خبرگزاری شبستان،گروه اندیشه، نشر ندای تاریخ چاپ سوم کتاب «ادبیات تاریخی و دیوانسالاری ایران: «عهد مغول تا سرآغاز دولت صفویه» با تکیه بر متون نثر فارسی و اسناد مکتوب تاریخی و محوریت بررسی لغات و اصطلاحات دیوانی- اجتماعی و سندشناسی (قرن هفتم تا پایان قرن نهم هجری)» تالیف محسن روستایی را در ۷۲۸ صفحه و بهای ۲۰۰ هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست این کتاب سال ۱۳۹۵ با شمارگان هزار نسخه و بهای ۶۵ هزار تومان منتشر شده بود.
آثار ادبی ما، در ادوار مختلف، از نظم و نثر گرفته تا گروه‌های واژگانی و سایر علوم ادبی، دارای مختصاتی است که از آداب و سنن و رسوم اجتماعی، طرز تفکر و معتقدات دینی و مذهبی و اندیشه‌های فلسفی، مبانی اخلاقی و دیگر عوامل متأثر است و از میان اسلوبِ سبک‌های گوناگون این آثار و ترقی و تنزل آن، می‌توان خصوصیات روحی و معنوی و مدارج و تبدلات فکری و عقلی افراد و صاحبان علم و مناصب را تجزیه و تحلیل و نتایج مفیدی را دریافت کرد. کتاب «ادبیات تاریخ و دیوانسالاری ایران» گرایش‌ها و علوم و فنون مختلف تاریخ و به طور اخص، علم سندشناسی را دربر دارد، مولف کتاب سعی دارد واژگان، اصطلاحات دیوانی و نیز تاریخ اجتماعی دوره سیصد ساله پس از حمله مغول را، به قلم تحریر درآورد.
کتاب هفت فصل به ترتیب با این عناوین، دارد: «روزشمار تاریخ مغول و تیموری»، «ادبیات ایران عصر مغول و تیموری: تا پایان قرن نهم»، «دانش تاریخ نگاری و پیوند آن با مکتوبات و متون نثر فارسی: عهد ایلخانی و تیموری»، «تاریخ دیوان سالاری - اجتماعی ایران و تجمیع لغات دیوانی - اجتماعی و سیاقیه در کتاب المرشد»، «لغات و اصطلاحات وقفنامه ربع رشیدی: این سند ملی ایرانیان»، «لغات و اصطلاحات دیوانی، اجتماعی و سندشناسی» و «سایر لغات دیوانی - اجتماعی: عهد ایلخانی و تیموری».
در فصل ششم و هفتم لغات و اصطلاحات دیوانی به ترتیب حروف الفبای فارسی با تعاریف و تاریخ آنها آمده است که برای سندشناسی دوره تاریخی ایلخانی و تیموری مهم و مورد نیاز است. فصل‌ها و باب‌های کتاب، در عین اینکه، مجزا و مستقل هستند؛ اما تمامی بخش‌های آن، مکمل یکدیگرند و تلاش نویسندگی این کتاب بر آن بوده است که شرایط ادبی تاریخی، لغت‌شناسی و تاریخ‌نگاری مستند را با تکیه بر منابع نثر فارسی و اسناد مکتوب تاریخی به‌نحو گسترده‌ای تأمین و پوشش دهد تا برای اهل ادب و تاریخ مفید فایده باشد.
محسن روستایی متولد سال ۱۳۴۲ در شهر درود لرستان است. او از پژوهشگران و کارشناسان ارشد اسناد تاریخی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است. تاکنون بالغ بر شصت مقاله تحقیقی و مبتنی بر سند در مجلات معتبر کشور به چاپ رسانده است. وی در سال ۱۳۸۰ از سوی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به‌عنوان پژوهشگر نمونه سال برگزیده شد. از دیگر کتاب‌های منتشر شده او می‌توان به این عناوین اشاره کرد: «تاریخ نخستین فرهنگستان ایران به روایت اسناد همراه با واژه‌های مصوب و گمشده فرهنگستان (۱۳۱۴ - ۱۳۲۰ ش)»، «اسناد مطبوعات ایران» (به همراه غلامرضا سلامی)، «کتابچه اعداد نفوس اهالی دارالایمان قم: سرشماری جمعین عهد ناصرالدین‌شاه (۱۲۸۵ ق) به انضمام کتابچه‌های سیاقی - دیوانی شهر قم (قرن ۱۲ - ۱۳ ق) و مقدمه‌ای در علم سیاق»، «تاریخنامه جدایی هرات و جنگ مرو: به روایت اسناد نویافته فرامین ناصرالدین شاه و سندنویسی‌های میرزامحمد قوام‌الدوله و سایر رجال تاریخی (۱۲۸۱ - ۱۲۶۸ ق.)»، «تاریخ طب و طبابت در ایران (از عهد قاجار تا پایان عصر رضاشاه) به روایت اسناد شامل: قوانین و نظامنامه‌های طبی، گزارشات صحی و بهداشتی»، «اعتضاد فرهنگ: نگاهی به زندگانی اعتضادالشریعه میرزامحمدخان رازانی، بنیانگذار فرهنگ و معارف لرستان»، «فرامین و مکتوبات دیوانی - حکومتی: ناصرالدین‌شاه قاجار و میرزامحمدخان قوام‌الدوله و سایر رجال تاریخی در رویارویی با واقعه هرات، جنگ مرو، حوادث سیستان» و «کتابچه سیاقیه جمع و خرج: آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (ع) (۱۳۰۴ قمری)».
نظر شما