توحیدی داستان شیخ احمد قمی را بازنویسی می کند

جمال شورجه تهیه کننده و کارگردان سینما در گفت و گو با خبرنگار شبستان در مورد فعالیت های خود گفت:پروژه زندگی شیخ احمد قمی یا«آخرین سفر»اکنون آخرین مرحله بازنویسی را می گذراند و امیدواریم تا پایان امسال،نسخه نهایی آن آماده شود و مورد موافقت بنیاد سینمایی فارابی نیز قرار بگیرد.
 

وی افزود:فرهاد توحیدی این بازنویسی را انجام می دهد و امیدوارم با موافقت فارابی،هرچه زودتر فیلم را به فاز تولید نزدیک کنیم.

شورجه تصریح کرد:اگر با فیلمنامه موافقت شود،اوایل فروردین فاز تولیدی فیلم را آغاز خواهیم کرد.

روح الله برادری (تهیه کننده)مجید میرفخرایی(طراح صحنه)،امیر رضا معتمدی(جلوه های ویژه)و مصطفی احمدی(دستیار کارگردان و برنامه ریز)عواملی هستند که حضورشان در این فیلم قطعی شده .

بنا بر این گزارش، شیخ احمد قمى در سال 922 قمرى (1543 میلادى) در محله پایین شهر قم متولد شد.سالهاى اولیه زندگى را به تحصیل دروس اسلامى شغول و پس از مدت زمانى کوتاه لقب‏شیخ یافت. دوران جوانى شیخ احمد با تاسیس سلسله صفویه در ایران مقارن بود. با استحکام قدرت سلسله صفوى و توسعه روابط ایران با کشورهاى دیگر، هیاتهاى مذهبى وتجارى از ایران به سوى دیگر کشورها رهسپار شدند.
 

تقریبا در پایان قرن شانزدهم و حدود ده سال پس از آغاز سلطنت «نارسون‏» یک کشتى‏زیبا و بزرگ ایرانى پس از سفرى پر مخاطره به قصد توقف رهسپار آیودیا پایتخت‏سابق‏تایلند شد. به دلیل رونق تجارى آیودیا، گروههاى زیادى از تجار اروپایى، عرب و ایرانى‏در این شهر به سر مى‏بردند. مدیریت کشتى بر عهده شیخ احمد بود. وى در آن زمان حدود پنجاه سال داشت و هوش‏و ذکاوت بسیار داشت و به چند زبان خارجى مسلط بود. تعدادى از تجار و ملاحان از جمله ‏محمدسعید برادر کوچکتر شیخ، وى را همراهى مى‏کردند.

تاریخ‏نویسان معتقدند که در آن زمان به دلیل حضور وسیع نمایندگان خارجى، فضایى‏آزاد و مناسب براى فعالیتهاى تجارى - فرهنگى در پایتخت‏سیام به وجود آمده بود و دولت‏به کسانى که درصدد فعالیتهاى مذهبى بودند، چندان سخت نمى‏گرفت، همین وضع موجب ‏شد تا شیخ احمد بتواند نوعى فعالیت دوگانه تجارى - مذهبى را آغاز کند.
 

او پس از یک دهه ‏فعالیت پرتلاش گروه «چائومن‏» را به وجود آورد، گروهى که او را در تبلیغ آیین اسلام و روابط بین‏المللى یارى مى‏دادند. پس از ده سال اقامت در آیودیا، شهرت شیخ چندان زیاد شده بود که ملاقات و همکارى ‏با او در امور تجارتى و فرهنگى جزو آرزوهاى خانواده‏هاى بزرگ و معروف شهر شده بود.در همین زمان شیخ با دخترى جوان از خانواده‏اى متشخص به نام «اب‏چواى‏» ازدواج کرد. از این وصلت ‏یک دختر و دو پسر حاصل آمدند. پسر بزرگتر «چوئن‏» نامیده شد و پسرکوچکتر پیش از این که به ده سالگى برسد درگذشت.
 

دختر نیز «شى‏» نام داشت و با این‏فرزندان نخستین شاخه خانواده تایلندى تبار شیخ احمد قمى شکل گرفت. موقعیت تجارى شیخ احمد باعث‏شد تا از سوى تعدادى از بازرگانان به عنوان رئیس‏صنف انتخاب شود و همین انتخاب به او امکان داد تا هر چند گاه یک بار به دیدار شاه برود و امتیازهاى مهمى براى رونق کارهاى خود و یارانش به دست آورد. در این هنگام نارسون کبیر درگذشته و برادرش «اکاتوت ساروت‏» به قدرت رسیده بود.از آنجا که سلطان جدید برخلاف برادرش به فعالیتهاى نظامى علاقه چندانى نداشت و بیشتربه توسعه اقتصادى آیودیا مى‏اندیشید، طبیعى بود که تجار هوشمند و کاردان موقعیت‏مناسبترى یافتند و زمینه بسط قدرتشان بیشتر شد.
 

به دلیل دوستى نزدیک میان شیخ احمد و «چاموئن سوراساکتى‏»، یکى از درباریان،رفت و آمد وى به دربار گسترده شد و این موقعیت را پیدا کرد که از نزدیک در جریان‏تحولات داخلى دربار که پس از سلطنت اکاتوت ساروت با درگیری هاى سیاسى میان‏شاهزادگان همراه شده بود، قرار بگیرد. درست در همین زمان، استعمارگران هلندى و در کنار آنها سیاستمداران انگلیسى نیز به‏منطقه وارد شدند و رقابت‏شدید سیاسى و تجارى میان نیروهاى استعمارگر بزرگ و تجار و صاحب منصبان سیامى ایجاد شد. شیخ احمد با زیرکى، خود را از درگیر شدن در این‏رقابتهاى پیچیده و خطرناک دور نگه داشت و کوشید تا به تبلیغات اسلامى خود گسترش‏بخشد. در فضاى آشفته سیاسى سیام در سالهاى 1605 تا 1615 چاموئن سوراساکتى، نفوذ خودرا در دربار افزایش داد و در سالهاى 1609 و 1610 با کمک به «سونگ‏هام‏» در کسب مقام‏سلطنت‏به صورت یکى از متنفذترین شخصیتهاى کشور درآمد. شاه وزارت امور داخلى ومدیریت تجارت خارجى را به وى سپرد و او نیز مسئولیت مدیریت امور اقلیت هاى خارجى ‏را به عهده شیخ احمد گذاشت.
 

بى‏تردید، موقعیت فرهنگى و تجارى شیخ احمد، همراه باشخصیت نمونه‏اش در روابط اجتماعى، تاثیر فراوانى در به دست آوردن سمت مشاورت‏وزیر و مدیریت توسعه بندر و گمرک آیودیا داشته است. به این ترتیب شیخ احمد از تجارت‏به سیاست گرایید. با توسعه نفوذ شیخ در دربار، شاه وى را به سرپرستى گمرک، مسئول روابط اقلیتهاى‏خارجى و مدیریت‏بندر منصوب کرد. به عبارت دیگر او دومین فرد پس از وزیر امورخارجى و بازرگانى شد. هنگامى که نزدیکترین دوستش چاموئن سوراساکتى درگذشت، شیخ احمد به جانشینى‏وى منصوب شد. نکته جالب اینجا است که تا هشت نسل، تمام جانشینان شیخ احمد در این‏منصب، همگى از فرزندان او بودند.
 

شیخ احمد در تمام دوران سلطنت «اکاتت‏سرات‏» (1605-1610م) و «سنگتام‏»(پادشاه عادل 1610-1628م) در مقام خود باقى ماند. اما در سال 1628 میلادى به علت‏کبر سن از کار برکنار شد. ولى ظاهرا برکنارى وزیر ایرانى با وقایع دوران کوتاه سلطنت‏«جتا» بى‏ارتباط نبوده است، چه، پس از جلوس «پراسرت تنگ‏» (1630-1657) و اخراج‏ژاپنى‏ها شیخ احمد لقب «چوپیا» گرفت و از آن پس «چوپیا شیخ احمد راتاناتى بودى‏»نامیده شد. پس از فوت شیخ احمد پسرش جانشین او گردید و اولاد وى تا سقوط ایودیا (1767م)در سمت «چوپیا مهارت تائى‏» خدمت مى‏کردند، که متصدى آن مسؤول کلیه امور ادارى و داراى مقامى مشابه وزیر کشور بود. به هر حال طى مدت اقامت و زعامت‏شیخ احمد در سیام، تحولات مهمى چه در زمینه‏سیاسى و چه از نظر فرهنگى و اجتماعى در این سرزمین به وقوع پیوست.
 

در این مدت ‏حکومت مستقل سیام تشکیل شد و بر رقباى کوچکش در مناطق اطراف چیره گشت. با ورودشیخ احد به آیودیا و تشکیل تاسیسات اسلامى توسط وى در این منطقه، براى نخستین بار اسلام به صورت جدى در سرزمین تایلند رواج یافت. مذهب شیعه و خط عربى و زبان فارسى، به واسطه نفوذ شیخ احمد و پیروانش درسرزمین تایلند گسترش یافت و اصطلاحات اسلامى به زبان فارسى در میان مسلمانان این‏منطقه رایج‏شد، چنانچه مسلمانان تایى، واژه «نماز» را به همین صورت فارسى مى‏شناسند و تنها کسانى که عربى مى‏دانند مترادف آن یعنى صلات را به کار مى‏برند. در حال حاضر مقبره شیخ احمد قمى، واقع در دانشکده تربیت معلم شهر آیودیا، همچون ‏مزار یکى از مهمترین شخصیت هاى سیاسى و فرهنگى تایلند به شمار مى‏رود و با بنایى‏اسلامى تزئین شده است. گنبد طلایى رنگ بنا و معمارى ویژه‏اش به خوبى هویت اسلامى و خصیصه‏هاى فرهنگى شیخ احمد را باز مى‏نمایاند. در مقابل مقبره کتبیه‏اى سنگى قرار دارد که به صورتى مختصر اما دقیق زندگینامه وى بر آن نقش شده است. در این کتیبه سنگى زیبابه زبان انگلیسى و تایلندى چنین آمده است: «شیخ احمد، نخست‏وزیر دولت تایلند در آیودیا، در محله پایین شهر در شهر قم، مرکز اسلامى ایران، در سال 1543م متولد شد، شیعه اثنى عشرى بود و در زمان شاه‏نارسون کبیر به آیودیا مهاجرت کرد...» سنگ مزار شیخ احمد از مرمر سفید به ارتفاع بیش از یک متر ساخته شده است و همه ‏روزه با گلهاى رنگارنگ تازه تزیین مى‏شود. در کنار سنگ قبر، گاهگاه عودى روشن دیده‏مى‏شود که به زایران غیر مسلمان تعلق دارد و نشان مى‏دهد که کرامات شیخ از محدوده‏پیروان اسلام گذر کرده و بوداییان منطقه را نیز دربرگرفته است.
 

پایان پیام/