حجت الاسلام والمسلمین «رحمان غیاث» خطیب و کارشناس مذهبی و استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و اجتماع خبرگزاری شبستان در خصوص کمرنگ شدن ضریب حیاء در جامعه گفت: «حیا» جزء بایدها و «بی حیایی» جزء نبایدها است که این باید ها و نبایدها در کل جهان هستی مطرح است. اما مساله اینجاست که این بایدها و نبایدها برای چه کسانی معنا داشته و قابل فهم است. پاسخ اول این است؛ «کسانی که اصولی را بپذیرفته اند»؛ تا ما اصولی را نپذیریم، «بایدها و نبایدها» ها نمی توانند برای ما معنا داشته باشند به عنوان مثال یک دانش آموز باید بپذیرد که دانش آموز است، بر همین اساس مکلف می شود که صبح بیدار شود، به مدرسه برود وتکالیفش را انجام دهد اما این بایدها و نبایدها تا زمانی است که شخص، دانش آموزی خود را پذیرفته باشد درغیر این صورت اگر به این باور نرسد و تمام امکانات هم در اختیارش باشد درس نمی خواند؛ پس اینجا مشکل امکانات نیست بلکه عدم باور فرد به دانش آموز بودن خود است.
حیاء و بی حیایی برای کسانی معنا دارد که اصل انسان بودنشان را پذیرفته اند
وی ادامه داد: مسایلی شبیه حیاء و بی حیایی برای کسانی معنا دارد که اصل انسان بودنشان را پذیرفته اند اما اینکه الان حیاء در جامعه کمرنگ شده؛ یک ادعا است و بنده آن را خیلی تایید یا تکذیب نمی کنم. اما از نظر فکری و عقلی برای کسانی، حیاء و بی حیایی معنا ندارد که اصل انسان بودنشان را باور ندارند حالا این مساله گاهی ممکن است به دلیل جهل خود افراد باشد و گاهی به دلیل جذبی است که در فضاهای مختلف مانند شبکه های ماهواره ای وجود دارد که رسما برخی مباحث اخلاقی ( احترام به بزرگترها، مسایل ناموسی، مفهموم انسانیت و..) را به سٌخره می گیرند و معتقدند که مباجث اخلاقی هیچ معنایی ندارند آدم باید از زندگی خود لذت ببرد. عده ای از افراد جاهل هم تحث تاثیر برنامه های گیرنده های خود قرار می گیرند و به قول خودشان جو گیر می شوند. بنابراین همان طور که عرض کردم از نظر علمی برای کسانی باید ها و نباید ها از جمله حیاء و بی حیایی معنا و مفهوم دارد که اصل انسان بودنشان را باور داشته باشند و در انسان بودن هم سلامت وسالم بودنشان را بپذیرند.
حیاء؛ واکسنی در برابر زشتی ها
حجت الاسلام غیاث تصریح کرد: حیاء همانند واکسن است؛ یعنی کاری می کند که انسان به سمت زشتی ها سوق پیدا نکند یا اگر زشتی ها به سمتش آمدند، آلوده نشود. افراد عاقل همیشه سعی می کنند با رعایت بهداشت و تزریق واکسن بیمار نشوند اما افراد سهل انگار به دلیل عدم رعایت بهداشت مریض شده و اقدام به درمان می کنند لذا درمان بی حیایی هم طلب عفو و بخشش از خداوند است. پس رعایت بهداشت برای انسان بهتر است. حیاء جزو لوازم بهداشتی انسانیت است و به سلامتی انسان کمک می کند به این صورت که فرد از رفتاهای ناهنجار دوری می کند و اگر این رفتارها به سمتش آمدند به آنها پشت کرده و میدان نمی دهد. حالا چه کسانی به بی حیایی و زشتی ها میدان می دهند قطعا کسانی که اصل انسان بودنشان را یا قبول ندارند یا اگر قبول دارند در آن لحظه که با یک زشتی و عمل نادرست روبرو می شوند، انسان بودن خود را فراموش می کنند.
تمرکز جهان روی بدن انسان است تا خود انسان
این استاد حوزه خاطر نشان کرد: اگر بخواهیم با این حالت مقابله کنیم باید پیوسته انسان بودنمان به یادمان بیاید، متاسفانه جو حاکم بر کل جهان به گونه ای شده که همه تبلیغات تجاری از طریق ماهواره ها صرفا روی بدن انسان ها فعالیت می کنند. مثلا فلان لباس زیبا (دنیای مد)، فلان موی زیبا و فلان عمل جراحی زیبایی؛ در حالی که متاسفانه از من انسان غالبا خبری نیست. در زمان شاه همه ساله برنامه ای به نام مراسم «دختر شایسته» برگزار می شد که مبنای انتخاب دختر شایسته درآن زمان یک زیبایی خدادادی و مقداری آرایش بود که با لباس نیمه برهنه در صحنه حاضر و معرفی می شد و عکسش هم در صفحه اول «مجله زن روز» آن سال چاپ می شد. اما جالب است بدانید که من در کلاس درسم از دختر خانم ها پرسیدم: دختر شایسته کیست؟ یک دختر ۸ ساله گفت: دختری که درس می خواند، به پدر و مادر خود احترام می گذارد و به جامعه خدمت می کند؛ این تعریف دختر شایسته از نظر یک دختری است که در جمهوری اسلامی به دنیا آمده در حالی که تعریف دختر شایسته قبل از انقلاب فقط در زیبایی خدادادی و برهنگی خلاصه می شد؛ اما غافل از این هستیم که شخصیت، روح و روان انسان مهمتر است و غفلت از روح و روان انسان را بی حیاء کرده و در مقابل زشتی ها بی تفاوت می کند.
بی ادبی بچه ها نسبت به بزرگترها حاصل پیامدهای مخرب شبکه های ماهواره ای
این کارشناس مذهبی با اشاره به تبعات کاهش حیاء در جامعه بیان کرد: عرض کردم حیاء یک مساله بهداشتی است و مانند واکسن عمل می کند طبیعتا وقتی این واکسن را نزنیم و این حالت بهداشتی را رعایت نکنیم، متاسفانه حدود را زیر پا گذاشته ایم، نظام زندگی فردی و اجتماعی مخصوصا خانواده و همان چیزی که دشمن در سطح کل جهان به ویژه درمنطقه ما بلاخص ایران درصدد فروپاشی آن است بسیار مهم است؛ آنها تصمیم دارند این نهاد مهم را در جامعه ما از بین ببرند، همان بلایی که بر سر جامعه خودشان آوردند؛ و حالا بعد از این همه بدبختی به فکر تشکیل نظام خانواده افتاده اند. اما به برکت ارادت مردم به قرآن و اهل بیت (ع) فعلا برنامه ها و جنگ نرم دشمن تاثیرات آن چنانی بر خانواده های ما نداشته است اگرچه متاسفانه شامل حال برخی از خانواده هایی شد که گرایشات مذهبی قوی و ریشه داری نداشتند. بنابراین یکی از تاثیرات مخرب برنامه های ماهواره ای که همه ما هم شاهدش هستیم، بی ادبی برخی بچه ها نسبت به بزرگترهاست که معتقدند کوچکتر و بزرگتر هیچ معنایی ندارد؛ آدم باید هر طور که خودش صلاح می داند و دلش می خواهد زندگی کند و از زندگی اش لذت ببرد.
وی در ادامه افزود: نکته مهم این است که هر زیبایی که افراد در زندگی خود می بینند ناشی از یک درایت و یک سلسله حدود است، فرشی که نقش و نگار زیبایی دارد قطعا حدودی درش رعایت شده؛ بنابراین بی حیایی یعنی زیر پا گذاشتن حد و حدود و به تبع آن متلاشی شدن فرد، خانواده، جامعه و آن چیزی که خاص دشمن درونی (هوای نفس) ماست.
فطرت انسان با بی توجهی و غفلت تعطیل شدنی است اما تبدیل شدنی نیست
حجت الاسلام غیاث گفت: بنده به این شکل قبول ندارم که الان حیاء تبدیل به یک حلقه مفقوده درتربیت خانواده های ما شده؛ شاید وجود داشته باشد اما به این شکل نیست. چرا که حیاء جزء فطرت انسان است، فطرت انسان را می شود با بی توجهی و غفلت تعطیلش کرد اما تبدیل شدنی نیست به این معنا که جایگزین ندارد، یعنی اگر انسان به سمت سلامت گرایش داشته باشد محال است حیاء نداشته باشد؛ چرا که این عدم سلامت است که موجب بی حیایی انسان می شود. بنابراین نباید کلی بگوییم که بی حیایی همه جا را فرا گرفته، اگر هم باشد سطحی است. امور باطل شاید به چشم بیاید اما ریشه ندارد و امور حق شاید به چشم بیاید اما ریشه دارد. حق قطعا پیروز است و باطل قطعا از بین می رود. امور باطل به دلیل اینکه دارای زرق و برق است، افراد جاهل و سطحی نگر را بیشتر متوجه خود می کند اما فطرت سالم بیشتر به سمت حیاء کشیده می شود.
دلیل ناهنجاری های جامعه
وی اظهار کرد: خلاصه حرفم این است که تمام ناهنجاری هایی که در جامعه ما می تواند وجود داشته باشد یا وجود دارد به دو دلیل است؛ «یا نمی دانیم برای چی به دنیا آمده ایم یا یادمان رفته». بنده درکلاس از دانشجویان و دانش آموزانم سه تا سوال می پرسم که برایشان خیلی ساده روشن شود که برای چه به دنیا آمده اند؛ می گویم شما همیشه دوست دارید غذا بخورید یا بعضی مواقع؟ می گویند: بعضی مواقع. می گویم شما همیشه دوست دارید بخوابید یا بعضی وقت ها؟ می گویند بعضی وقت ها. می گویم شما همیشه دوست دارید از اینی که هستید بهتر باشید یا برخی مواقع؟ پاسخ می دهند همیشه. در واقع شما با پاسخ دادن به این سه سوال ساده اثبات می کنید که ما فقط برای خوردن و خوابیدن به دنیا نیامده ایم؛ ما برای رشد و کمال پا به این عرصه خاکی گذاشته ایم و کسی که بخواهد به کمال برسد غیر ممکن است حد و حدود را رعایت نکند.
نظر شما