خبرگزاری شبستان- قزوین؛ حاج ملا محمدتقی برغانی معروف به شهید ثالث یکی از علمای برجسته قزوین در قرن سیزدهم بود که در سال 1172 در روستای برغان استان البرز در یک خانواده مذهبی چشم به جهان گشود و از سنین کودکی با تشویق پدر به تحصیل در علوم دینی مشغول شد.
وی تحصیلات مقدماتی و مقداری از فقه و اصول را نزد دانشمندان قزوین فرا گرفت و سپس راهی قم شد و در آنجا در حوزه درسی علامه محقق میرزای قمی حضور یافت و سپس به اصفهان رفت و به فراگیری حکمت و کلام در نزد بزرگان این شهر پرداخت و بعد از آن راهی کربلا شد و در آنجا به تحصیل علوم دینی پرداخت.
ملا علی نوری، علامه سید علی طباطبایی اصفهانی حائری، میرزا ابوالقاسم گیلانی قمی معروف به میرزای قمی، سید محمد طباطبایی و علامه شیخ جعفر کاشف الغطا از جمله اساتید حاج ملا محمدتقی برغانی بودند.
عیون الاصول، منهج الاجتهاد، ملخص العقائد، مجالس المتقین، ر ساله ای در طهارت، رساله ای در قضا نمازها و غیره از جمله آثار این عالم و فقیه برجسته است.
شهید ثالث در کنار فعالیت در حوزه علوم دینی، فعالیت های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی متعددی هم داشت که مهم ترین آنها شامل اجرای حدود شرعی، کمک به فقرا و درماندگان، شرکت در جبهه جنگ ایران و روس در هنگام تجاوز روس‌ها به ایران، برپایی نماز جمعه، احداث مسجد و مدرسه علوم دینی بود.
مقام معظم رهبری در ۲۵ آذر سال ۱۳۸۲ در دیدار علما و طلاب قزوین درباره شهید ثالث و برادرش فرمودند: «علمای بزرگ فراوانی از این شهر برخاسته اند؛ شهید ثالث مرحوم محمّد تقی برغانی و برادر او ملا محمّد صالح برغانی، فقهای مبارز، نه فقهای گوشه گیر، نه آدم های منزوی، مردان دین که به سرنوشت مردم می اندیشیدند؛ برای آنها مبارزه می کردند و جان خود را هم در این راه فدا می کردند.
همین 2 برادر بزرگواری که من امروز از آنها اسم آوردم، جزو برجستگانند، آنها فقیه بودند، عده‌ای از روی خباثت و عناد نگذاشتند نام علمایی که در کار علمی خود انگیزه سیاسی هم داشتند، مطرح شود؛ این 2 برادر از این قبیل بودند، اینها به پادشاه وقت گفته بودند حکومت تو باید تابع نظر ولی فقیه باشد. »
شهید ثالث مسجد «جامع صغیر» را در شهر قزوین احداث کرد و در سال 1263 هجری قمری توسط پیروان فرقه بابیه در محراب مسجد جامع صغیر هنگام نماز صبح به شهادت رسید.
علامه سید محسن امین در اعیان الشیعه درباره کیفیت به شهادت رسیدن ایشان می فرمایند: قتل او توسط بابیه در مسجدش انجام گرفت و در حالی که او در حال سجده بود به او هشت ضربه وارد آوردند، او 2 روز باقی ماند و سپس به رحمت خدا رفت.
مقبره شهید ثالث قزوین در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نظر شما