علم کلام نیازهای معنوی، روحی و اخلاقی انسان را تأمین می‌کند

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت الاسلام والمسلمین «محمدحسن قدردان قراملکی» در نشست علمی مجازی «جایگاه اندیشه های کلامی معاصر در پاسخ گویی به نیازهای جامعه» از سلسله نشست های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که عصر امروز(سه شنبه 25 آذر) از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، با اشاره به نقش علم کلام در پاسخگویی به نیازها اظهار داشت: موضوع بحث ما بیشتر حول محور نیازهای اجتماعی است، هرچند برخی در دل خود نیازهای فردی را هم جای داده است.

عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: برای این منظور این سؤال ابتدا مطرح می‌شود که جامعه فعلی، چه نیازهایی غیر از نیازهای مادی دارد؟ به نظر می رسد، یک حوزه، بحث معنویت و مسائل روحی و نفسی است چون باید ببینیم که جامعه در دل خودش آیا از معنویت لازم برخوردار است یا خیر؟

وی با بیان این که معنویت تعاریف مختلفی دارد، گفت: ما می خواهیم بدانیم آیا جامعه به سوی آرامش گام برمی دارد؟ اولین نیاز جامعه بحث روحی و روانی است که در خودش نشاطی ایجاد کند و گام هایی امیدوار کننده بردارد و نیاز دوم بحث معرفتی است که جامعه چه نیازهای معرفتی دارد؟ و ساحت سوم، ساحت اخلاقی است که جامعه چه نیازی به اصول اخلاقی دارد؟ و این اصول اخلاقی را باید از کجا اخذ کند؟

حجت الاسلام والمسلمین قدردان در ادامه سخنان خود خاطرنشان ساخت: بحث دیگر مباحث اجتماعی محض است که جامعه علاوه بر نیازهای روحی، معرفتی و اخلاقی در زندگی های اجتماعی خودش چه نیازهایی دارد؟ که از جمله آنها حکومت، انسجام وهمبستگی و مسائلی از این دست است و در کل الهیات ما در این چهار حوزه چه حرفی برای گفتن دارد و کلام چه نقشی در این حوزه می‌تواند داشته باشد؟

وی یادآور شد: به نظر می رسد جامعه علاوه بر این که دارای بهداشت جسمی و فردی باید باشد، نیازمند بهداشت مهنوی است و ساحت دوم ساحت معنویت است؛ یعنی همانطور که انسان دل نگرانی دارد که مریض نشود و کرونا نگیرد، همواره نگران است که این زندگی در دنیا به چه امیدی است؟ آیا سرای دیگری هم هست یا خیر؟ همین نیاز معرفتی یا درونی و سرشتی انسان است که می خواهد این را بداند و در مقابل برخی می‌گویند: زندگی معنا ندارد و به همین دلیل به سمت پوچی گرایی رفته اند.

استاد حوزه و دانشگاه ابراز داشت: ما اعتقاد داریم که پتانسیل جواب این ها در الهیات و کلام ما از جمله قرآن و روایات و عقل روشن وجود دارد و اگر بخواهیم تفسیری واقعی از انسان بدهیم و به این نکات اشاره کنیم که او اشرف مخلوقات خداست و جهان برای انسان آفریده شده و وجود او از خداوند است، همین مسأله یک امید و واکسن شکست ناپذیری به روح انسان تزریق می‌کند که جامعه بشری، همواره پر از امید و نشان باشد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آیه «انا لله و انا الیه راجعون» ابراز داشت: متأسفانه جامعه امروز این آیه شریفه به این مهمی را به فوت و مرگ اختصاص داده اند، در حالی که این آیه یک جهان بینی اسلامی ناب را مشخص کرده است یعنی وجود ما نه فقط از سوی خدا باشد بلکه متعلق به خداوند است و این طوری نیست که یک وجود مستقل و متغایر از خداوند داشته باشیم و ما در یک مسیر خدایی هستیم.

حجت الاسلام والمسلمین قدردان عنوان کرد: همانطور که مشاهده می‌شود علم کلام دارای ظرفیت های متعددی برای ایجاد معنویت واقعی، ایجاد حس امید و نشاط، معرفت افزایی، امور اخلاقی و همچنین مباحث اجتماعی دارد که معارف آن از کتاب خدا و سنت و عقل به دست می آید و اگر کسی با علم کلام مأنوس باشد هیچگاه دچار یأس و نا امیدی و احساس پوچی نمی‌شود.