مسجد و حسینیه یزدی آبادی های مشهد، بنایی مدرن و اسلامی

خبرگزاری شبستان – مشهد؛ سیر تکوین هنر و معماری اسلامی در طی دوره های مختلف در مسجد نمود و ظهور پیدا کرده، بسیاری از مساجد تاریخی و بزرگ فعلی موجود در جهان اسلام در ابتدای ساخت و شکل گیری بسیار ساده بودند اما در طی سالیان متمادی و درطول تاریخ بسیاری از هنرهای نوین که برخاسته از ذوق و قریحه ذاتی هنرمندان مسلمان بود در این مساجد شکل گرفت و تکامل یافت و در هر عصری هنر و معماری تازه ابداع شد.

به همین خاطر اگر بخواهیم به هنر گذشته معماری اسلامی بپردازیم و آن را مورد مطالعه قرار دهیم، با نوعی انسجام و وحدت نسلی و سلسله مراتب تاریخی در هنرهای بکار گرفته شده در مساجد مواجه خواهیم شد، در واقع این مساجد بودند که وحدتی بین آثار و هنر گذشتگان طی نسل های متمادی قبل و بعد ایجاد کرده اند و گسستی در این زمینه در آن دیده نمی شود.

از طرفی در ظهور استعدادهای هنری در مساجد نوعی وحدت رویه در بین همه هنرمندان برقرار بوده است، تمامی سبک ها و قالب های مختلف هنری در مساجد رشد و نمو یافته اند، قالب هایی که با اصل اسلام و ارزش های الهی و قدسی در تناقص و تضاد نبودند.

مسجد در محیط زندگی نه تنها جامعه بشری را به وحدت و همسویی فرا می خواند بلکه نوع ساختار فضای روستایی و شهری را با حضور خود چنان شکل می دهد که همانند نقطه ثقل دیگر مکان ها و مناطق مسکونی، تجاری، فرهنگی و عبادی را نیز به سمت خویش متمرکز می سازد.

 جایی که مسجد حضور معنوی دارد، درکنار و جوار آن مراکز خدمات عمومی و عام المنفعه شکل می گیرد و این نوعی زمینه سازی جهت ایجاد همگرایی در این جوامع است، امروزه با توجه به نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده در کلیه شهرها مساجدی که در بافت فرسوده قرار دارند هم واجد شرایط نوسازی و بهسازی هستند

 در طرح میدان شهدای مشهد که از سال ۸۳ آغاز گردیده بیش از ۷۰ پروژه برای نوسازی و ساخت در نظر گرفته شده است که ۲ پروژه بزرگ آن مربوط به نوسازی مساجد قدیمی میدان شهدا می باشد.

مسجد و حسینیه یزدی آبادیها در سال ۱۲۷۱ در شمال غربی تاسیس شد و در طی بیش از صد سال فعالیت مکانی برای برگزاری انواع مراسمات مذهبی و سیاسی بوده است، با پیشرفت پروژه عظیم میدان شهدا و قرار گرفتن این مسجد در طرح عملیات نوسازی این مسجد آغاز گردید و سرانجام در خرداد سال ۹۴ با حضور مسئولین کشوری، استانی و شهری به بهره برداری رسید.

این مسجد با مساحت ۴۸۸ متر و زیر بنایی بیش از ۲ هزار متر مربع در ۵ طبقه طراحی و ساخته شده که شامل ۲ طبقه زیر زمین، همکف، طبقه اول و دوم می باشد و ورودی اصلی مسجد نیز در کوچه شهید جهانبخش واقع شده است، طبقات زیرین شبستان به ۲ سالن اجتماعات با گنجایش تقریبی ۳۰۰ نفر، سرویس بهداشتی و آشپزخانه مستقل مجهز شده که در ایام خاص و مراسم آئینی پذیرای حضور گرم مجاوران و زائران خواهد بود.

نمای کلی این ساختمان مدرن حاوی درون مایه مذهبی و سنتی است، در دو طرف ساختمان این مسجد پلکان های بزرگی به سمت بام وجود درد که با اولین رویت مناره را در ذهن تداعی می کند و همین تضاد موجب خاطره انگیز شدن آن می شود، این بنا مجهز به ۲ شبستان اختصاصی برای برادران و خواهران است که در یک ترکیب واحد فضای محصور گنبد را شکل می دهد.

فرم شبستان علاوه بر تداعی قاعده دوار، استفاده بهینه از زمین محدود پروژه فضای حداقل پوسته داخلی گنبد و پوسته خارجی آن هم راستا با معیار های مذهبی طرح ریزی شده است، از دیگر قسمت های بنای مذکور می توان به کتابخانه ای با مساحت معادل شبستان، مجموعه آموزشی در طبقه دوم و بخش اداری در طبقه اول اشاره کرد.