خبرگزاری شبستان// خراسان جنوبی
فورگ روستایی در 107 کیلومتری جنوب شرقی بیرجند با 195خانوار و 823 نفر جمعیت در دهستان درمیان یک از دهستان های شهرستان درمیان واقع شده است. این روستا کاملا در دامنه کوه مومن آباد واقع شده و دارای آب و هوای سرد کوهستانی است و جزء مناطق ییلاقی خراسان جنوبی به شمار می رود.
فورگ به لحاظ دارا بودن یکی از قلعه های بسیار زیبا و ارزشمند ایران از اهمیت خاصی در منطقه و خراسان جنوبی برخورداراست که در شناسایی آن به ایرانیان متاسفانه اقدامی صورت نگرفته است.
فورگ به تجربه آدمی عمق تازه می بخشد و این تجربه که تجربه ای شادی آور، سوداگر و شورانگیز و همراه با احساس تعلق است با وجود پیچیدگی کلی که در مجموعه بافت وجود دارد از جلوه ای ویژه و دیدنی برخوردار است. این بافت که بر روی کوه و در دورتادور قلعه ای عظیم شکل گرفته است و در طول دره حاصل از کوه ها پیش رفته است به فورگ سیمایی رویایی و غیر قابل تصور داده است.
قلعه به همراه برج های مختلف بلند خود از دور دست بر فراز کوه خودنمایی می کند و در جهت یابی کمک شایانی کرده است.
همه اطراف فورگ را دشت های وسیع با باغستان های زرشک احاطه کرده و هر منظره ای در اینجا یا به قلعه ختم می شود یا به درختان سرخ زرشک که به بار نشسته اند. کوچه های تنگ، ساباط های بیشمار، معماری کوهستانی، معماری پلکانی با مصالح سنگ و خشت و آجر، ایوان، ورودی های تعریف شده همگی از ویژگی های بارز این معماری است.
وجه تسمیه فورگ
فورگ از نظر تاریخی یکی از کهن ترین آبادی های شهرستان درمیان است که با توجه به سنگ نوشته های بدست آمده از فورگ آن را به مظفر کیقباد نسبت می دهند.
بر روی یکی ازسنگ نوشته هاچنین آمده است: یا الله به ناخن سنگ برکندن ز کهسار به از حاجت به نزد ناسزاوار فی تاریخ 307 به خط العبد مظفرکیقباد نصره
وجود این سنگ نوشته و سنگ نوشته های دیگری که در فورگ وجود دارد حکایت از قدمت طولانی این روستا دارد. در وجه تسمیه فورگ چنین آمده است که فورگ به دلیل اینکه توسط فرزند کیقباد بنا شده است لذا به آن پورکیقباد می گفتند که بعدها پس از اینکه اعراب به ایران آمدند به فورکیقباد تغییر نام پیدا کرد و پس از آن به "فورک" و در انتها به فورگ تغییر نام داد که امروزه این روستا را به این نام یعنی فورگ می شناسند.
شغل مردم فورگ
بیشتر درآمد مردم روستای فورگ از فعالیت‌های زراعی، دامداری و باغداری و تأمین می‌شود. گروهی از مردم روستا در امور خدمات و تولید صنایع دستی اشتغال دارند و یا در شهرهای اطراف به کارهای خدماتی می‌پردازند.
مهم‌ترین محصولات زراعی و باغی این روستا مشتمل بر گندم، جو، چغندرقند، زرشک، زعفران، آلو و توت است. دامداری نیز در روستا رونق دارد و انواع فرآورده‌های لبنی به ویژه کشک و ماست از تولیدات آن است. زنان روستا با بافت انواع قالی و جاجیم، نقش مهمی در درآمد خانوار روستایی بر عهده دارند.
روستای فورگ با بافت مسکونی متراکم در شیب کوهپایه استقرار یافته و بافت مسکونی آن به صورت پلکانی توسعه یافته است. اکثر خانه‌های روستا، سقف‌های مسطح و در و پنجره‌های کوچک دارند؛ این امر از برودت هوای داخل خانه در فصل زمستان جلوگیری می‌کند.
خانه‌های روستا معمولاً بزرگ و در یک طبقه احداث شده‌اند. در ساخت بیشتر خانه‌ها از آجر، خشت، گل و آهن استفاده شده است. کوچه‌های روستا، اغلب پیچ درپیچ، باریک و شیب‌دار هستند. معماری روستا بسیار زیبا و ترکیبی از معماری کویری و مناطق سردسیری است.
در ساخت خانه‌های جدید از مصالح نوین مانند آهن، سیمان و آجر نیز استفاده شده است. باغات روستا در میان کوچه‌ها و بافت مسکونی روستا قرار دارند و چشم‌انداز بسیار زیبایی پدید آورده اند.
جاذبه‌های گردشگری
روستای تاریخی فورگ در کوهپایه استقرار یافته و آب و هوای آن به ویژه در بهار و تابستان بسیار مطبوع و دلپذیر است. طبیعت سرسبز و زیبای این روستا، محیطی مناسب برای گذران اوقات فراغت گردشگران است. گیاهان شاه‌تره، درمنه و گل‌گاوزبان در اراضی روستا می‌رویند و موجبات سرسبزی و طراوت روستا را در بهار فراهم می‌کنند. حواشی رودخانه روستا، در فصول مساعد سال بسیار سرسبز و زیباست و از بهترین مکان‌ها برای تفریح و تفرج به شمار می‌آید.
آثار و ابنیه تاریخی و کهن این منطقه از دیرینگی فرهنگ و تمدن اقوام ساکن آن حکایت دارد. براساس کتیبه‌های هخامنشی و نوشته‌های برخی از مورخان یونانی «قهستان» خاستگاه یکی از اقوام ایرانی به نام «ساگارت» بوده است که بخشی از چهاردهمین ساتراپ هخامنشی به شمار می‌رفته است.
فورگ به اسدیه نزدیک است. شهر اسدیه از لحاظ آثار فرهنگی و تاریخی بسیار غنی است. تعدادی تپه و محوطه‌های باستانی پراکنده، قلعه‌های اسماعیلی، آسیاب‌های قدیمی، مساجد و ... نشان‌دهنده سابقه تمدن آن است.
قلعه فورگ؛ مهم‌ترین اثر باستانی این منطقه
قلعه فورگ، در 10 کیلومتری جنوب شهر اسدیه واقع شده است. این قلعه تاریخی از بناهای دوره افشاری است و در زمان نادرشاه به وسیله میرزا رفیع‌خان (حاکم محل) احداث شده است. فضاهای داخلی قلعه از شرق به غرب شامل سه قسمت می‌باشد.
قسمت اول، شامل محل زندگی خدمه، انبار آذوقه و محل نگهداری احشام بوده است. قسمت دوم، محل زندگی نظامیان و نگهبانان و محل نگهداری تدارکات نظامی بوده است و قسمت سوم، مهم‌ترین بخش قلعه، محل زندگی حاکم و اطرافیان او بوده است. قلعه مجموعاً 18 برج داشت که اکنون تعدادی از آنها بجا مانده است.
مصالح به کار رفته در ساخت قلعه بیشتر سنگ، آجر و خشت است. برخی منافع، این قلعه را یکی از قلاع مورد استفاده پیروان حسن صباح می‌دانند.
حمام و حوض میرزای فورگ از آثار دوره افشاری است. مجموعه حوض و حمام میرزای فورگ در کنار هم و در درون بافت تاریخی روستا قرار دارند. هر یک از این بناها ورودی‌های جداگانه و مجزایی دارند. در بنای حوض و حمام از سنگ آجر، ساروج و خشت استفاده شده است.
مراسمات روستای فورگ
مراسم جشن و سرور در اعیاد فطر و قربان در میان مردم روستای فورگ رواج دارد. رفتارهای نمایشی همراه با آواهای دل‌انگیز، موسیقی خراسان جنوبی را تشکیل می‌دهد.
در موسیقی این روستا ریتم های پنج ضربی خراسانی متداول است. ترانه‌های محلی و دوبیتی خوانی‌های مردم روستای فورگ، زیبا و گوش‌نواز است. زنان و دختران بیشتر از همه دوبیتی‌خوانی را دوست می‌دارند. دهل، سرنا، دایره، نی و دوتار، سازهای محلی مورد استفاده مردم روستا هستند. از بازی‌ها و ورزش‌های بومی این روستا می‌توان به تیله‌بازی، بجول بازی، لپر بازی و کشتی محلی اشاره کرد.
مردم روستای فورگ از پوشاک سنتی بلوچی استفاده می‌کنند. پوشاک سنتی اغلب مردم شامل گردن پیچ یا لنگته، کلاه ترمه، کلاه دوره‌دار و شب کلاه برای مردان و چارقد، دستمال، روبند و کلوته برای زنان و دختران می‌باشد. استفاده از زیورآلات در میان زنان روستا معمول است. این نوع زیورآلات به الچیش معروف‌اند و شامل النگو، انگشتر، دستبند زینتی، جقه، چوری، خار و ... می‌باشند.
مهم‌ترین و زیباترین صنایع دستی این روستا الچیش یا نوعی زیورآلات زنانه و دخترانه است. گلیم، جاجیم و قالی از دیگر صنایع دستی این روستا است.
زعفران، زرشک، ادویه، کشک محلی و خشکبار به ویژه توت خشک و آلو سوغاتی‌های روستای فورگ می‌باشند. از غذاهای روستای فورگ می‌توان به بلغور پلو، ساوری، هلیم، قورمه، خوراک بادنجان، دلبندی، آش آماج، آش پولانی، هلیم محلی، کشک سالاری و کشک محلی اشاره کرد.
پایان پیام/
نظر شما