لازمه کتابت قرآن کریم تلفیق جنبه های هنری، فنی و کاربردیست

به گزارش گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، مراسم رونمایی از دومین مصحف شریف به قلم استاد «محمدعلی قربانی» ۲۳ بهمن در شهر قرآن و با حضور اساتید قرآن و اساتید حوزه خوشنویسی و فعالان قرآنی برگزار شد.

«سید علی سرابی» در این مراسم از هنر به عنوان مقوله ای مقدس یاد کرد و گفت: وقتی هنر در بستر یک محتوا و کار ارزشی قرار گیرد، ثواب کارکرد  و دستاورد آن قابل محاسبه نیست.

 قائم مقام مرکز طبع و نشر قرآن کریم افزود: هنر خوشنویسی از هنرهای برجسته ای است که وقتی در خدمت کتابت قرآن قرار می گیرد، نمی توانیم روی آن ارزش گذاری کنیم.

وی، هنر قرائت و خوشنویسی را نزدیک به هم دانست و خاطرنشان کرد: همانطور که قاری به رغم تسلط به نغمه ها و مقام ها، سعی می کند خود را در این موارد محدود کند تا بتواند در مخاطب، اثر مفهومی بگذارد، هنرمند خوشنویس هم با وجود تسلط به فنون ان رشته، می کوشد تا به نحوی قرآن را کتابت کند تا مخاطب به آسانی بتواند قرآن بخواند.

سرابی با بیان اینکه ایجاد تعادل در بعد خوانایی و هنری نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشت، گفت: اثری که امروز رونمایی می‌شود، از جهات ذکر شده دارای نکات قابل توجهی است.

قائم مقام مرکز طبع و نشر قرآن کریم با اشاره به رونمایی از دومین مصحف شریف، تاکید کرد: استاد قربانی بدون هیچ چشم داشت مادی، با عشق کتابت قرآن کریم را انجام داد و امیدواریم که این توفیق باشد تا باز هم برای کتابت قرآن در خدمت این استاد باشیم.

هنر خوشنویسی را جزئی از نورانیت قرآن می‌دانم

«سیدمهدی سیف» نیز در این مراسم با اشاره به اهمیت خوانایی خط، گفت: خط کتابت باید به گونه ای باشد که وقتی چشم انسان به آیات قرآن می افتد، از زیبایی آن لذت ببرد چراکه زیبایی در فطرت انسان وجود دارد که استاد قربانی در جهت فطرت عمل می کند و خداوند هنری که به ایشان عطا کرده است برای کتابت قرآن مورد استفاده قرار می دهد.

عضو هیئت علمی مهد قرآن با بیان اینکه زیبایی بصری و خوانایی خط در خواندن و آموختن قرآن بسیار مهم است، خاطرنشان کرد: خط باید به گونه‌ای باشد که وقتی چشم به قرآن می‌افتد، از زیبایی آن لذت برد، سپس به خوانایی آن توجه کند تا بتواند آن را راحت بخواند.

وی با بیان اینکه « من هنر خوشنویسی را جزئی از نورانیت قرآن می‌دانم»، گفت: استاد قربانی تا کنون دو قرآن کتابت کرده اند و امیدواریم کتابت قرآن سوم را با امتیازات بیشتر و متفاوت تر از دو مصحف انجام دهد.

مدرس قرائت و پژوهشگر رسم و ضبط قرآن کریم ادامه داد: من بارها استاد قربانی را به صورت مجازی و در خط زیبای ایشان دیده ام. در جلسات عمومی وقتی خط زیبای استاد قربانی را بالای سر رهبر معظم انقلاب می بینم، لذت می برم و برای ایشان دعا می کنم.

«ایرج نعیمایی» نیز در این مراسم با اشاره به ابعاد فنی خط در خوشنویسی، گفت: مباحث فنی مربوط به خط و خوشنویسی را نمی توان در یک جلسه تبیین کرد اما به طور خلاصه می توان گفت در اصول خوشنویسی 12 اصل را بیان کرده اند که اگر کسی این اصول را داشته باشد به مرتبه استادی می رسد.

استاد خوشنویسی افزود: میرعماد اصول 12 گانه خوشنویسی را بیان کرده است که ۱۰ اصل اول، فنی بوده اما دو اصل دیگر به نام «صفا» و «شأن» به آن اضافه شده است که این دو اصل فراتر از مهارت است. کسب فیض الهی و معارفی است که خوشنویس باید دارا شود تا آثارش مورد توجه و اقبال عموم مردم قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: «صفا» خطی است که بیننده از دیدن آن لذت ببرد یعنی حظ بصر از خط ببرد و حس بشری و معرفتی داشته باشد. چه بسا افرادی که حتی سواد خواندن ندارند اما با دیدن یک خط زیبا، از آن لذت می برد.

عضو پیوسته فرهنگستان هنر و مدرس دانشگاه درخصوص «شان» نیز گفت: شان مرتبه ای است که خط فقط خط نیست بلکه نشان و آیه است و حق را بیان می کند و حکایت از حقیقت دیگری است. حقیقتی که از حق بیان می کند و از خط به حقیقت و خدا می رسید.

نعیمایی تاکید کرد: کسی که مراحل شان و صفا را گذرانده باشد، خط وی به دل همه خواهد نشست و خط او برای همه زیبا خواهد بود.

وی با بیان اینکه هنرمند با هنرش، درون خود را بروز می دهد، گفت: در هنر اگر کسی به مرتبه ای از معرفت نرسد، اثرش ماندگاری و زیبایی نخواهد داشت بنابراین علت لازمه کسب صفات حمیده مهم است.

استاد خوشنویسی در ادامه به تاریخ خوشنویسی و کتابت قرآن اشاره کرد و گفت: اولین کسی که دیگر خطوط را از خط کوفی استخراج کرده، «ابن مقلع» از وزیران اهل بیضای فارس دربار عباسی بود که کتابت قرآن از افتخارات وی بوده است. همچنین قدیمی‌ترین قرآنی که به شکل نسخ به جا مانده، قرآنی به خط «ابن بواب» است که او نیز از وزیران دربار عباسی است.

نعیمانی با اشاره به دومین مصحف شریف قرآن کریم به قلم استاد قربانی، گفت: استاد قربانی مقبول طبع تمام افراد صاحب هنر است و از اساتیدی است که هم حسن خلق و هم حسن کتابت دارد.

وی ادامه داد: بین کتابت اول و دوم قرآن توسط ایشان بسیار فاصله افتاده است و امیدواریم که نسخه سوم قرآن را نیز کتابت کنند و نه تنها سه قرآن، بلکه صدها قرآن توسط ایشان کتابت شود.

در ادامه این مراسم «محمدعلی قربانی»  با بیان اینکه بیشتر خوشنویسان اهل کتابت بوده و اهل کلام نیستند، گفت: خداوند را شکر می کنم که به من توفیق داد تا بتوانم قرآن دوم را کتابت کنم.

صاحب این نسخه از کتابت قرآن کریم، با اشاره به همراهی و حمایت معنوی پدر مرحومش در کتابت اول و دوم قرآن کریم، خاطرنشان کرد: در این مجلس می‌خواهم از پدر مرحومم یاد می کنم که در نوبت اولی که قرآن را کتابت کردم و رونمایی شد، حضور داشتند و در ابتدای کتابت دومین مصحف نیز مرا همراهی کرد.

وی افزود: از مجموعه نهاد رهبری و مرکز طبع و نشر قرآن کریم تشکر می‌کنم که همواره به من امید می‌دادند و روحیه بخش بودند. همچنین اساتید بزرگواری که در کتابت مصحف دوم قرآن کریم، در کنارم بودند و مایه دلگرمی.

کاتب دومین مصحف شریف با اشاره به جنبه های هنری، فنی و کاربردی در کتابت قرآن کریم، گفت: تلفیق این سه موضوع بسیار مهم است و نیازمند سال‌ها کار و تجربه است.

وی با بیان اینکه کتابت آثار قابل توجهی طی سال های بیانگر حضور کاتبان بسیار خوب در کشور است، خاطرنشان کرد: کتابت، مهم‌ترین قالب خوشنویسی است و دوری از خودنمایی یکی از ویژگی های مهم این قالب است که تاثیر زیادی بر روی کاتب می گذارد.

قربانی افزود: تجربه دوم کتابت من به خاطر شوق و اشتیاقی بود که در دور اول کتابت قرآن داشتم و بنابراین کتابت دوم قرآن را انجام دادم تا یادآور آن شور و اشتیاق باشد.

در پایان نیز از دومین مصحف شریف قرآن کریم به قلم استاد محمدعلی قربانی رونمایی شد.