خبرگزاری شبستان_ فرهنگ و ادب: جوانی مذهبی به نام «امیر علی دوران» در دانشگاه دلبسته نفس همکلاسی خود می شود، قبل ازآشنایی افکار و عقاید آنها کاملا در تعارض است و جدل ایدئوژیک میان این دو، در دانشگاه جاری است، به اصرار و انتخاب استاد خود مجبور می شوند در یک مشارکت علمی در قالب یک تحقیق دانشگاهی با هم همراه شوند. نفس زمانیکه که امیر علی را می شناسد، شیفته او می شود. خواستگاه خانوادگی نفس متمولانه با روحیه ای کاملا سکولار (بخوانید لائیک) است، علاقه این دو اتفاقاتی غیر متعارف را رقم می زند.
«دلشکسته» فیلمی زیبا و فاخر است که در زمان اکرانش چونان که باید دیده نشد، اما زمانیکه وارد شبکه نمایش خانگی شد اتفاقی شگرف را رقم زد و به پرفروشترین فیلم شبکه نمایش خانگی بدل شد .این فیلم به قلم، روایت و هدایت علی روئین تن ساخته شده است و این کارگردان تازه نفس (نفس بریده) فصلی نوین از سینمای دینی را در تاریخ سینمای ایران رقم زد. این فیلم پیام های عمیق دینی خود را در روایت عاشقانه ای مستتر کرده است اما مایه های عامیانه فیلم سبب تاثیر گذاری دو چندان اثر می شود، تعریفی که سازنده این اثر از خانواده شهید و «بچه مذهبی ها» به تماشاگرش عرضه می کند آنچنان عمیق و دوست داشتنی است که تماشاگران را با سلیقه های متعدد، مجذوب می کند. امیر علی دوران، نمادی از دوران ماست، کسی که ماحصل تربیت انقلابی است ، اما برای اصلاح جامعه کوتاهترین مسیر را انتخاب نمی کند. امیر دوران ما سعی می کند با تزریق اندیشه های جذاب انقلابی اش با عصاره زلال مذهب، به پیکرجامعه رنگی از محبت زند ، با سلوک مختص به خودش ، این فرزند شهید با شهد آشتی ملی جامعه از همنفسی عطر آگین می کند و لحظه ای دراین راه از آرمانش دست نمی شوید .تربیت او محصول تلاش همسر یک شهید است،مادری که آرمانش، تربیت نسل انقلاب و جامعه سازی است ،مادر شهیدی که امیری برای رشادت و دلاوری در عرصه علم و دانش تربیت کرده است.
داستان فیلم با همه المانهای مذهبی اش به رابطه پیچیده و عاشقانه یک پسر مذهبی (فرزند شهید) و همکلاسی اش در دوران معاصر می پردازد.اما این سطح ظاهری از داستان در لایه نخست معنایی فیلم قرار دارد ، سلوک و مرامنامه امیر علی جذاب تر از این داستان عاشقانه به نظر می رسد .شخصیت جذاب امیر علی با پیچیدگیهای و ظرافت های خاصی تنیده شده است و سازنده این اثر به خوبی توانسته است چهره حقیقی سلوک دینی فرزندان انقلاب را عیان تر سازد .
سازنده فیلم دلشکسته که با طعنه و تحقیر سرشکسته اش کرده اند و حیات فیلمسازی اش را ناجوانمردان خشکانده اند، درس حریت و عشق در این فیلم به ما می آموزد .روئین تن فیلمنامه نویس درام شناس قهاری است که ذائقه عمومی جامعه را به خوبی درک می کند ، آکله یکی از فیلمنامه های وی به شمار می رود که بر اساس آن فیلم دنیا به کارگردانی منوچهر مصیری ساخته شده است و به فروش فوق العاده ای دست یافت. دلشکسته زیباترین عاشقانه پس از انقلاب به شمار می رود اما کج سلیقگی مدیران وقت در موسسه تولید کننده سبب شکست این فیلم در گیشه شد .مدیران آن زمان موسسه آوینی حتی تبلیغ برای فیلم را به نوعی کسر شان می دانستند و بدین ترتیب یکی از زیباترین عاشقانه های پس از انقلاب در گیشه شکست خورد .
حال وقت آن است که یادآوری کنم ،زمانی برخی دوستان مشارکت در ساخت فیلم را نفی می کردند امروز رسانه ملی در اقدامی زیبا آنرا به پخش رسانده است و حالا همان مدیران در کنار فیلم عکس یادگاری می گیرند .
آقایان یادتان باشد قیامتی هم هست ، حتی دستمزد کارگردانش هنوز بعد از گذشت سالها با وجود نمایش این فیلم از تلویزیون پرداخت نشده است و مدیران موسسه شهید آوینی چگونه در قیامت می توانند پاسخگوی عدالت الهی باشند . نمایش عمومی این فیلم در ایام نوروز هوشمندی و درایت مدیران سازمان و صدا و سیما را بیشتر از پیش نشان می دهد ، فیلمی که در شرایط پر سوءتفاهم سیاسی – اجتماعی مردم را به یک همدلی عارفانه ترغیب می کند،و این همدلی را تنها بچه حزب الهی ها و بچه مسجدی ها می توانند رقم بزنند .
بزرگترین نقطه قوت فیلم دلشکسته شیوه روایی آن است که تماشاگر را خسته نمی کند،فیلم دلشکسته با اینکه به الگوی کلیشه ای سینما چنگ می اندازد ،اما فیلمی احساسات گرایانه ، عاشقانه قابل باور وعمیقی است .داستان و کلیشه اصلی به همان داستان پسر فقیر و دختر ثروتمند بازمی گردد که چنین کلیشه ای بارها در سینمای ایران و جهان مورد استفاده قرار گرفته است ، اما این کلیشه بدل به قالب تازه شده است .اینبار به جای پسر فقیر ، دختر شاه پریان و تلاش برای وصال ،در یک سو پسر مومن ودر طرف دیگر، دختری از خانواده کاملا لائیک .
دلشکسته فیلمی شعاری نیست اما اثری غیر متعارف است که مخاطب را با پیام های گوناگونی که مبنای ارزشی دارد مواجه می سازد . و امیر علی دوران از نیروهای متعهد با تربیت انقلابی در تلاشی صد افزون چالش های مختلفی را پشت سر می گذارد و در نهایت آنچه از کل فیلم قابل برداشت است سکولاریسم زدایی توسط اقشار مذهبی و مومن از جامعه است .
شخصیت شناسی و پرسوناژ سازی در این فیلم به درستی اتفاق می افتد و یکی از نقاط قوت فیلم شیوه پرسوناژ سازی کارگردان است . تمام پرسوناژهای این فیلم به درستی برای مخاطب تعریف می شوند و فیلمساز ارجاعاتی می دهد و همه چیز را برای استنباط به عهده تماشاگر است .روئین تن – کارگردان - پس از پرداخت عمیق شخصیت ها به سراغ داستان می رود و شخصیت هایی را در قالب داستانی فیلم نشان می دهد که تماشاگر می تواند تا عمق ذهن این پرسوناژها بدان نفوذ کند .این فیلم به شدت ساختاری قصه گو دارد جدا از جنس فیلمنامه که به دکوپاژ ویژه کارگردان اصالت می دهد عناصر داستانی از اغراق می گریزند ،این موضع سبب می شود تا داستان از چهارچوب و عناصر سینمایی فوق العاده برخوردار باشد .فضایی که در فیلم عرضه می شود آنقدر آمیخته با یکرنگی و صداقت است که پرده ای را پیش روی مخاطب ترسیم می کند تا بتواند پس پرده را رویت کند و فکر می کنم زلالی و صمیمت فیلم نشات گرفته از همین استدلال باشد .دل شکسته یکی از عاشورایی ترین فیلمهای ساخته شده پس از انقلاب است که فرهنگ عاشورایی شدن را به وضوح در آن می توان رویت نمود.
یادداشت از علی ستاریان
نظر شما