خبرگزاری شبستان: کتابخانه باز به کتابخانهای گفته میشود که امکان دسترسی به کتاب به راحتی برای فرد استفادهکننده مهیا باشد.
این نوع کتابخانه به راحتی در هر مکانی قابل راهاندازی است. نظر به اهمیت موضوع مطالعه و همچنین ضرورت توسعه کتابخوانی و ایجاد فرهنگ مطالعه بین مردم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت جدی به توسعه اینگونه کتابخانهها همت گمارد.
با توجه به اهمیت این موضوع و از آنجا که جذب مخاطب به مساجد جزو اهداف ستاد عالی کانونهای فرهنگی و هنری مساجد کشور است و این ستاد در امر تجهیز کتابخانههای کانونها فعالیت گستردهای داشته است، بنابراین از سال 1387 این ستاد به طور جدی وارد این عرصه شد و نسبت به تأسیس این کتابخانه در مساجد کشور اقدام کرد.
این ستاد در سال 1387 با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دو هزار باب کتابخانه باز را در مساجد افتتاح کرد که مورد اقبال فراوان قرار گرفت. این توجه همگانی سبب شد تا در سالهای بعد نیز این فعالیت پیگیری شود، به طوری که تا پایان سال 1390 تعداد کتابخانههای باز مساجد به 6000 باب رسید.
با توجه به سیاستهای ستاد عالی کانونهای فرهنگی و هنری مساجد کشور قرار است در سال 1391 تعداد 1000 باب کتابخانه باز دیگر افتتاح شود.
ویژگیهای کتابخانههای باز
کتابخانههای باز ویژگیهای خاص خودشان را دارند و میتوان آنها را در زمره انواع کتابخانهها تقسیمبندی کرد. در ذیل به بعضی از خصوصیات این کتابخانهها اشاره میشود:
1. فضای زیادی را اشغال نمیکنند
2. هزینه زیادی را به دولت تحمیل نمیکنند
3. نیازی به استخدام کتابدار نیست
4. فهرستنویسی و ساماندهی نمیشوند
5. همیشه در دسترس مردم قرار دارند
6. کتابهایشان مدام در حال تغییر و تعویض است
7. در مراکز پررفتوآمد کاربرد بیشتری دارند
8. کتاب را در مدار زندگی مردم قرار میدهند
9. کتابهایی که برای این کتابخانهها گردآوری میشوند کمحجم و پرمراجعه هستند
10. سبب مشغولشدن افراد در اوقات بیکاری و انتظار میشوند
11. همه اقشار میتوانند از این کتابخانهها استفاده نمایند
12. مرکزی برای گردآوری کتابهای اهدایی مردم میباشند
13. مخازن این کتابخانهها جهت دسترسی در اختیار مراجعهکنندگان است.
مهمترین نکتهای که در تجهیز کتابخانههای باز باید رعایت شود توجه به این مسئله است که انتخاب کتاب به گونهای صورت پذیرد که برای نمازگزاران در گروههای سنی مختلف قابل استفاده و بهرهبرداری باشد.
ایجاد کتابخانههای باز در مساجد
بر اساس آمار (مرکز آمار کشور) موجود در حدود 80 هزار مکان مذهبی شامل مسجد، حسینیه، تکیه، امامزاده، فاطمیه، مهدیه، حیدریه، زینبیه، مصلی، نمازخانه و غیره در کشور وجود دارد و به عنوان یکی از فراگیرترین، مردمیترین و پرمراجعهترین اماکن شناخته میشود. با توجه به این خصوصیات و همانگونه که کتابخانههای مساجد با تکیه بر مردمیبودن و محلیبودن در طول تاریخ درخشش فوقالعاده خود را حفظ کردهاند، کتابخانههای باز هم میتوانند به عنوان محافل فرهنگی و اطلاعرسانی با استقبال مردم روبرو شده و علاوه بر اجرای نقش اصلی خود برای توسعه کتابخوانی، نقش ویژه دیگری را نیز بر عهده گیرند که همانا توجه دوباره و بیشتر به دین و حضور مداومتر در مساجد است.
با این تعریف، مساجد به صورت بالقوه ظرفیت بسیار بالایی در رشد و توسعه فرهنگ اسلامی و ایرانی داشته و با اذعان به اینکه در سراسر کشور پراکنده شدهاند میتوانند دانش و منابع علمی را در جای جای کشور در دسترس همگان قرار دهند.
ستاد عالی کانونهای فرهنگی و هنری مساجد که تولیت کتابخانههای مساجد را بر عهده دارند، هماکنون و در پایان سال 1390 تعداد 4402 باب کتابخانه با مخازن بسته را تحت پوشش قرار داده است.
ردیف | استان | تعداد کتابخانه های تحت پوشش | تعداد کل کتابخانه های باز تا پایان سال 89 | تعداد کتابخانه های سال 1390 |
1 | آذربایجان شرقی | 238 | 344 | 57 |
2 | آذربایجان غربی | 40 | 86 | 15 |
3 | اردبیل | 128 | 134 | 22 |
4 | اصفهان | 570 | 434 | 72 |
5 | البرز | 60 | 33 | 33 |
6 | ایلام | 61 | 78 | 14 |
7 | بوشهر | 101 | 270 | 45 |
8 | تهران | 365 | 851 | 114 |
9 | چهارمحال و بختیاری | 111 | 98 | 16 |
10 | خراسان جنوبی | 142 | 110 | 18 |
11 | خراسان رضوی | 284 | 516 | 86 |
12 | خراسان شمالی | 101 | 98 | 16 |
13 | خوزستان | 39 | 150 | 25 |
14 | زنجان | 40 | 86 | 15 |
15 | سمنان | 78 | 110 | 18 |
16 | سیستان و بلوچستان | 100 | 110 | 18 |
17 | فارس | 306 | 344 | 57 |
18 | قزوین | 67 | 86 | 15 |
19 | قم | 208 | 134 | 22 |
20 | کردستان | 55 | 134 | 22 |
21 | کرمان | 108 | 229 | 24 |
22 | کرمان جنوبی | 25 | 17 | 17 |
23 | کرمانشاه | 69 | 110 | 18 |
24 | کهگیلویه و بویراحمد | 96 | 76 | 15 |
25 | گلستان | 80 | 100 | 17 |
26 | گیلان | 81 | 140 | 23 |
27 | لرستان | 84 | 86 | 15 |
28 | مازندران | 166 | 194 | 32 |
29 | مرکزی | 111 | 224 | 37 |
30 | هرمزگان | 112 | 110 | 18 |
31 | همدان | 144 | 314 | 52 |
32 | یزد | 232 | 194 | 32 |
- | جمع | 4402 | 6000 | 1000 |
پایان پیام/
نظر شما