مسجد جامع شهرک قدس؛ نگینی در شمال غرب تهران

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، مسجد جامع شهرک قدس (غرب) از مساجد با عظمت و کم نظیر در ایران است. مجموعه ای فرهنگی، عبادی و دینی که با قصد قربت و تلاش انسان‏های والا و با تحمل مرارت‏ها و کمبود‏ها و مشکلات فراوان به انجام رسیده است.مسجد جامع شهرك غرب، با حفظ تمام عناصر معماري ایرانی- اسلامی خود سعی کرده است تا گام به گام با فضاي مدرن منطقه نیز همخوان شود.

این بنای رفیع و با عظمت اسلامی با همت و هنرنمایی متخصصین و هنرمندان کشور به گونه ‏ای طراحی و ساخته شده که همچون آفتابی در شمال غرب تهران درخشیده و نورافشانی می‏ کند.تاریخچه ساخت بنای این مسجد و مجموعه متعلق به آن به سال 1370 هجری شمسی است، که در زمینی به مساحت 6000 متر مربع بنا شد.

در برنامه فيزيكي پروژه علاوه بر طراحي مسجد ، مجموعه اي تجاري نیز به عنوان موقوفه مسجد در نظر گرفته شده است و در طرح كلي عملكرد مذهبي و تجاري كاملا از يكديگر مجزا گرديده اند، محوطه وسيع جلوي مجموعه تجاري عرصه اي را براي نمود، هر چه بيشتر مسجد به وجود آورده است. مجموعه تجاري به صورت ديواره اي ساده و منحني شكل به عنوان زمينه اي براي مسجد طراحي شده است.

فضاهاي مجموعه مسجد شامل شبستان اصلي ، چهار سالن اجتماعات با ظرفيت هاي 300 تا 100 نفر ، حوزه علميه ، كتابخانه و ساير فضاهاي جنبي است.

معيارهاي كلي طراحي مسجد:

در طراحي مسجد سعي شده است كه فضايي با ويژگي های زير ايجاد گردد:

- داراي روحيه مذهبي 

- به وجود آورنده حس وحدت ، حضور و تمركز در نمازگزاران

- بي پيرانگي و خلوص

در طراحي مسجد از خصوصيات اساسي معماري گذشته شامل هندسه ، ريتم و سلسله مراتب ، و همچنين نمادهاي معماري ايراني – اسلامي كه با ساختار ذهني عامه مردم نيز منطبق باشد به صورتي نو استفاده شده است. اين روش برخورد با ميراث گذشته داراي ويژگي زير است :

1- بهره گيري از فرم ها و نمادهاي گذشته با ديدي خلاقانه و بدون پيروي مطلق از الگوهاي قديمي ، به صورتی که به حکمت موجود در ساخت و ساز مجموعه لطمه ای وارد نسازد.

2- اغراق نكردن در استفاده از ستون ها و جرزها براي ايجاد روحيه مذهبي

3- عدم استفاده از مصالح تزئينات به شكل كاملا سنتي

4- استفاده از اجزاي سنتي مانند: حياط ، گنبدخانه ، شبستان هاي جانبي و مناره

ويژگي هاي معماري بنا

1- تبعيت فضاهاي اصلي مسجد از هندسه منظم و راست گوشه و طراحي فضاهاي جنبي (مانند حوزه علميه ، صندوق قرض الحسنه ، بخش فرهنگي و كتابخانه) با هندسه اي متناسب با پتانسيل هاي زمين كه مثلثي شكل بوده است و اختلاف سطح بسيار زيادي دارد.

2- پرهيز از تعدد نقاط عطف و استفاده از تقارن در طراحي شبستان براي ايجاد تمركز در نماگزاران

3- استفاده از جاذبه هاي بصري موجود در محيط در قالبي هماهنگ و سازماندهي شده

4- استفاده از روشنايي يكنواخت و ملايم و نورهاي غيرمستقيم

5- حجم نماي مسجد به گونه اي طراحي شده است كه در عين درونگرا بودن، نقش عنصري شاخص را نيز در شهر ايفا كند

6- تنظيم سلسله مراتب عرصه ها به صورت متعادل و بدون ايجاد دسترسي هاي پيچيده و مبهم

7- استفاده از گنبد بتني با فرمي متناسب با ويژگي هاي مصالح و روش ساخت با خيز كم و در تضاد با سردر رفيع