به گزارش خبرگزاری شبستان، به همت پژوهشگاه مهدویت و آینده پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، کرسی ترویجی «بررسی و تحلیل مبانی و مباحث نظری حکمرانی مهدوی» با حضور حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسین الهی نژاد، حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید کاظم سیدباقری و دکتر غلامرضا سلیمی امروز (چهارشنبه، ۱۹ اردیبهشت ماه) در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
در این کرسی ترویجی صاحب نظران حاضر در این جلسه مسایلی در خصوص موضوع جلسه عنوان کردند که چکیده ای از آن تقدیم حضورتان می شود:
بحث حکمرانی مهدوی، بحث نوپدید و جدیدالتأسیسی است. این موضوع جدید و نوپدید نیاز به مطالعات و کاوش های علمی و پژوهشی جدیدی دارد تا در میان مردم و جامعه و در میان مراکز حوزوی و دانشگاهی با گفتمان سازی و فرهنگ سازی بستر نهادینه سازی آن فراهم شود.
از جمله راه های مهمی که می توان به این گفتمان سازی، فرهنگ سازی و در نهایت به نهادینه سازی حکمرانی مهدوی در جامعه و مراکز علمی رسید، کاربست مباحث نظری و معرفتی از سویی و طرح تحلیل مبانی شناختی حکمرانی مهدوی از سوی دیگر می باشد.
مبانی حکمرانی مهدوی که توجیه گر اصل حکمرانی مهدوی و مسائل آن است به اقسام مختلفی نظیر مبانی هستی شناختی، غایت شناختی، ارزش شناختی، دین شناختی، جامعه شناختی، تقسیم می شوند اما مدل و الگوه های نظری و معرفتی حکمرانی مهدوی که پایه گذار مباحث نظری و معرفتی حکمرانی مهدوی هستند در قالب مقولات سه گانه نظری مانند الگوی«قانون حرکت»، الگوی«عقل نظری و علمی» و الگوی «علل اربعه» نمایان می شوند.
مبانی و مدل های نظری حکمرانی مهدوی که به نحوی توجیه گر اصل حکمرانی مهدوی و مسائل آن هستند در ساحت مباحث بیرونی و کلی و در قالب فلسفه حکمرانی مهدوی توجیه می شود. بر این اساس روش بحث کیفی بوده و در جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و کتابخانه ای و در پردازش اطلاعات به صورت تبیینی و تحلیلی عمل می شود.
بطور کلی پایه های شکل گیری حکمرانی در میان مسلمان ها در قالب دو دیدگاه اهل سنت و شیعه خودنمائی می کند در دیدگاه اهل سنت پایه های چهارگانه اهل حل و عقد، استخلاف، شورا، و استیلاء مطرح است.(حاجی صادقی، ۱۳۸۶، ص۱۹۲) اما در نظرگاه شیعه پایه های سیاسی در دو فضای حضور امام(ع) و غیبت امام(ع) قابل تعریف است که در فضای حضور و ظهور امام نظریه امامت و در فضای غیبت امام نظریه ولایت فقیه مطرح می باشد.(فیرحی، ۱۳۹۵، ص۴۱) اما حکمرانی مهدوی بنا بر تعریف مختار شامل حال حکمرانی متعالی مهدوی که متعلق به بعد از ظهور و حکمرانی ولی فقیه که متعلق به قبل از ظهور است می شود زیرا هر دو نوع حکمرانی به نحوی بر گرفته از اندیشه مهدویت هستند.
حکمرانی مهدوی دارای مولفه های مختلفی نظیر شاخصه های حکمرانی مهدوی، روش حکمرانی مهدوی، کارکرد حکمرانی مهدوی، غایت و هدف حکمرانی مهدوی، انواع حکمرانی مهدوی و... است از جمله مولفه های مهم حکمرانی مهدوی، مبانی و مباحث نظری حکمرانی مهدوی است که این نوشتار عهده دار تبیین و تحلیل آنها است اما مباحث نظری حکمرانی مهدوی همان مدل ها و چارچوب های نظری و معرفتی است که به نوعی مبانی، اصول، بنیادها و ساختار مهدوی بر اساس آنها سامان می گیرد. نظیر مدل های نظری بر پایه قانون حرکت، بر پایه علل اربعه و بر پایه عقل نظری و عملی.
از آنجائی که حکمرانی مهدوی مبتنی بر آموزه های دینی است. پس نمی تواند پایبند مبانی و اصول ثابتی نداشته باشد. و مبانی نیز همیشه امر ثابت و فرازمانی است.(لک زایی، ۱۳۸۵، ص۶۷) بر این اساس مبانی حکمرانی مهدوی، آن پایه ها و بنیادهایی است که توجیه گر مولفه ها و مسائل حکمرانی مهدوی بوده و دارای اقسام مختلفی نظیر مبانی هستی شناختی حکمرانی مهدوی، مبانی ارزش شناختی حکمرانی مهدوی، مبانی جامعه شناختی، مبانی غایت شناختی حکمرانی مهدوی، مبانی دین شناختی حکمرانی مهدوی و ... است. در این مقاله به جهت محدودیت در نوشتار با اختصار به صورت کلی به برخی از الگوهای نظری و مبانی حکمرانی مهدوی پرداخته می شود.
بی شک حکمرانی مهدوی به جهت جدید التأسیس و نوپدید بودن، مسائل و مباحثی که پیرامون آن شکل می گیرد نیز جدید و نوپدید بوده و فاقد عقبه های پژوهشی و تحقیقاتی می باشد که در نتیجه گفته می شود اولا حکمرانی مهدوی بدون پیشینه و عقبه ای علمی است ثانیا، فاقد منابع مطالعاتی و پژوهشی است ثالثا؛ دارای مشکلات و تنگناهای مطالعاتی و پژوهشی عدیده ای است.
نظر شما