بررسی موضوع قانون‌گذاری در حوزه سلامت زنان

 

در ابتدای نشست فاطمه قاسم پور، رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی گفت: مسأله سلامت زنان از مسائل مورد توجه فراکسیون است و در فراکسیون زنان و خانواده با توجه به عضویت 5 پزشک، ظرفیت خوبی از جهت شناسایی مسائل وجود دارد.

 

وی افزود: برای فراکسیون زنان و خانواده ارتباط با نخبگان و جامعه کارشناسی یک اصل است و به همین منظور این جلسه کارشناسی طراحی شده است تا نتایج پژوهش‌ها زمینه‌ساز تصمیم‌گیری‌های قانونی شود.

 

قاسم‌پور ادامه داد: بحث بازنگری قوانین در حوزه سلامت، با توجه به مسائل قانونی مترتب بر بحث ناباروری و اهدای جنین و همچنین ارتقاء سلامت زنان از جمله مسائلی است که می‌تواند زمینه‌ کار مشترک شود.

 

فرانک فرزدی استاد مرکز تحقیقات سنجش سلامت پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی در تشریح سیاست ها و قوانین مرتبط با سلامت زنان در ایران گفت: وجود سیاست ها، قوانین و مقررات مناسب زمینه های لازم را برای هدفمندی برنامه ها در رفع نیازهای سلامت و لحاظ اولویت های مربوط را فراهم می کند و سیاستگذاران و قانونگذاران می توانند با اتخاذ رویکرد جنسیتی در تدوین سیاست ها، قوانین و برنامه ها بر سلامت زنان تاثیر مثبت بگذارند. همچنین مواد قانونی مربوط به عوامل اجتماعی تاثیرگذار بر سلامت می توانند ابعاد مختلف سلامت جسمی، روانی و اجتماعی زنان را تحت تاثیر قرار دهند.

 

وی ادامه داد: نگاه اجمالی به مجموعه مطالعات حقوق و قوانین زنان در ایران حاکی از این مهم است که بررسی جامع و کامل قوانین مربوط به زنان کمتر مورد توجه محققین بوده و اکثر آنان به طور کاملا موضوعی قوانین مربوط به زنان را بررسی کردند.

 

فرزدی افزود: در این رابطه طرحی پژوهشی تصویب و تلاش شد تمامی مواد قانونی که به طور مستقیم با سلامت زنان در ارتباط بوده یا به واسطه اثر بر عوامل مختلف اجتماعی بر سلامت زنان تاثیرگذار هستند شناسایی شوند؛ ما به دنبال این هستیم که با کمک فراکسیون زنان به ارتقای سلامت بانوان کمک کنیم.

وی ادامه داد: موضوع زنان و سلامت آن ها جزو دغدغه های اصلی ما است و پیشنهادات باید مستند و دقیق باشند و بررسی همه جانبه شود؛ سند سلامت زنان که در دستور کار کمیسیون شورای عالی سلامت است را در فرهنگستان به پایان رساندیم، وضعیت سلامت زنان بررسی شده و از آمارهای وزارت بهداشت و سایر گروه های تحقیقاتی نیز استفاده کردیم که قرار است کتاب و چاپ شود.

 

فرزدی یادآور شد: سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری و نقشه تحول سلامت را بررسی و در قالب این سند تجمیع کردیم تا توسعه یافته تر باشد.

 

بتول احمدی سرپرست گروه علمی سلامت زنان فرهنگستان علوم پزشکی در ادامه در تشریح جزئیات سند ملی سلامت زنان ایران، گفت: این سند سیاستی جامع شامل اهداف، راهبردها و راهکارهای موردنیاز در ابعاد مختلف سلامت زنان، وسیله ای در جهت پیگیری و انسجام و برنامه ریزی مداخلات در اقدامات لازم برای ارتقاء سلامت زنان، چارچوب برنامه ای برای پاسخگویی وزارت بهداشت و سایر دستگاه های ذیربط به چالش های سلامت زنان و همچنین رویکرد کل نگر و  همه جانبه بین بخشی در توسعه سیاست های سلامت و توجه به همکاری سایر بخش ها است.

 

احمدی با اشاره به اهداف سند مذکور، ادامه داد: شناسایی و طبقه بندی سیاست ها و قوانین مرتبط با سلامت زنان، تعیین وضعیت موجود سیاست ها و قوانین مرتبط با سلامت از نظر محتوا است.

 

وی با اشاره به سیاست ها و قوانین مرتبط با سلامت زنان، گفت: در این طرح تلاش شده تمامی مواد قانونی که به طور مستقیم با سلامت زنان ارتباط داشته استخراج شوند و برای مطالعه روش های مختلفی مورد استفاده قرار گرفت و در مطالعات کیفی از یک یا چند روش استفاده شده است.

 

سرپرست گروه علمی سلامت زنان فرهنگستان علوم پزشکی ادامه داد: استخراج قوانین، شناسایی قوانین مرتبط با سلامتی زنان و دسته بندی موضوعی قوانین و تحلیل قوانین از جمله مراحل اجرای کار است؛ تمامی سیاست ها، قوانین و آئین  نامه های اجرایی کشور تا پایان نیمه اول سال 94 مورد بررسی قرار گرفت و قوانین مرتبط با زنان یا تاثیرگذار بر وضعیت آنان از بین قوانین موردبررسی، استخراج شدند. استخراج قوانین با استفاده از شیوه نامه ای که توسط گروه تخصصی طرح شد، انجام گرفت. از مجموعه قوانین شناسایی شده مواد قانونی نسخ شده حذف شدند و اصلاحات و الحاقات به مواد قانونی تنقیح شد. دسته بندی موضوعی قوانین مواد قانونی به تفکیک موضوعات مختلف دسته بندی و تلاش شد قوانین مرتبط با هر موضوع در کنار یکدیگر قرار گیرند و سرفصل ها دسته بندی موضوعی شد.

 

وی یادآور شد: قوانین توسط گروهی (43 نفر) از صاحبنظران و متخصصان مورد بررسی قرار گرفت و حدود 6 هزار ماده قانونی را با استفاه از کلید واژه از مجموعه قوانین استخراج کردیم و 1071 ماده قانونی مرتبط با سلامت زنان که تنقیح شده است در قالب کتابی منتشر کردیم، برخی از مواد قانونی این مجموعه متعلق به قوانین کلان و بالادستی کشور شامل قانون اساسی، برنامه توسعه، بودجه و مصوبات است.

 

احمدی در تشریح وضعیت موجود سلامت زنان در ایران، یادآور شد: امید به زندگی زنان قبل از انقلاب کم بود و در نتیجه اقدامات 25 سال اضافه شد یعنی در سال 96 به 79 سال رسید. 5 علت اول مرگ زودرس زنان ایرانی شامل بیماری های قلبی عروقی، سرطان ها، اختلالات عصبی، دیابت، بیماری های کلیدی و بیماری های مزمن تنفسی است که این آمارها با آمارهای داخلی و جهانی تطابق دارد.

 

این پژوهشگر با اشاره به اهمیت تدوین سند ملی سلامت زنان، گفت: اهداف کلان سند شامل ارتقای سلامت زنان، تقویت نقش محوری در جامعه و خانواده واصلاح رفع موانع اجتماعی است؛ در تدوین این سند نگاه همه جانبه سیستمیک داریم، عدالت در سلامت زنان برحسب قومیت ها و مناطق مختلف مورد توجه است و همچنین به مشارکت زنان در تصمیم گیری ها، تاکید بر کاهش مهم ترین علل بیماری و ترویج خودمراقبتی توجه و مقرر شده کارگروهی با همکاری دستگاه ها و فراکسیون زنان تشکیل شود، کارگروه ها را در استان ها تشکیل دهیم و نقش مجلس در پایش و نظارت سند مهم است و این سند باید به برنامه عملیاتی تبدیل شود.