خبرگزاری شبستان: شیخ اشراق در سال 549 در قریه سهرورد نزدیک به زنجان چشم بر جهان گشود و تحصیلات اوّلیه خود را در خدمت مجدالدین جیلى در مراغه انجام داد و مراتب عالىتر علمى را نزد ظاهر الدین قارى در اصفهان به پایان رسانید و در این دوره با یکى دیگر از بزرگان تفکّر آن عصر امام فخر رازى هم مکتب بود. سپس به سیر و سلوک معنوى پرداخت و سیر آفاقى و انفسى کرد، و مانند بسیارى دیگر از بزرگان تصوّف سیر درونى را با سفر در بلاد گوناگون اسلامى توأم ساخت، و بالاخره در شهر حلب اقامت گزید، و مدّتى دوستى و انس با پادشاه آن بلاد ملک ظاهر شاه داشت تا اینکه علل مختلف دینى و اجتماعى او را منفور برخى از علماى قشرى ساخت و بالاخره به فتواى آنان در سال 587 به نحوى که هنوز کاملا روشن نیست به شهادت رسید.
وی با سن کم نوآوری فراوانی در آثار خود به جای نهاد و انتقادات شدیدی را متوجه حکمت و منطق ارسطوئی کرد. وی را می بایست زمینه ساز ظهور شخصیت نامدار عالم حکمت و فلسفه در جهان اسلام یعنی صدرالدین شیرازی ملاصدرا دانست که با بهره گیری از سنت فلسفی مشاء و اشراق دستگاه فلسفی جامع و نوینی را به عالم علم و حکمت عرضه داشت، که همچنان به قوت و حیات خود باقی است.
کتاب «عرفان در حکمت اشراق»، اثری است در حوزهی فلسفه و عرفان، که به شرح و توضیح زندگی، افکار و آثار شیخ شهاب الدین سهروردی، عارف، فیلسوف، ادیب قرن ششم هجری پرداخته است. این اثر در یک مقدمه و پنج فصل تدوین گردیده است.
فصل اول کتاب با عنوان «آشنایی با شیخ اشراق» به بررسی و معرفی شخصیتهایی که به سهروردی شهرت دارند پرداخته و در ادامه به آرای برخی اندیشمندان دربارهی سهروردی، استادان و معاصران وی و همچنین شرح آثار وی پرداخته شده است.
«دیدگاهها، نقش و روش معرفتشناسی سهروردی»، عنوان فصل دوم کتاب است که نویسنده، ابتدا دیدگاههای شیخ اشراق و نقد او بر نظریات دیگران را مطرح نموده است. در ادامه به نقش و تأثیر شیخ اشراق در حکمای پس از خود، مانند؛ خواجه طوسی، ملاصدرا و حکیم سبزواری پرداخته شده است. بررسی روش تلفیقی و ترکیبی معرفتی سهروردی و مقایسهی آن با روش مشّاء و عرفان، بخش دیگر این فصل است.
در فصل سوم با عنوان «منابع حکمت اشراق» به بررسی منابع ایرانی، یونانی، عرفانی و قرآنی که شیخ اشراق از آنها تأثیر پذیرفته اختصاص دارد. در این فصل به ویژه بر تأثیرپذیری شیخ اشراق از قرآن و حدیث تأکید شده که تاکنون در منابع حکمت اشراق به آن توجه نشده است. در انتهای این فصل نیز، به نمونههایی از این تأثیر در آثار سهروردی اشاره می شود.
صوفی، عارف، حال، مقام، نفس، قبص، بسط، وجد و تواجد؛ واژههای مربوط به عرفان نظری هستند که در آثار سهروردی مطرح شدهاند. لذا فصل چهارم این کتاب به شرح و توضیح این واژهها اختصاص دارد.
فصل پنجم کتاب به اصطلاحات و واژههای عرفانی عملی اختصاص یافته است که در آثار شیخ اشراق مطرح شدهاند. در این فصل با استفاده از آثار عارفانی همچون ابونصر سراج، ابوالقاسم عبدالکریم هوازن (خواجه ابوالقاسم قشیری) و خواجه عبدالله انصاری، به توضیح واژههای عرفانی پرداخته شده است.
شایان ذکر است، کتاب «عرفان در حکمت اشراق» به قلم دکتر حسن سعیدی و به همت انتشارات دانشگاه شهید بهشتی منتشر شده است.
پایان پیام /
نظر شما