پیشنهادهای یک پژوهشگر برای جذب جوانان به دین/ نقش موثر وعاظ در منابر بر تقویت اخلاق اسلامی نسل جوان

به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، شیوع ویروس کرونا همه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی را تحت تاثیر خود قرار داده است. با هر جهشی که در کووید ۱۹ انجام می شود، موج جدیدی از بیماری در کشور شکل می گیرد و الزام رعایت پروتکل های بهداشتی و محدودیت ها متناسب با آن اعمال می شود. در این میان دومین ماه مبارک رمضان را در حالی پشت سر می گذاریم که شیوع ویروس کرونا تاثیر مستقیمی در نحوه و شکل برگزاری برنامه ها و مراسم های مذهبی و دینی داشته است. مناسبت های ماه مبارک رمضان نیز از این موضوع مستثنی نبوده. تعطیلی مساجد و حسینیه و منبرها و محدودیت های موجود در برگزاری مراسم های مذهبی همه باعث شده است تا مراسمات مذهبی در ماه مبارک رمضان نیز شکل و شمایل دیگری پیدا کند.

در این ایام مراسم مذهبی در این ایام نه تنها تعطیل نشده اند بلکه در قالب دیگری و در فضای مجازی به صورت گسترده و پرشور در حال برگزار است. به عبارتی بهره برداری از شبکه های اجتماعی و فضای مجازی در برگزاری مراسم ها و مناسبت های مذهبی یکی از اقداماتی است که در راستای برگزاری برنامه های مذهبی، دینی و فرهنگی انجام شده است. 

خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان  با حجت الاسلام والمسلمین «حسین دفتری» پژوهشگر مولف و نویسنده درخصوص فعالیت های مذهبی و تاثیر کرونا در نحوه برگزاری مراسم های مذهبی گفت و گویی انجام داده که در ادامه می خوانید.

خلاصه ای از فعالیت ها و تالیفات و پژوهش هایی که انجام داده اید بفرمایید.

در بحث تالیفات، گردآوری و نظریات با کمک اساتید کتاب کشکول دفتری، کتاب مرگ، تبسم و حیات جاوید را تالیف کرده ام و در آن توضیح دادم که می توان از منظر دیگری مرگ و معاد را مطرح کرد. این کتاب جزو درس هایی است که در حوزه علمیه همدان تدریس می شود.

«اسلام، ایران و شیعه» نام کتاب دیگری است که در دست تالیف دارم و با رویکرد تاریخی نوشته شده است. همچنین کتابی شامل اشعار با عنوان حرف دل در دست چاپ است. کتاب های زیادی برای مجمع امام صادق (ع) تحت نظر آقای محمود لولاچیان گردآوری کرده ام که در مناسبت های مختلف چاپ می شد و در مدارس تعلیمات اسلامی جامعه امام صادق (ع) توزیع می شد که مسایل و مباحث دینی با زبان متفاوت برای نوجوانان دبیرستانی و دانشگاهی و در مناسبت های مختلف نوشته و چاپ می شد. قرار است این مجموعه را در قالب سه یا چهار جلد کتاب گردآوری و منتشر نمایند.

از سال 1364 درس حوزوی را در محضر آیت الله مجتهدی آغاز کرده ام و در خدمت سید عبدالهادی علم الهدی بودم و تا سطح 3 حوزه مطالعه کرده و درس خوانده ام. بیشتر در حوزه تبلیغات دینی فعالیت کرده ام و در محضر اساتیدی چون آیت الله سید ابوالقاسم شجاعی (ره) بوده ام و در محضر آیت الله فلسفی نیز تلمذ نموده ام. همچنین در محضر آیت الله سید رضی شیرازی، حجت الاسلام حق شناس و حجت الاسلام علی نقیان درس اخلاق را آموخته ام.

در اصل متولد خیابان مولوی بودم و در حسینیه نوباوگان قنات آباد از طفولیت مشغول به فعالیت های مذهبی و دینی بوده ام و پس از مرحوم حاج قاسم قنات آبادی چهارپاره خوانی بازار و مراسم سینه زنی را برگزار کردم. همچنین 30 سال است در ایام ماه صفر مراسم غم خانه حضرت زینب (س) را برگزار می کنیم. از محضر حاج باقر کاشی و اسماعیل شیرازی بهره بردیم و در وعظ و خطابه از جلسات آنها فیض برده ایم.

شیوع ویروس کرونا و الزام رعایت پروتکل های بهداشتی چه تاثیری بر برگزاری مراسم مذهبی داشته است؟ 

حدود 25 سال است که عضو مجمع مبلغین تهران هستم و مراسمات مذهبی در ماه مبارک رمضان را برگزار می کنیم. دو سال است که به دلیل شرایط کرونا و الزام رعایت پروتکل های بهداشتی و محدودیت های اعمال شده جلسات مذهبی تعطیل شده است؛ بنابراین جلسات را در پشت بام خانه خود در خیابان ایران برگزار می کنم. مراسم مذهبی قرار بود پنج شب برگزار شود اما تعداد آن افزایش پیدا کرد و در همه شب های ماه رمضان برنامه داریم. 

در ماه مبارک رمضان امسال نیز به دلیل کرونا جلسات مذهبی اندکی تضییع شد و منع ترددهای شبانه باعث شد تا تعداد افرادی که در مراسم شب های رمضان حضور پیدا می کنند، کاهش یابد.

قرائت یک جزء قرآن، تفسیر و بیان نکات مهم آن، قرائت دعای افتتاح، سخنرانی حجت الاسلام ادیب، آیت الله موسوی اصفهانی و حجت الاسلام سید مهدی طباطبایی و توسل به اهل بیت (ع) از برنامه هایی است که در شب های ماه مبارک رمضان برگزار می شود و تا پایان ماه مبارک ادامه دارد.

واعظان و منبری ها در جذب جوانان به مساجد و اخلاق دینی چه نقشی دارند؟ و چگونه می توانند موثر باشند؟

متاسفانه سیستم برخی از مبلغان و وعاظ عزیز در جلسات مساجد و هیئت ها به روش قدیم است و برای جوانان جذابیت ندارد. اگر سعی کنیم در جلسات متکلم وحده نباشیم و از شیوه های جدید در سخنرانی ها استفاده کنیم، می توانیم جوانان را جذب کنیم. حضور جوانان در مساجد به ویژه در جلسات سنتی کمرنگ است. متاسفانه بحث منبر جذابیت خاصی برای جوانان ندارد و باید در این زمینه اقداماتی انجام دهیم.

تغییر منبرهای ختم که در تهران برگزار می شود و شیوه های جدید برای ایجاد جذابیت در منبرها می تواند در جذب مخاطب موثر باشد. ائمه جماعات مساجد باید علاوه بر آنکه نماز می خوانند، مخاطب شناس هم باشند و جوانان را به مسجد جذب کنند. در این راستا باید از روش های چهره به چهره استفاده کنیم.

آن قدر که منبر و مسجد می تواند جذابیت داشته باشد، صدا و سیما ندارد. ائمه جماعات، مبلغین و وعاظ باید با شیوه روز با جوانان گفت و گو کنند و منبرهایشان جذابیت داشته باشد. وعاظ و مبلغین اگر مطالعه به روز نداشته باشند و نتوانند جوانان را جذب کنند، یک تضرر جدی بر پیکره اخلاق اسلامی در میان جوانان به وجود خواهد آمد. در جلسات روزهای دوشنبه قرار است راهکارهای خوبی در راستای تبلیغ و جذب جوانان ارایه کنیم. وعاظ در منبرهای خود باید مخاطب را به چالش بکشند و با پرسش و پاسخ به جلسات خود جذابیت بدهند و این نشست ها دو طرفه باشد، تنوع داشته باشد و واعظ با مخاطب مانوس باشد. باید با اخلاق، رفتار، مباحث جدید و پرسش و پاسخ جوانان را جذب کنیم.