معرفت به پروردگار، نیازمند معرفت و شناخت نفس است

«ستار هدایت خواه» در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در یاسوج، اظهار کرد: یک سری مباحث در حوزه اخلاقی بسیار مهم است که باید آنها را بدانیم و این دانستن‌ها مقدمه عملکردها است.

استاد دانشگاه و پژوهشگر دینی با اشاره به اینکه این مباحث آثار و فوایدی دنیوی و اخروی داشته و باید بدانیم آنها تا چه اندازه فایده دارند، گفت: موضوع اخلاق اسلامی باید مد نظر قرار گیرد، زیرا می‌گویند تمایز علوم از همدیگر به تمایز موضوعات آنها است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال موضوع علم پزشکی انسان است، موضوع علم روانشناسی، علم جامعه شناسی و علم اخلاق نیز انسان است.

هدایت خواه افزود: موضوع علم پزشکی انسان است اما از حیث صحت و بیماری‌های جسمی، موضوع علم روانشناسی نیز انسان است ولی از حیث حالات روحی روانی و تاثیراتی که در رفتار انسان‌ها دارد، موضوع علم جامعه شناسی هم انسان از حیث روابط اجتماعی و قواعد آن است، موضوع علم اخلاق نیز انسان از حیث اتصاف و آراستگی آن به صفات نیک یا بد اخلاقی آنهم در بعد نفسانی است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: به تعبیر دیگر می‌توان گفت موضوع علم اخلاق نفس، وجود و جان انسان است و به همین دلیل شناخت این موضوع برای انسان مهم بوده و در اصطلاح به آن «معرفت نفس» می‌گویند.

وی ضمن تاکید بر اینکه خدا فراموشی باعث خود فراموشی می‌شود، ادامه داد: معادل فارسی نفس، خود است و شناخت نفس یعنی خودشناسی که اگر کسی خود را بیشتر بشناسد، بهتر می‌تواند خداوند را بشناسد.

هدایت خواه خاطرنشان کرد: در زمینه اهمیت نفس روایات بسیاری وجود دارد از جمله اینکه گفته‌اند سودمندترین و پر منفعت‌ترین معرفت‌ها و شناخت ها، معرفت نفس و خودشناسی است

دبیر جبهه فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: چون این معرفت و شناخت نفس، پایه و مایه معرفت پروردگار است و ما باید برای شناخت خداوند، ابتدا شناخت وجودی از خود داشته باشیم .

وی با بیان اینکه اگر کسی حقیقت وجود خود را بشناسد، خدا را می‌شناسد و چون خودشناسی درجاتی دارد، تاثیر آن در خداشناسی نیز به همین میزان است، افزود: اگر انسان خود را بشناسد، عالم را هم می‌تواند بهتر بشناسد، چون می‌گویند «انسان عصاره هستی بوده و هرچه در عالم وجود دارد، در آدم است، انسان عصاره و خلاصه همه عالم است».

هدایت خواه خاطرنشان کرد: انسان به تعبیر امیرالمومنین امام علی علیه السلام، «عالم بزرگتر است»، جهان بیرون جهان اصغر است و جهان درون انسان عالم اکبر است.

این استاد دانشگاه ضمن تاکید بر اینکه خودشناسی، مقدمه خودسازی است و کسی که خود را نمی‌شناسد، نمی‌تواند خود را بسازد، اظهار کرد: در دنیای امروز بیشتر خرج خوراک، پوشاک، بهداشت و آرایش را انجام می دهیم و در تاریکستان دنیا در حال کار و تلاش بوده و فکر می‌کنیم که برای خود کار انجام می‌دهیم، ولی روز قیامت متوجه می‌شویم که سرزمین وجود ما خالی از اعمال است.

وی یادآور شد: اگر خود را نشناسیم، مزدور بیگانه می‌شویم و این روز قیامت مشخص می‌شود که ما روی موضوعی کار کردیم که در این روز برای ما فایده‌ای نخواهد داشت.

هدایت خواه با بیان اینکه اگر کسی خود را به درستی بشناسد، خود را به ارزانی به مال و لذت دنیا نمی‌فروشد، ادامه داد: اگر کسی سرمایه و اصل وجودی خود را شناخت، خود را به ارزانی نمی‌فروشد.

دبیر جبهه فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه کسی که خود را به درستی بشناسد، می‌فهمد گوهری دارد که هیچ بهایی ندارد، گفت: امام علی علیه السلام می‌فرماید «بدن‌های خود را به جز برای بهشت، فرسوده نکنید».

وی تاکید کرد: روح، جان و حقیقت وجودی انسان بهشت بهای آن نیست، که امام صادق علیه السلام فرمود «تنها بهایی که برای جان خود قائل هستم، فقط خداوند است و جز با خدا با کس دیگری معامله نمی‌کنم».

هدایت خواه خاطرنشان کرد: کسی که خود و حقیقت وجودش را شناخت، وجود خود را آلوده به گناه نمی‌کند و خود را از هر آلودگی پاک نگه می‌دارد .

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه اگر کسی کرامت و عظمت خود را درک کرد، شهوات، خواسته‌های نفسانی و لذاتش در نظرش بی‌ارزش خواهد بود، افزود: به همین جهت شناخت اخلاق که موضوع نفس انسان بوده، مسئله معرفت نفس یا خودشناسی بسیار مهم است.

وی گفت: انسان باید حقیقت وجود خود را درک کند و بداند چه ویژگی‌هایی دارد، نیازهای آن را بشناسد، موانع، مقصد، هدف، مراتبی که باید طی کند و کمال آن را بشناسد.