حجت الاسلام علی اکبر گندمکار، مدیر پژوهش دفتر مطالعات و پژوهش های مرکز رسیدگی به امور مساجد با بیان این که مساجد نفطه آغازین و شروع انقلاب و ضامن بقای انقلاب محسوب می شوند به خبرنگار شبستان گفت: روحانیت و ائمه جماعات مساجد در جامعه پیشروترین گروه در انقلاب بودند و از طریق منابر، آرمان های خود را به گوش مخاطبین می رساندند و با توجه به این امر در وضعیت جدید مساجد و متولیان آن باید تلاش مضاعفی در حوزه نرم افزاری برای تعمیق ایمان دینی و اعتقاد عملی مردم نسبت به مکاتب سیاسی اسلام که امام خمینی(ره) پرچمدار انقلاب گام های مهمی بردارند.
وی با تاکید بر تقویت حزب خدا به جای سرمایه گذاری بر خانه احزاب و صرف بودجه های بیت المال برای تشکلات سیاسی احزاب گفت: مساجد باید کانون های اصلی سیاست و نهاد های فکری و فرهنگی و سیاسی و تشکل های سیاسی و اجتماعی باشند و باید سعی شود تمامی مناسبت ها و فراخوان های اجتماعی، ملی و منطقه ای به جای شروع از میادین شهر و پارک ها و اماکن و نهادهای دیگر با محوریت مسجد آغاز شوند و پایان یابند.
وی با تاکید بر این که خاستگاه پیدایش نظام و انقلاب و حاکمیت حکومت اسلامی مسجد است، افزود: میان رویداد انقلاب اسلامی و مساجد رابطه ای علت و معلولی وجود دارد و به تعبیری می توان گفت حدوث انقلاب شکوهمند اسلامی از مسجد بوده است.
مدیر پژوهش دفتر مطالعات و پژوهش های مرکز رسیدگی به امور مساجد با تاکید بر لزوم بازخوانی نقش مساجد در تمدن اسلامی، کمبود مسجد در ایران را از مسائل قابل تامل در حوزه آسیب شناسی مساجد عنوان کرد و گفت: با توجه به این که دسترسی به مسجد از نیازهای ضروری جوانان و نوجوانان است لازم است با همت دولت، مردم و متولیان و گروه های فرهنگی کشور و مطابق با تراکم جمعیت مناطق، مساجدی احداث شود و امام جماعت شایسته و جامع الاطرافی در آن حضور یابد.
وی بازتعریف مساجد در امر سیاست گذاری را راهکاری دیگر برای آسیب شناسی مسجد دانست و گفت: مساجد ایران با همه توانایی و شکوه و داشتن نیروهای خلاق و مومن فاقد یک سازمان منسجم و مرکز متفکر و اندیشمند در امر سیاست گذاری و هدایت و نظارت هستند و تا این مسئله مورد ارزیابی و رسیدگی قرار نگیرد ساخت و ساز مساجد، اداره آن، چگونگی اجرای فعالیت های فرهنگی و... با مشکل مواجه خواهد بود.
حجت الاسلام گندمکار همچنین بر لزوم ارتباط میان مساجد و مراکز آموزشی تاکید کرد و ادامه داد: به سفارش مکرر مقام معظم رهبری باید میان مساجد و مراکز آموزشی هر محل همکاری و پیوند شایسته ای برقرار شود و با ایجاد هماهنگی میان روحیات و خواسته های جوانان و فعالیت های مساجد این مکان مرکزی برای جذب جوانان و نوجوانان تلقی شود.
حجت الاسلام گندمکار با بیان این که در دوران پیروزی انقلاب اسلامی ایران، ترویج خودآگاهی اجتماعی نیازمند فضایی خارج از ساختار قدرت و به صورت مردمی بوده است از چند خصوصیت مسجد به عنوان نهادی که زمینه را برای بازتولید فضای انقلاب فراهم می کرد، نام برد و اظهار داشت: پیش از پیروزی شکوهمند انقلاب ایران، مساجد دارای شبکه های گسترده ساماندهی بودند که به جهت اشتراک فضا و متن به تولید مفاهیم انبوه همسان و همگن اجتماعی می پرداختند و به عنوان نهادی که تا حدودی خارج از کنترل قدرت و حاکمیت بود، کارکردهایشان را به مردم تسری می دادند و تنها حوزه اشتراک همگانی محسوب می شدند که طبقه بندی جنسیتی و قیدی نیز در آن ها معنا نداشت.
وی گفت: در آن زمان مساجد تنها مکانی بودند که تشکیلات و حرکت های سیاسی و الهی را شکل بخشی می کردند تا با آن حرکت جامعه در ابعاد سیاسی جنبه الهی، معنوی و شرعی داشته و ضامن صیانت حرکت های سیاسی از لغزش ها، انحرافات، دیکتاتوری ها و مادی گری ها باشد.
این پژوهشگر مسجد را پایه گذار مبانی معرفتی انقلاب دانست و گفت: مبانی معرفتی انقلاب ساحت هایی از رفتار انقلابی مخاطبین مسجد را ایجاد و حوادثی را خلق کرد که بتواند به عنوان پدیده هایی ساختار شکن و ضد گفتمان موقعیت جدیدی مبتنی بر هنجارهای درون ایجاد کند و در اثر این رویدادها کلید واژه هایی مانند مردم، روحانیت شیعی و مسجد به عنوان اضلاع مثلث انقلاب اسلامی ایران را بر محور مذهب کنش گر شیعه پدید آید.
وی گفت: با توجه به این امر که انقلاب بی بدیل اسلامی از مساجد شروع و در مساجد بالنده شد و تکامل یافت می توان گفت دو کار عمده مساجد حفظ و تداوم انقلاب و خلق نظام تمدنی دینی است.
وی با یادآوری این که مسجد کارآمد، اصیل ترین و اصلی ترین پایه های دین نهاد برای معرفت شناسی و نهادینه کردن فرهنگ عبودیت است، درباره جایگاه و اهمیت ضرورت وجودی، رسالت و کارکردهای آن به خبرنگار شبستان گفت: مساجد کارکردهای متنوعی همچون کارکرد علمی، آموزشی، عقیدتی و فرهنگی، کارکرد سیاسی و ارائه بینش بخشی سیاست مدرن نبوی، علوی و حسینی بر پایه مردم سالاری دینی و کارکرد نظامی، دفاعی، امنیتی، بسیجی و سوق الجیشی دارند.
وی ادامه داد: مساجد از لحاظ نگاه و کارکرد اجتماعی هم در عرصه نظام بخشی محله ای و اتحاد ملی و هم عرصه شبکه ای برای انسجام اسلامی از لحاظ کارکرد رسانه ای و اطلاع رسانی و شبکه ای با دو رویکرد سنتی و مدرن و از لحاظ کارکرد اقتصادی در قالب کمک های خیرخواهانه و ایجاد صندوق های قرض الحسنه برای معیشت و ازدواج و ارایه وام به صورت منطقه ای، محله ای و شهری بسیار حائز اهمیت هستند.
حجت الاسلام گندمکار با بیان این که مساجد احیاگر هویت ملی اسلامی در حوزه فرهنگ و اندیشه و هنرهای اسلامی و مرکزی برای پیشگیری و کاهش بزهکاری و ناهنجاری های اجتماعی اند، اظهار کرد: مسجد همواره از صدر اسلام به عنوان نهاد و نماد تمدن و فرهنگ ناب اسلامی بوده که بین سیاست و دیانت و دنیا و آخرت همگونی و همگنی برقرار کرده است؛ مسجد این چنینی بود که پیامبر آن را مرکز فرماندهی خود قرار داد و بعد از قرن ها حضرت امام (ره) که خود فرزند مسجد بود و به عظمت و پتانسیل های فوق العاده آن آگاه بود نهضت خویش را از این مرکز آغاز کرد و بر این باور بود که مساجد باید همچون مساجد صدر اسلام باشند.
پیشینه: حجت الاسلام علی اکبر گندمکار مسئول امور محققین و کارشناس پژوهش مرکز رسیدگی به امور مساجد، حدود 7 سال است که در حوزه مسجد فعالیت می کند. وی در تالیف کتاب های "فرهنگ مسجد"، " خانواده، مسجد و نماز"، " جستاری در تحریفات آیین عزاداری" و " فقه المسجد فی جواهر الکلام" همکاری داشته است.
همچنین مقالات " بررسی تاریخی- روایی و فقهی حضور زنان در مسجد صدر اسلام"، " خادم نمونه مسجد"، " و " عوامل همگرایی جهان اسلام" از مقالات مطرح وی است که در کتاب های مختلف به چاپ رسیده است.
پایان پیام/
نظر شما