رویترز: پایان ماموریت در افغانستان شروعی بر بحران هویت ناتو است

به گزارش خبرگزاری شبستان شبکه خبری رویترز با انتشار مقاله‌ای و با بررسی وضعیت کنونی ناتو در افغانستان و بحران مالی در اروپا، خروج نیروهای ناتو از افغانستان را شروعی بر بحران هویت ناتو دانست.
• ناتو به دلیل بحران در اروپا تضعیف شده است
ناتو در اجلاس شیکاگو خود تلاش کرد تا چهره‌ای شجاعانه از خود نشان دهد، اما حقیقت این است که بحران منطقه یورو موجب شده تا اتحاد درون ناتو تضعیف شده و این سازمان در رابطه با نقش خود پس از سال 2014 و پایان ماموریت در افغانستان دچار بحران هویت شود.
سران ناتو موافقتنامه‌ای را امضا کردند که بر اساس آن از میانه سال بعد کنترل افغانستان، به نیروهای امنیتی همین کشور واگذار می‌شود، و از این طریق اتحاد کشورهای غربی در مسیر غیرقابل بازگشتی قرار می‌گیرد که این کشورها را از این جنگ منفور و یک دهه‌ای خارج می‌کند.
• نقش ناتو پس از سال 2014؟
اما سوالی که پیش روی ناتو، این سازمان 28 کشوری که برای جنگ سرد طراحی شده، قرار دارد، این است که چطور با جهان پس از سال 2014 کنار بیاید.
در وضعیتی که دولت‌ها در جهت کاهش بدهی‌ها و کسری بودجه خود به دنبال کاهش بودجه نظامی هستند، آمریکا به سمت چالش‌های دفاعی در آسیا رفته است، آن هم در وضعیتی که مسائل اقتصادی بسیاری از کشورهای عضو را فرا گرفته و به همین دلیل این کشورها رغبتی به ماجراجویی خارجی ندارند.
این وضعیت این سوال را به وجود می‌آورد که آیا آمریکا که دو سوم هزینه‌های ناتو را تامین می‌کند، با وجود مقاومت متحدانش برای توجه بیشتر به امور دفاعی، باز هم به این سازمان 63 ساله متعهد باقی می‌ماند یا خیر.
یکی از مقامات ارشد آمریکا در این رابطه می‌گوید که، آمریکا از ابتدای شکل‌گیری اتحاد به عنوان رهبر ایفای نقش کرده است و با این وضعیت مشکلی ندارد، اما به صورت فزاینده‌ای این نگرانی را دارد که (در سایه فشارهای مالی در اروپا) وضعیت به سمتی حرکت کند که آمریکا مجبور شود همه کارها را به تنهایی انجام دهد، که این برای تیم ناتو خوب نیست.
• اختلاف آمریکا با متحدان اروپایی اش افزایش می یابد
در حالی که خود پنتاگون هم مجبور به کاهش هزینه‌های دفاعی به میزان 487 میلیون دلار در 10 سال آینده شده، شکاف میان آمریکا و متحدانش بیش از پیش هم افزایش خواهد یافت، چراکه این کشورها به دلیل بحران بدهی‌ها مجبور به کاهش هزینه‌ها شده‌اند، و در این مسیر بودجه دفاعی را هدفی مناسب برای کاست از هزینه‌های خود می‌دانند.
کشورهای بزرگ اروپایی نظیر آلمان و انگلیس به شدت هزینه‌های دفاعی خود را کاهش داده‌اند، به نحوی که هم اکنون تنها 5 کشور از مجموعه کشورهای عضو ناتو هستند که بودجه دفاعی برابر با مقدار معین شده یعنی 2 درصد تولید ناخالص داخلی خود، را به هزینه‌های دفاعی تخصیص داده‌اند.
• درون قلمرو یا خارج از قلمرو
سوال دیگری هم که در برابر ناتو قرار دارد این است که با وجود بحران مالی در اروپا، آیا این سازمان باید به جنگیدن در نقاط مختلف جهان ادامه دهد یا اینکه عملیات دفاعی خود را به قلمرو سرزمینی این کشورهای عضو محدود کند؟
مشکلات اقتصادی در قاره اروپا، بسیاری از کشورها را به این نتیجه رسانده که ناتو باید از ماموریت‌های خارجی دست برداشته و تنها به دفاع از امنیت کشورهای عضو بپردازد.
"الکساندر وندرا" وزیر دفاع جمهوری چک در این رابطه می‌گوید که، موضوع اساسی در حال حاضر نه گسترش اتحاد و نه فعالیت‌های خارج از حوزه است، بلکه موضوع اصلی دفاع مشترک از کشورهای عضو است.
اما در مقابل گروهی دیگر از کشورهای عضو نیز با این نظر مخالف هستند. دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس هم یکی از کسانی است که با فعالیت محدود و درون مرزی ناتو مخالف است. او عنوان می‌کند که ناتو باید نگاه خارجی داشته و آماده حمله به تهدیداتی باشد که خارج از قلمرو کشورهای عضو قرار گرفته‌اند.
• مسیر آتی ناتو متفاوت از الگوی گذشته آن خواهد بود
"جیمی شی" معاون دستیار دیبرکل ناتو هم اخیرا در مطلبی که در وب‌سایت یک اندیشکده منتشر شد، نوشته است که ناتو به زودی می‌تواند ائتلافی باشد بدون ماموریت مهمی در حال اجرا. او همچنین به این نکته اشاره می‌کند که مسیر آتی ناتو بر اساس الگوی گذشته آن نخواهد بود.
او در رابطه با مسیر آینده ناتو می‌نویسد: اهداف به نظر محدودتر و کوتاه مدت‌تر خواهند بود، که بیشتر هم عملیات‌های جمع‌آوری اطلاعات و نیروهای ویژه را شامل می‌شود.
• اگر لیبی تکرار شود، بسیاری از کشورها دیگر در آن شرکت نمی‌کنند
شی همچنین ادامه می‌دهد: به علاوه، اگر لیبی به عنوان مدلی در آینده باشد، تمام متحدان در آن شرکت نمی‌کنند، به خصوص در پایان خشن عملیات.
برخورد نیروهای ویژه پلیس با تظاهرکنندگان ضد جنگی که در حاشیه نشست ناتو در شیکاگو به اعتراض پرداخته بودند و همزمان دیدار سران ناتو در فضایی به شدت امنیتی، نشانه‌ای دیگر از بحث برانگیز ماندن سازمان ناتو است.
اظهارات و موضع‌گیری‌های متناقض سران کشورهای عضو در ناتو، نشان‌دهنده شکاف به وجود آمده در این پیمان جنجال برانگیز است. به نظر می‌رسد پایان ماموریت در افغانستان، شروعی باشد بر افزایش اختلاف نظرها در میان اعضای ناتو.
پایان پیام/