امام محمد باقر (ع) دریای دانش و اسرار علوم بود

خبرگزاری شبستان // همدان

هفتم ذیحجه سالروز شهادت امام محمد باقر (ع) است، امامی که دریای از علم و معرفت بودند همجنین امام خمینی (ره) در وصیت نامه خویش می فرمایند: "ما مفتخریم، باقرالعلوم (ع) که بالاترین شخصیت تاریخ است و کسی جز خداوند تعالی و رسول (ص) و ائمه معصومین (ع) مقام او را درک نکرده و نتوانند درک کرد، از ما است.

القاب ایشان

نام مبارکشان محمد بود، لقب ایشان حضرت باقر یا باقرالعلوم است.

نام ایشان بدان معنی است که دریاى دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکارا ساختند.

امام محمد باقر (ع) پیشوای پنجم شیعیان جهان بودند و از القاب دیگرى مانند صابر،شاکر و هادى نیز براى ایشان ذکر کرده اند که هریک از این صفات برجسته دارای صفات این بزرگوار است.

شیخ صدوق در علل الشرایع به نقل از عمرو بن شمر آورده است: از حابر جعفی پرسیدم چرا به امام پنجم، باقر می‏گفتند؟ گفت: «چون علم را می‏شکافت و اسرار آن را آشکار می‏کرد» .در مناقب ابن شهر آشوب نوشته شده است: گفته‏اند برای هیچ یک از فرزندان حسن و حسین (ع) این اندازه از علوم، از قبیل تفسیر و کلام و فتوا و احکام و حلال و حرام فراهم نشد که برای امام باقر (ع) .محمد بن مسلم نقل کرده است که از آن حضرت سی هزار حدیث پرسش کردم.

ولادت حضرت امام محمد باقر (ع)

تولد حضرت باقر (ع) در روز جمعه سوم ماه صفر سال 57 هجرى در مدینه از مادری به نام فاطمه که دختر امام حسن مجتبى (ع) بود زاده شدند.

پدر ایشان امام علی بن الحسین (ع)، حضرت زین العابدین، امام چهارم شیعیان جهان است.

حضرت باقرالعلوم (ع) در زمان کودکی در کنار پدر و جد بزرگوارشان به کربلا رفتند و یکی از شاهدان عینی این واقعه جانگذار بوده اند.

دوران عمر آن حضرت به سه بخش تقسیم شده است که سه سال و 6 ماه و 10 روز همراه با جدشان امام حسین (ع)، 34 سال و 15 روز با پدرشان امام سجاد (ع)، 19 سال و 10 ماه و 12 روز مدت امامت خود ایشان بود.

سیره اخلاقی امام باقر(ع)

‌روایات بسیاری از ائمه اطهار و رسول اکرم تصریح می کنند که اخلاق نیکو بخش عمده ایی از دینداری است. و حتی نبی مکرم اسلام(ص)، در حدیثی یادآوری کرده اند که ایشان برای تکمیل مکارم اخلاقی مبعوث شده اند.

‌اخلاق نیکو در کنار ایمان به خداوند و روز حساب ، اقامه نماز، پرداخت زکات و انفاق مال در راه خدا و شکیبایی در مصایب از صفات برجسته نیکوکاران، راستگویان و پرهیزگاران است.

‌جامعه اسلامی آنگاه بر راه درست گام برمیدارد و آن زمان شایسته این صفت( اسلامی) خواهد بود که بیش از همیشه بر طریق اخلاق انسانی گام بردارد؛ چون موازین اخلاقی برای فرد همچون قوانین برای جامعه است. جامعه بی‌قانون با انسان بی‌اخلاق برابر است. هر دو برآشفته‌، غیرقابل اعتماد و راکد‌اند و هر دو رو به سوی قهقرا خواهند رفت.

امام باقر (ع) داراى خصال ستوده و مودب به آداب اسلامى بودند، سیرت و صورتش ایشان بسیار ستوده بوده و پیوسته لباس تمیز و نو می پوشید و در کمال وقار و شکوه حرکت می فرمود.

ایشان بسیار گشاده رو و مهربان با مومنان و دوستان خویش برخورد می کرند و با همه اصحاب گفتگو می نمودند و دیگران را نیز بدین کار تشویق می کردند و می فرمود: "مصافحه کردن کدورت هاى درونى را از بین می برد و گناهان 2 طرف را همچون برگ درختان در فصل خزان می ریزد."

امام باقر (ع) در وعیادت از بیماران، صدقات و بخشش و آداب اسلامى مانند دستگیرى از نیازمندان، تشییع جنازه مومنین همواره همراه مومنان بودند و سنت های رسول اکرم (ص) را در بین مردم معرفی و زنده نگاه می داشتند، همجنین در روزهاى گرم براى رسیدگى به مزارع و نخلستان ها بیرون می رفت و باکارگران و کشاورزان زمین را براى کشت آماده می ساخت و هر آنچه ازمحصول کشاورزى به دست می آورند در راه خدا انفاق می فرمود.

دوران امامت امام محمد باقر (ع)

دوران امامت امام محمد باقر (ع) از سال 95 هجرى که سال شهادت امام زین العابدین (ع) بود آغاز شد و تا سال 114 هجری ادامه داشت.

این بزرگوار در طول مدت 19 سال و چند ماه امامت خود شاگردان بزرگی را به اسلام تحویل دادند.

در دوره امامت امام محمد باقر (ع) و فرزندش امام جعفرصادق (ع) مسائلى مانند انقراض امویان، بر سر کار آمدن عباسیان، پیدا شدن مشاجرات سیاسى و ظهور سرداران و مدعیانى مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانى و دیگران شد..

امام محمد باقر (ع) و پس از ایشان امام جعفر صادق (ع) از موقعیت مساعد روزگار سیاسى براى نشر تعلیمات اصیل اسلامى و معارف حقه استفاده کردند و دانشگاه تشیع و علوم اسلامى را پایه ریزى کردند.

شهادت امام باقر (ع)

امام محمد باقر (ع) 19 سال و 10 ماه پس از شهادت پدر بزرگوارش حضرت امام زین العابدین (ع) زندگى کردند و در تمام این مدت به انجام دادن وظایف خطیر امامت، تبلیغ فرهنگ اسلامى، رهبرى اصحاب و مردم، نشر، متوجه کردن دستگاه غاصب حکومت به خط صحیح رهبرى در جهت شناخت رهبر واقعى و امام معصوم و اجرا کردن سنت هاى جد بزرگوارش در میان خلق پرداختند.

ایشان در هفتم ذیحجه سال 114 هجرى در سن 57 سالگى در مدینه به وسیله هشام مسموم شدند و به شهادت رسیدند و پیکر مقدسش در قبرستان بقیع در کنار پدر بزرگوارش به خاک شده است.

فرزندان امام محمد باقر (ع)

فرزندان آن حضرت هفت نفر نوشته اند، ابوعبدالله جعفر بن محمد الصادق (ع) و عبدالله که مادرشان ام فروه دختر قاسم بن محمد بن ابى بکر بود، ابراهیم و عبیدالله که از ام حکیم بودند و هر 2 در زمان حیات پدر بزرگوارشان وفات کردند، على و زینب و ام سلمه که از ام ولد بودند.

پنج دستور از امام باقر (ع) به شیعیان اسلام

1- باید توانمندان به ناتوانان کمک کنند.

2- راز و امر (امامت) ما را آشکار نسازید. (چرا که عصر تقیه بود و تشییع در خطر شدید حکومت های زمان قرار داشت).

3 - وقتی که حدیثی از ما به شما رسید، توجه و دقت کنید که اگر یک یا دو دلیل از قرآن، برایش جستید، آن را بپذیرید وگرنه نسبت به آن توقف کنید،‌ سپس در فرصت مناسب، از ما بپرسید تا صحت آن بر شما روشن گردد.

4- باید ثروتمندانتان به مستمندان نیکی کنند.

5- بدانید که پاداش هر کس از شما که در انتظار این امر (ظهور قائم آل محمد (ص)) باشد، مانند پاداش روزه دار شب زنده دار است.

امام جمعه همدان ضمن عرض تسلیت به شیعیان جامعه اسلامی، گفت: امام محمد باقر (ع)پنجمین اختر فروزان آسمان امامت و هفتمین گوهر عرش عصمت است.

آیت الله غیاث الدین طه محمدی، با بیان اینکه او شکافنده و تبیین کننده علوم اسلامی است، افزود: امام محمد باقر (ع) سراسر زندگی‌اش نور بود و همه لحظات عمر ایشان با در راه ارشاد و هدایت انسان‌ها صرف شد.

وی تصریح کرد: ایشان در زمینه های بسیاری به مانند پدرش امام سجاد علیه‌السلام در راستای معرفی مکتب تشیع، و مبارزه با طاغوت‌ها تلاش کردند و با تربیت شاگردان برجسته و تبیین فقه ناب اسلام و اهل‌بیت علیه‌السلام توانستند بزرگ‌ترین قدم را برای شناسایی تشیع و مکتب اهل بیت علیه‌السلام بردارند.

وی ولایتمداری با توجه ویژه به فقه، عقاید و معارف اسلامی را از بزرگترین آموزه های ماندگار امام صادق (ع) برشمرد و بیان کرد: در دوران امامت این امام بزرگوار بسیاری از شبهات عقیدتی و دینی عموم مردم پاسخ گفته شد و مبانی ناب اسلام محمدی (ص) به میزان گسترده ای انتشار یافت.

در ادامه مدیر حوزه علمیه استان همدان گفت: امام محمد باقر (ع) در سن چهار سالگی در کربلا شاهد ماجرای عاشورای حسینی بودند و در سفر کوفه و شامنیز همراه پدر بزرگوارشان بودند و همه ماجراها را دیدند و براساس فرهنگ عاشورا تربیت شده اند.

آیت الله مصطفی موسوی اصفهانی اضافه کرد: امام محمد باقر (ع) تجسمی از ارزش‌های والای انسانی و کمالات اخلاقی بوده اند و همه لحظه‌های زندگی درخشانش، درس‌های بزرگ انسانی است.

وی تصریح کرد: ‌امید است با بهره گیری از سیره این امام همواره در همه مراحل زندگی، می توانیم یک زندگی سالم همراه با روشن بینی و بصیرت را بنا کنیم و با زمینه سازی و انتظار ظهور حجت راه را برای تشکیل حکومت عدل الهی هموار سازیم.

پایان پیام/