برج هزار ساله رادکان نگین گردشگری در غرب گلستان

خبرگزاری شبستان// گلستان

میل رادکان در 4 کیلومتری جنوب شرقی روستای رادکان و در 42 کیلومتری جنوب شهرستان گرگان در یک منطقه کوهستانی و جنگلی و بر فراز تپه با صفایی که دارای موقعیت خاص طبیعی و سوق الجیشی است در دامنه جنوبی سلسله جبال البرز قرار دارد.

این گنبد در کنار شاهراه منتهی به شاهکوه، گردنه شمشیر بُر، چشمه علی، جهان نما، بخش یانه سر واقع شده و بر فراز تپه ‌ای که از دور نمایان بوده و به منظور راهنمایی رهگذران و مسافران ساخته شده‌است، احداث شده است.

زمان ساخت این بنا به سال 407 هجری قمری و اوایل قرن پنجم و زمان فرمانروایی اسپهبد ابوجعفر باز می گردد.

ساخت این بنا در سال 407 هجری قمری آغاز و تا سال 411 و زمان حکمرانی احمدبن عمر یکی دیگر از اسپهبدان آل باوند طبرستان ادامه داشته است. این بنا از دو قسمت گنبد و بدنه تشکیل شده است.

گنبد آن بصورت ترک (مخروطی شکل) و دو پوشه است که بیش از 35 متر ارتفاع دارد، بدنه بسیار ساده و دارای آجر چینی معمولی و دارای تزئینات آجرکاری و گچ بری است و به منظور استحکام بخشی بیشتر حد فاصل بندهای آجرها با فشار انگشت دست به داخل فشرده شده است که قابل توجه است.

در فواصل معین سوراخ هایی به چشم می خورد که جای داربست بوده که در هنگام احداث بنا تعبیه شده است، ورودی هلالی شکل آن نیز در ضلع جنوبی گنبد قرار دارد.

زیباترین قسمت بنا در بخش فوقانی آن قرار دارد که عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو کتیبه کوفی و پهلوی است که در میان تزئینات آجرکاری و گچ بری که نام بانی و تاریخ ساخت بر آن نوشته شده است، قرار دارد.

طرح داخلی گنبد رادکان مدور و دارای نمایی ساده و اندود گچ و آهک است و در تمام بدنه بنا آجر و ملات گچ و آهک بکار رفته است.

این بنای تاریخی و بلند با توجه به اینکه در مسیر جاده ابریشم قرار دارد در گذشته به عنوان راهنمای بازرگانان و مسافران مورد استفاده قرار می ‌گرفت.

با توجه به آثار باقیمانده، بنای دیگری در ضلع شمالی گنبد رادکان وجود داشت. برای بنای برج رادکان تا کنون پژوهشگران کاربردهایی همچون قصر، آرامگاه، گنبد و برج بیان کرده‌اند.

برج یا میل رادکان که به قلعه گبری نیز معروف است، همتای دیگری در استان خراسان رضوی و در نزدیکی مشهد تحت عنوان برج رادکان دارد.

برج رادکان استان گلستان با شماره 145 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

تاکنون براساس متن های خوانده شده برخی از این کتیبه‌ها، گفته شده است که بنای رادکان متعلق به یکی از اسپهبدان آل باوند طبرستان به نام ابوجعفرمحمدابن وندریان بوده است.

این گنبدها که برج های آرمگاهی نیز نامیده می شوند، بخش قابل توجهی از بقایای معماری قدیم را به خود اختصاص داده‌اند.

این بناها با نقشه دایره، چهارضلعی، هشت ضلعی و با شیوه‌های گوناگون احداث شده‌اند و به نام های بقعه، پیر، امامزاده، مزار، گنبد و برج در جای جای کشورمان مورد احترام است.

در میان زیرمجموعه ‌های آرامگاهی، "برج آرامگاه ها" از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

می توان از برج رادکان در استان گلستان به عنوان قدیمی ‌ترین نمونه برج‌ های آرامگاهی در ایران نام برد.

پایان پیام/