مطهری بر این باور بود که هنر نباید ابزاری شود

به گزارش خبرنگار شبستان، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی در نخستین جشنواره تجسمی آیینه مطهر که صبح امروز شنبه 9 اردیبهشت در حوزه هنری برگزار شد، با ابراز خرسندی از هنرمندانی که با الگو قرار دادن اندیشه های شهید مطهری آثار فاخری را ارایه کردند، گفت: مطهری شخصیتی ذوابعادی بود که هم در فقه و کلام صاحب نظر بودند و هم در عرصه مسائل سیاسی و هنری یکی از ویژگی های مهم ایشان این بود که اهل وارستگی و سیر و سلوک معنوی بودند، وقتی این خصوصیات در یک فرد باشند ممزوج می شوند و تاثیرگذاری فرد بر جامعه زیاد می شود.

وی افزود: همانطور که از مقام معظم رهبری نقل شده شهید مطهری ذهن جامعه را به سمتی که نهال انقلاب بارور می شود، سامان می دادند، بیانات مقام معظم رهبری درباره اینکه شهید مطهری ایدئوگ انقلاب هستند، بار معنایی دارند، البته آنچه امروز در جامعه دیده می شود با نظرات و اندیشه های شهید مطهری تفاوت دارد، آنچه در سلوک ایشان می شود جستجو کرد با آنچه که در این سی و سه سال در جامعه وجود دارد فاصله دارد.

لاریجانی با اشاره به علاقه مندی شهید مطهری به شعر و بویژه شعر حافظ گفت: شهید مطهری سحرگاهان خود را با شعر حافظ سپری می کرد و درباره این شاعر رای خاصی داشتند، همانطور که می دانید در مورد حافظ آرا متفاوت است ،برخی معتقدند که در غزلسرایی مراحل را طی کرده و برخی غزلهای او عرفانی و برخی می گویند اینگونه نیست، اما شهید مطهری کسی بود که این برداشت را قبول نداشت و حافظ را سوخته جانی می دانست که غزلهایش مشرب عرفانی دارند.

رییس مجلس شورای اسلامی سپس خاطرنشان کرد: اینکه ما شهید مطهری را کسی می دانیم که فکرساز است باید ببینیم از مجموع آثار وی در باب هنر چه برداشتی می توان داشت، نکته نخست این است که همه انسانها دارای استعداد ذوقی هستند و افراد وارسته ای هستند که یا ویژگی های هنری دارند یا ندارند، ایشان بر این باور بودند که همه انسانها استعداد ذوقی دارند، همانطور که استعداد علم اندوزی دارند و این بستگی به این دارد که چقدر خود فرد در زمینه بالفعل کردن استعدادهای ذوقی اش حرکت کند، همه انسانها دارای استعداد ذوقی هستند که در پایه فکری شهید مطهری بر آن تاکید شده است.

لاریجانی سپس افزود: از دیدگاه شهید مطهری انسان سعادتمند کسی است که همه استعدادهایش را متوازن رشد دهد، وقتی درباره انسان کامل حرف می زنند، انسان کامل آن کسی است که همه استعدادهایش بالفعل شده است و علاوه بر آن جامعه ای می تواند ادعا کند که امت خود را به سعادت می رساند که بسترهای لازم را برای پرش استعدادهای وی فراهم کرده باشد.

رییس مجلس شورای اسلامی سپس با بیان اینکه جامعه فعلی ما با اندیشه های شهید مطهری فاصله زیادی دارد، گفت: جامعه ما چقدر با اندیشه شهید مطهری فاصله دارد، در بعضی امور شرایط در جامعه برای رشد استعدادهای افراد جامعه فراهم شده اما در برخی امور این شرایط فراهم نشده است یک انسان سعادتمند باید همه استعدادهایش را متوازن رشد دهد و جامعه سعادتمند هم باید تمامی زمینه های رشد افراد جامعه را به صورت متوازن فراهم کند.

لاریجانی سپس با اشاره به نقد شهید مطهری به جوامع غربی و رشد یکسویه آنها گفت: نقدی که شهید مطهری به جوامع غربی دارند همیشه این است که این جوامع در یکی از ارزشها بلوغ پیدا کرده اند، ولی در بقیه موارد رشد نکرده اند و علت افول جوامع به این نیست که همه اموری را که دنبال می کرده اند غلط بوده است. حرکت متوازن جامعه از نظر بسترسازی یک امر کانونی در ذهن شهید مطهری است.

لاریجانی با بیان اینکه شهید مطهری پرورش یافتگی قوه خیال در آثار هنری را تاکید می کند، خاطر نشان کرد: براساس آراء شهید مطهری اگر هنرمندی می خواهد پرواز کند باید قوه خیالش تقویت شود، زایش هنر توسط هنرمند زمانی حاصل می شود که هنرمند حالت ناهشیاری پیدا کند تا بتواند اثر هنری را ابداع کند. اما نکته ای که در آرای شهید مطهری در این باره می شود برداشت کرد، مربوط به خود فرد و جامعه است خود فرد اگر می خواهد قوه تخیلش پرواز کند باید وارستگی داشته باشد.

به گفته علی لاریجانی از نظر شهید مطهری وارستگی قوه خیال هنرمندان را از عالم کثرت جدا می کند و متمرکز می کند بر موضوعی که ارتقابخش است و این وارستگی از ویژگی های متفکرین اسلامی است که این وارستگی در حوزه های دیگری مثل سیاست، فرهنگ هم لازم است.

رییس مجلس شورای اسلامی وارستگی را لازمه حیات هنرمندان در خلق اثر هنری دانست و گفت: وارستگی برای هنرمند امری ضروری است زیرا که باعث ارتقاء جامعه اش می شود جامعه پرقیل و قال که در آن راستی نباشد، ذهن هنرمند را از حالت عادی خارج نمی کند. مسائل دروغین ذهن هنرمند را مکدر می کند و همین باعث می شود که بر قوه خیال هنرمند خاک پاشیده شود.

لاریجانی تصریح کرد: در جامعه ای که دروغ و تهمت به وجود می آید هنرمند احساس می کند که دعواها از طریق راست فاصله می گیرد و روح هنرمند آزرده می شود و آن خلایی را که باید برای قوه تخیل به دست بیاورد نمی تواند. هر چقدر جامعه ای روراست باشد به هنرمند یاری می رساند که حالت ناهوشیاری برای خلق اثر هنری را به دست بیاورد و هر جامعه ای که موفق به این امر نشود، نمی تواند این زمینه را برای هنرمند فراهم کند.

به گفته علی لاریجانی جامعه امروز ما همه گونه اموری دارد که هم شرایط رشد دارد و هم تلاشهای معنوی دارد و هم تلاشهایی که ذهن هنرمند را مکدر می کند اگر می خواهیم بگوییم مطهری ایدئولوگ انقلاب است ایشان ایدئولوگ چنین مساله ای است.

وی سپس با اشاره به اندیشه های شهید مطهری در باب جامعه آرمانی گفت: شهید مطهری اگر ایدئولوگ انقلاب هستند چه جامعه ای را ترسیم کردند، وقتی که درباره تکریم جامعه حرف می زنند دو عنصر را کلیدی می دانند عدالت و محبت، عدالت برای اینکه نهادهای مدنی بدون عدالت تحقق پیدا نمی کنند و محبت برای اینکه ایشان راجع به خانواده محبت می کنند که خانواده بدون آن تحقق پیدا نمی کند، روابط پیچیده یک خانواده با عدالت سامان نمی گیرد ایشان برای خانواده کارکرد مهمی را ترسیم می کنند که آن کارکرد پای نهادهای مدنی را در خانواده نمی بیند.

وی افزود: شهید مطهری عدالت را آنجایی می بیند که استعدادهای انسان به رشد برسد و جامعه ای عادل می گوید که زمینه رشد برای همه شهروندانش فراهم کند. ایشان چرا جامعه سوسیالیسم را نقد می کنند؟ برای اینکه این جامعه نتوانسته شرایطی را برای رشد افرادش فراهم کند.

رییس مجلس شورای اسلامی سپس یادآور شد: اگر بگوییم شهید مطهری مرد بزرگی است دردی را دوا نمی کنیم باید به اندیشه های شهید مطهری پایبند باشیم گاهی فکر می کنیم با دادن پول به افراد عدالت را برقرار کرده ایم عدالت در کنار کرامت انسان محقق می شود عدالت در درون حرکت ایجاد می شود.

لاریجانی افزود: شهید مطهری در حوزه اخلاق مدینه فاضله ای را ترسیم می کنند که در آن هم مردم و هم حکومت نقش دارند و ایشان در این مدینه بر امر به معروف و نهی از منکر تاکید دارند. اگر کسی بگوید تنها حکومتها ماموریت دارند و نه مردم در مشارکت، این برخلاف اندیشه شهید مطهری است ایشان به این امر اعتقاد دارند که احساس مشارکت همگانی برای همه مردم در آن است.

رییس مجلس شورای اسلامی با اشاره به شجاعت شهید مطهری در بیان حرف حق گفت: برای فهم بیشتر اندیشه های این مرد بزرگ که در بیدار کردن جامعه شجاعت داشت که حرف حق را بزند، باید آثار وی را در عرصه های مختلف بیشتر مطالعه کرد. گاهی عنصر شجاعت اگر در جامعه ای رخ ببندد چقدر ناراحتی ها زیاد می شود.

وی افزود: پیش از انقلاب افکاری در جامعه نزج گرفت که می خواستند تفکر اسلامی را با تفکر مارکسیستی رواج بدهند، فضای جامعه چپ گرا و مارکسیستی این بود که حلقه های اسلامی هم می خواستند آثار نیمچه مارکسیستی ادامه دهد. در آن زمان افراد فهیم جامعه انحراف را می فهمیدند، اما سکوت می کردندو گاهی هم به دلیل قلت سواد با آنها همراهی می کردند، اما شهید مطهری تنها به میدان آمد و در شرایطی که همه بر سر او فریاد می کشیدند در مقابل همه آنها با صراحت قلم زد. مطهری شجاعت این را داشت را که تنهایی به میدان آید.

لاریجانی با بیان اینکه باید در هنرمندان و فرهیختگان ما عنصر شجاعت وجود داشته باشد، گفت: هنر نباید ابزاری شود هنر وقتی ابزاری می شود راهش را گم می کند، شجاعت در هنرمندان باعث می شود بسیاری از ناراستی ها به کنار رود.

پایان پیام/