بیداد بحران مخاطب در سینما/ کلاه قرمزی سوم به گردپای فیلم اول نرسید

به گزارش خبرنگار شبستان،«امیر اسفندیاری» مدیر بخش بین الملل بنیاد سینمایی فارابی و جشنواره کودک و نوجوان مهمان برنامه بود و درباره این رویداد توضیح داد: در این دوره از جشنواره در بخش داوری ها افراد سرشناسی در حوزه کودک دعوت شده بودند ومانند همه جشنواره های بین المللی تلاش کردیم افرادی که تا به حال در سطح جهانی جوایزی را دریافت کرده اند دعوت به همکاری کنیم.

وی ادامه داد: خوشبختانه بعد از سالها مقرمجمع عمومی سازمان بین المللی فیلم برای کودکان و نوجوانان (cifej) به مدیر کلی محسن چینی فروشان به ایران منتقل شده که اتفاق بسیار فرخنده ای است. مدت زیادی است که تبلیغات منفی مبنی بر حمله اسرائیل به ایران بر سر زبانهاست برای نقض این شایعات در این دوره از داوران کودک و نوجوان از کشورهای مختلف بدون حضور والدینشان دعوت کردیم که ثمرات بسیار مثبتی در پی داشت.

اسفندیاری افزود: سینمای ایران سه دهه است که با قدرت در حال فعالیت در حوزه های بین المللی است. خوشبختانه مهمانان کودک و نوجوانانی که در این دوره مهمان جشنواره بودند نظرهای بسیار مثبتی در مورد کشور ما داشتند. معتقدم که باید به اتفاقات مهمی که از طریق جشنواره های بین المللی برای سینمای ایران افتاده توجه کرد. در عرصه جهانی هنرمندانی چون عباس کیارستمی، ابراهیم فروزش و مجید مجیدی توانستند در حوزه کودک سینمای ایران را به درستی معرفی کنند و موفقیت های بسیاری در این عرصه به دست بیاورند.

وی متذکر شد تا آنجایی که من می دانم سینمای ایران در طول این سالها حضور حداکثری بسیار فعالی داشته است اما باید به این نکته توجه کرد که چه نوع فیلم هایی برای حضور در خارج از کشور انتخاب می شوند. چون متاسفانه گاهی تصویرهای نادرستی از یک فیلم ارائه می شود. به عنوان نمونه درباره فیلمی مثل "جدایی نادر از سیمین" که در همه جای دنیا به عنوان یک فیلم موفق مطرح شده است و همه منتقدان نقدهای مثبتی درباره این محصول فرهنگی نوشته اند که هیچ نگاه سیاسی ندارد در کشور خودمان تفسیرهای نادرستی شده است.

در میانه گفتگو علیرضا سجادپور که مدیریت امور جشنواره ها را هم در سازمان سینمایی برعهده دارد پشت خط آمد و درباره تاثیر جشنواره های مناسبتی که در طول سال در ایران برگزار می شود و ثمرات مثبتی که جشنواره فیلم کودک و نوجوان در پی داشته است صحبت کرد.

گفتگوی هفت اختصاص به مصاحبه با سید صادق دقیقی کارگردان فیلم"بزرگ مرد کوچک" داشت که در این دوره از جشنواره حضور دارد. این فیلم در ارتباط با زندگی شهید نوجوان بهنام محمدی است. در ادامه محمد جواد اسلامپور بازیگر نوجوان این فیلم سینمایی که موفق به دریافت پروانه زرین از جشنواره شده است و همچنین عرشیا صادقی و علیرضا مظفری بازیگران نوجوان فیلم "فرزندخوانده" مهمان برنامه بودند که درباره تجربه حضور در این فیلم ها و چگونگی ایفای نقششان صحبت کردند.

زاون قوکاسیان مهمان بعدی برنامه بود که در این دوره از جشنواره بزرگداشتش برگزار شد. قبل از گفتگو با وی بخش هایی از بزرگداشت این منتقد و کارشناس سینما در جشنواره به نمایش درآمد. قوکاسیان درباره تاثیر جشنواره ها در سینمای ایران گفت: من با این امر که جشنواره ها در فصول مختلف سال و در شهرهای مختلفی که امکانات دارند برگزار شود موافق هستم. اکثر جشنواره هایی که برگزار می شوند هدفمند هستند و با برگزاری شان باعث کشف فیلم ها و سکوی پرتاب آنها می شوند.

وی ادامه داد: این دوره از جشنواره کودک با سالهای قبل تفاوت هایی داشت که این تفاوت حضور جوانان در بخش های مختلف بود که نقطه امیدی در سینمای ایران محسوب می شوند. برگزاری جشنواره ها می تواند روند تولید را قوی تر کرده و فیلمسازان ما را تشویق به تولید آثاری متفاوت با مضامین مختلف کند. همچنین برگزاری جشنواره ها در شهرهای مختلف باعث می شود خانواده ها نیز برای دیدن فیلم های مختلف برنامه ریزی کنند. تنها نگرانی من این است که همه فیلم های کودک نتوانند به اکران عمومی دست یابند.

این منتقد درباره دلائل کم کاری اش در زمینه نقد نویسی گفت: به دلیل اینکه این روزها بیشتر وقتم در زمینه تدریس است کمتر فرصت نقدنویسی پیدا می کنم. من آدم تند و تیزی در زمینه نقد نویسی نیستم و تا به حال تنها دو بار نقد منفی نوشته ام که آن هم به خاطر هشدار برای دور شدن جشنواره از اهدافش و شهر اصفهان بوده است.

وی یادآور شد: متاسفانه این روزها کمتر شاهد نقدهای علمی و هشداردهنده در سینما هستیم که باعث شود تحلیل درستی از فیلم ها به مخاطب ارائه نشود. مقصر این نوع نقد نویسی هم فیلمسازان و هم منتقدینی هستند که صبر و شکیبایی و تامل خود را از دست داده اند. چون معتقدند که با هر فیلمسازی نمی توان به یک صورت برخورد کرد. تفاوت معیارها باعث بروز این مشکلات است چون فیلمسازان جوان را باید راهنمایی کرد و با خشونت قلمی با آنها رفتار نکرد.

این منتقد قدیمی درباره قدرت تخریبی نقد در سینما توضیح داد: زمانی که منتقد به تمام جوانب ضعیف یک فیلم اشاره می کند اما نوع کلمات انتخاب شده در جهت توجه کردن فیلمساز به این نقاط است تفاوت هایی دارد تا اینکه با کلمات تند و تیز و وقیحانه بدون توجه به نکات مثبت فیلم اثری را نقد کنیم. این نوع نقد در جهت تخریب فیلمساز است و نمی تواند راهکار مناسبی ارائه دهد.

وی افزود: به عنوان نمونه زمانی که در دهه 60 و اوایل 70 آثار هوشنگ مرادی کرمانی برای ساخت فیلم ها مورد استفاده قرار می گرفت منتقدین از این جریان استقبال کردند که ثمره این نگاه درست باعث حضور قدرتمند نوشته های این نویسنده در سینمای کودک و نوجوان شد.

در میانه برنامه گفتگویی با رحیم بهبودی فرد کارگردان فیلم "آدم آهنی" که در این دوره از جشنواره حضور داشت پخش شد. در بخش دیگری از برنامه گزارشی از دوبله همزمان فیلم های خارجی در این دوره از جشنواره کودک و نوجوان به نمایش درآمد. گزارش روز نیز به پخش نشست پرسش و پاسخ فیلم های بخش مسابقه سینمای ایران در روزهای اول و دوم جشنواره اختصاص داشت.

میزگرد هفت به بررسی وضعیت سینمای کودک و نوجوان با حضور علی شاه حاتمی، وحید نیکخواه آزاد و احمد میرعلایی دبیر این دوره از جشنواره اختصاص داشت. شاه حاتمی ابتدا درباره راهکارهای برون رفت از مشکلاتی که در زمینه سینمای کودک وجود دارد گفت: من خواهش می کنم که کارهای درخشان فیلمسازانمان را در زمینه کودک و نوجوان رد نکنید چون معتقدم که هیچ گونه سیاه نمایی در زمینه سینمای کودک وجود ندارد.

وی ادامه داد: تمام تلاش فیلمسازان ما این است که فرهنگ این سرزمین و هویت ملی مان را در جوامع بین المللی به نمایش بگذارند. به جرات می گویم که هیچ نگاه سیاسی در زمینه سینمای کودک و نوجوان وجود ندارد. سالهاست که شاهد هستیم درهای سینما به روی بچه های ما بسته شده است و نمی توانند به دیدن آثار کودک و نوجوان بروند.

این کارگردان افزود: چون قرار است آینده متعلق به کودکان و نوجوانان باشد پس با بسته شدن درهای سینما بر روی آنها هویت و فرهنگ ما نزد کودکان از بین می رود. نگرانی از اکران نشدن فیلم های کودک نگرانی بزرگی است پس نباید تنها به برگزاری جشنواره در این زمینه بسنده کرد.

احمد میرعلایی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی و دبیر جشنواره کودک و نوجوان در همین زمینه توضیح داد: یکی از مشکلات اصلی سینمای ما کمبود مخاطب است که دلایل گوناگونی از جمله مشکلات اکران، نبود سالن های مجهز و مهمتر از همه خود فیلم ها که مخاطبان را جذب نمی کنند، باعث بروز بی مهری تماشاگران و فیلمسازان نسبت به سینما شده است. معتقدم که باید به دنبال نوعی از فیلمسازی گرایش پیدا کنیم که برای مخاطب جذابیت داشته باشد.

وی ادامه داد: حتی اگر فیلم های دهه 60 را هم دوباره اکران کنیم به همان اندازه گذشته مخاطب ندارند. همان طور که شاهد بودیم اکران قسمت سوم فیلم سینمایی "کلاه قرمزی" که قشر بسیاری از مردم با آن خاطره دارند هنوز نتوانسته به فروش فیلم اول دست پیدا کند. معتقدم که ذائقه مردم تغییر کرده و ما شاهد فروش برخی فیلم ها هستیم که ارزش دیده شدن ندارند.

وحید نیکخواه آزاد نیز در این زمینه عنوان کرد: خوشبختانه در این دوره فیلم "گورداله و بچه غولی" هم مورد توجه منتقدان و داوران قرار گرفت و هم کودکان و تماشاگران آن را پسندیدند. این نکته نشان دهنده علاقه منتقدان و تماشاگران در یک راستا است. البته باید به این نکته توجه کرد که برگزاری جشنواره جای خودش را دارد و اکران فیلم ها نیز جای خودشان را. این ایرادها به برگزاری جشنواره نیست بلکه همگی علاقه مند به اکران همین فیلم های جشنواره در طول سال هستیم.

کارگردان"دیو و دلبر" ادامه داد: در دهه 60 بخش خصوصی در تولید فیلم های کودک مشارکت داشت اما در طی این سالها بخش خصوصی فعالیتی در این زمینه ندارد و این یکی از دلایل ناهمواری این جاده است. باید فرصت برای حضور بخش خصوصی در زمینه ساخت فیلم های کودک و نوجوان فراهم شود.اگر این اتفاق مثبت بیفتد رونق به سینمای کودک باز می گردد.

شاه حاتمی نیز در پایان عنوان کرد: سینمای ما فرهنگ وتکنولوژی خاص خودش را تعریف می کند معتقدم که هنوز بچه های ما با قصه های قدیمی ارتباط برقرار می کنند پس ما نمی توانیم فراتر از فرهنگ و ایدئولوژی خود فیلم بسازیم. بنابراین مسیرمان درست است اما باید توجه مردم را با ساخت فیلم های جذاب جلب کنیم.

در پایان برنامه گفتگویی با محسن دامادی، اسماعیل براری، ابراهیم وحیدزاده، علیرضا اوسیوند ، مارال فرجاد، نادر مقدس و الهام چرخنده درباره لزوم برگزاری جشنواره کودک و نوجوان پخش شد.

نظرسنجی برنامه نیز اختصاص به طرح این سئوال داشت که سبک کدامیک از کارگردان های زیر را در سینمای کودک بیشتر می پسندید؟

1- مرضیه برومند،2- کامبوزیا پرتوی، 3- محمد علی طالبی،4- ایرج طهماسب،5- وحید نیکخواه آزاد،6- ابراهیم فروزش که در پایان برنامه ایرج طهماسب بیشترین رای را به دست آورد.

پایان پیام/