قاتل خاموش همچنان جان می گیرد/پیشگیری مهم تر از درمان

خبرگزاری شبستان- جهرم:

همه ساله با وجود توصیه های مکرری که از سوی نهادهای متولی در رسانه های مختلف می شود اما شماری از افراد به سبب گازگرفتگی جان خود را از دست می دهند.

اگرچه بر اساس آمارهای پزشکی قانونی، تلفات مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در ۶ ماهه امسال کمتر از سال گذشته بوده اما این دلیل بر بی توجهی به توصیه های متولیان در راستای ایمنی منازل نمی شود.

البته با توجه به عمده گازگرفتگی ها در فصل زمستان که ۶ ماهه دوم سال را شامل می شود، آمار۶ ماهه نخست قابل اکتفا نیست و آنچه مهم است رعایت سایر اصول ایمنی و تجهیز شدن برابر این گاز سمی و خطرناک است.

فارس رتبه هشتم کشور در تلفات گازگرفتگی

آنچه که معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی استان فارس از آمار 9 ماهه امسال ارائه کرده، مرگ ۹ نفر (هشت مرد و یک زن) از هم استانی ها به سبب گازگرفتگی است که به نسبت سال گذشته که ۱۹ نفر بوده کاهش ۵۳ درصدی مرگ و میر را نشان می دهد.

به اذعان «همایون حسینی نژاد» بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان پزشکی قانونی کشور، فارس در آمار فوت ناشی از گازگرفتگی طی ۶ ماه اول امسال پس از استان‌های تهران، اصفهان، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، البرز، مرکزی و کرمانشاه، در رتبه هشتم قرار دارد.

افزایش ۳۰ درصدی مسمومیت در فارس

این آمار در حالی ارائه شده که رئیس اورژانس فارس به افزایش ۳۰ درصدی مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن اشاره کرده و گفته از ابتدای امسال تاکنون ۱۹۰ مورد مسمومیت با گاز منواکسید کربن در استان به مرکز پیام ۱۱۵ اورژانس فارس گزارش شده است.

 به گفته «محمدجواد مرادیان» متاسفانه در این مدت هفت نفر در اثر استنشاق گاز مونوکسیدکربن در استان جان باختند، ۹۲ نفر به‌صورت سرپایی در محل درمان و ۹۱ نفر به مراکز درمانی انتقال یافتند.

۵ مصدوم ناشی از گازگرفتگی در جهرم

رئيس مركز فوريت های پزشكی جهرم نیز با اشاره به مسموميت های ناشی با گاز منوكسيد كربن در جهرم گفته در ماه های گذشته امسال، پنج مورد مسمويت با گاز منو اكسيد كربن داشتيم كه ۲ مورد آن مرد و سه مورد آن زن بوده است.

«محمد رضا خوشرو» عنوان کرده در سال۹۹، تعداد ۲۴ مورد مسمويت با گاز منو اكسيد كربن ثبت شده كه ۱۴ مورد آن مرد و ۱۰ مورد آن زن بوده است.

به گفته وی بد نصب شدن دودكش بخاري گازي و روشن كردن آتش در چادر را به ترتيب از عوامل اصلي اين مسمويت ها در سال گذشته و سال جاري عنوان کرده که خوشبختانه فوتي در موارد ذكر شده نبوده است.

مونوکسید کربن از سوختن ناقص مواد دارای کربن حاصل می شود؛ زمانی که اکسیژن کافی در محیط وجود نداشته باشد سوختن کامل انجام نشده و به جای کربن دی اکسید، کربن مونوکسید تولید می شود.

منوكسيد كربن بدون هیچگونه رنگ و بو و مزه ای بی نهایت سمی است؛ این گاز در خون انسان با هموگلوبین ترکیب و جلو انتقال اکسیژن به وسیله هموگلوبین را می گیرد.

غلظتی در حدود ppm۶۶۷ در خون می تواند با ۵۰ درصد از هموگلوبین خون ترکیب شده و تشنج کما و حتی مرگ را در پی داشته باشد.

علائم مسموميت با گاز منو اكسيد كربن

به اذعان رئیس اورژانس جهرم، در مراحل اولیه مسمومیت با گاز مونوکسید کربن، فرد احساس سر درد، تهوع، استفراغ، سرگیجه، خستگی و خواب آلودگی دارد و اکثر قربانیان در این شرایط تصور می کنند که دچار مسمویت غذایی شده اند.

خوشرو معتقد است مسمومیت با مونوکسیدکربن  تا حدی شبیه به آنفلوآنزا است با این تفاوت که در آن تب وجود ندارد و اثرات آن شامل خواب آلودگی و خمیازه کشیدن بیش از حد، گیجی، ضعف و بی ‌حالی، امکان بروز سردرد شدید، گاهی تهوع و استفراغ، پرش ‌های عضلانی و اختلال حرکتی، احساس نبض پر و صدا دار در ناحیه شقیقه، افزایش فشارخون، گشاد شدن مردمک چشم و کاهش دید است.

وی ادامه داده رنگ تیره پوست، رنگ پریدگی دور لب‌ ها و یا صورتی شدن آن، گاهی سفتی عضلات به ویژه عضلات فک، قطع تنفس، تشنج، اغما و مرگ از ديگر علائم مسمومیت با گاز منوكسيدكربن است.

پیشگیری مهم تر از درمان

به گفته رئیس اورژانس جهرم استاندارد بودن طول دودكش و داشتن كلاهک مخصوص (كلاهک بايد ۱۵ متر بالاتر از سطح پشت بام باشد)، استفاده نكردن از شعله های اجاق گاز جهت گرم نگه داشتن خانه، خودداری از قرار دادن لوله خروجی بخاری داخل ظرف آب و بسته نبودن تمامی روزنه های جريان هوا به ويژه اتاق خواب از راهكارهای مهم در پيشگيری از مسموميت با منوكسيدكربن است.

وی همچنین آبی بودن رنگ شعله بخاری و وسايل پخت و پز، نصب نكردن آبگرمكن در حمام، كنترل مسير دودكش از نظر نشت گاز های سمی و دقت و توجه به داغ بودن لوله دودكش را از دیگر راهكارهای مهم در پيشگيری از گازگرفتگی دانست.

اقدامات اورژانسی در برخورد با گازگرفتگی

به اذعان رئیس اورژانس جهرم در مواجه شدن با مسمومیت ناشی از گاز مونوكسيد كربن در ابتدای باید به سرعت از هوای آزاد تنفس کرده و درها و پنجره‌ ها را باز کرد.

وی با تاکید بر خاموش کردن وسایلی مانند اجاق‌ گاز و بخاری، گفته یقه پیراهن، کمربند و لباس ‌های تنگ فرد مسموم را باید باز نگه داشت.

خوشرو با اشاره به اینکه در صورت امکان، عملیات اکسیژن‌ دهی به فرد مسموم را باید با نهایت دقت انجام داد، عنوان کرده در این حالت راه‌ های هوایی فرد را باز و سپس با اورژانس تماس گرفته شود.

وی در پایان اذعان کرده که خارج کردن افراد مصدوم از محیط آلوده و قرار دادن آنها در محیط باز از مهمترین اقدامات در برخورد با فرد مسموم با مونوکسیدکربن محسوب می‌شود.

گزارش: مهدی رحمانیان کوشککی