محمد قلی زاده، کارشناس ارشد علوم سیاسی گیلان در گفتگو با خبرنگار شبستان در راستای هویت جایگاه ایران در حوزه تمدن جهانی، گفت: پس از ورود اسلام به ایران هویت ایرانی اسلامی شکل گرفت.
وی، ادامه داد: مفهوم هویت ایرانی در دوره ساسانی ابداع و در دوه صفویه تولدی دیگر یافت و در عصر جدید به صورت هویت ملی، ایرانی متجلی شد.
قلی زاده، با بیان اینکه نقطه آغازین تمدن ها در فرهنگ خلاصه می شود، خاطرنشان کرد: فرهنگ در تعریف عام عبارت از نوع و شیوه حیات انسانی در تمامی ابعاد فردی و اجتماعی است که در بعد اسلامی آن، سبک و نوع زیست بشری و مجموعه احساسات انسانی بر پایه انسان، طبیعت و خداوند پایه گذاری شده است.
وی، هویت ها را فرهنگ ساز و فرهنگ را تمدن ساز برشمرد و ادامه داد: تمدن ایرانی اسلامی از بطن فرهنگ ایرانی و فرهنگ اسلامی است که پیام دین را در قالب برنامه زندگی با امکان نظر شمولیت در روابط انسانی و عدم محدودیت در مرزهای جغرافیایی بیان می کند.
قلی زاده تصریح کرد: ایران اسلامی با تمدنی بسیار پیچیده و تاریخی بسیار درخشان و طولانی جزو اولین مکان هایی که بشر زندگی دسته جمعی را در آن بنا نهاد، در چهارراه تمدن های بزرگ بشری، واقع شده که هم تاثیر پذیر و هم تاثیر گذار بر تمدن های همجوار خود بوده است.
وی، با بیان اینکه از ویژگی تمدن ایرانی، بقای فرهنگ خاص آن است فرهنگی که با تکامل ها و تغییرات آن، از دیرباز تا به امروز ادامه یافته است، گفت: این فرهنگ در برهه هایی از زمان درخشان ترین محصولات تمدنی را به بشریت عرضه داشته است که از آن جمله می توان اولین حکومت یکپارچه چند فرهنگی در ایران را نام برد.
این کارشناس ارشد علوم سیاسی، با اشاره به وجود اقوام مختلف در کشور پهناور ایران، به همدلی بین اقوام تاکید کرد و گفت: نمونه و مصداق بارز این پیوستگی و اتحاد، دفاع جانانه هشت ساله از تمامیت ارضی ایران است.
وی، ادامه داد: در ایران اسلامی؛ فرق مختلف شیعه و اهل سنت و فرق مختلف از سایر ادیان الهی ساکن هستند و قرن هاست که با همدیگر و در کنار هم زندگی می کنند.
بنیان های هویت در ایران اسلامی
قلی زاده، با اشاره به اینکه هویت یک ملت هنگامی پدید آمد که ملت به معنای امروزی آن شکل می گیرد، اظهار کرد: در کشوری باستانی مانند ایران با پیشنه دیرین تمدنی به طبع اگر هویت ملی ایرانی معنا و مفهوم نداشته، نوعی احساس هویت ایرانی موجود بود.
وی، خاطرنشان کرد: مفهوم تاریخی هویت ایرانی از دیدگاه احمد اشرف در نهضت‌های قومی، سیاسی و دینی دوران ساسانیان شکل گرفت و در دوران اسلامی با فراز و نشیب‌هایی پایدار ماند و در عصر صفوی تولدی دیگر یافت و در عصر جدید به صورت هویت ملی ایران متجلی شد.
قلی زاده، با بیان اینکه بازبینی فرهنگ و تاریخ رایج در میان ایرانیان برای شناخت و درک هویت دینی ایرانیان کافی است، ادامه داد: ایرانیان به اندیشه فره ایزدی، پذیرش وجود خدای یگانه و اعتقاد به مبدا و معاد در تمام ادیان ایرانی و ادغام نهاد دین وسیاست معتقد بودند وهمواره برای تقویت وتوسعه عناصر زندگی دینی تلاش می کردند چرا که شیوه مواجهه ایرانیانیان با اسلام ، گویایی هویت و جوهره دینی ایرانیان می باشد.
وی، تصریح کرد: ایرانیان همواره سعی در حفظ و گسترش عناصر اخلاقی دین زرتشت حتی در دوران اسلامی داشته اند و مفاهیمی چون راستی و درستی، پاکی، پرهیزکاری، ازخودگذشتگی، فداکاری، شهامت و جوانمردی و غیره در ادبیات آن دوره مشهود است.
نزاع تمدنی در دنیای کنونی
وی، با بیان اینکه تمدن های زیادی در طول حیات به وجود آمده و برخی به شکوفایی رسیده و برخی نابود گردیده اند، اظهار کرد: هانتینگتون اندیشمند سیاسى با صبغه دینى جهان را از منظر هشت تمدن مى نگرد و بر همین مبنا، نظریه برخورد تمدنها را با در نظر گرفتن هشت تمدن ( مسیحى، اسلامى، کنفوسیوسى، ارتدوکس، اسلاو، هندى، آمریکاى لاتین و آفریقایى) مطرح مى کند.
قلی زاده با بیان اینکه مهم ترین نقش احیا هویت مذهبی ایران معاصر را بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایفا کرد، افزود: در اندیشه حضرت امام (ره)مفهوم هویت فردی به بندگی خدا مرتبط می شود.
وی، تصریح کرد: در سطح جمعی نیز امام سعی کرده با معرفی اسلام واقعی در قالب اسلام سیاسی، هویت ملی را در ذیل آن تعریف کند و در سطوح عالی تر، ملل مسلمان را حول محور هویت دینی اسلامی وحدت بخشد.
قلی زاده، با بیان اینکه امام خمینی (ره) تاکید اصلی خود را بر نظریه بازگشت به خویشتن خویش گذاشت که منظور از آن اسلام است، افزود: او هویت اسلامی را در مقابل ابر قدرت و غرب گذاشته و بر استقلال آن تاکید داشت.
وی، با تاکید بر اینکه اعتقادات و باورهای دینی همچنان در هویت ایرانی نقش برجسته ای دارد، ادامه داد: شاکله نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برگرفته از دین مبین اسلام و اعتقاد به ظهور منجی عالم بشریت است که نقطه اشتراک تمامی ادیان در آینده بشریت می تواند قلمداد شود.
پایان پیام/
نظر شما