حماس و هویج های قطری

خبرگزاری شبستان: تحولات فلسطین، همواره از اهمیتی ویژه در دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده است. این موضوعی است که ما به ازای آن در ارتباط با رژیم صهیونیستی در دستگاه سیاست خارجی آمریکا و دیگر کشورهای مطرح غرب وجود دارد. رابطه ایدئولوژیک رژیم صهیونیستی با سیاستگذاران کاخ سفید بر کسی پوشیده نیست . ضمن این که در مقابل وظیفه حمایت از برادران مسلمان به همراه ضرورت دفع فتنه صهیونیست ها از اهداف مهم سیاست خارجی ایران می باشد. این تقابل سیاست ها در فلسطین، پس از انقلاب اسلامی ایران همواره وجود داشته است.
مطالعه رفتار سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا نشان می دهد اعمال قدرت سیاسی آمریکا و نیز دیپلماسی این کشور در خاورمیانه، عمدتا در راستای منافع اسرائیل بوده است. در این راستا استراتژی اعمال سیاست نسبت به گروه های مقاومت فلسطینی، همواره در مرکز توجه سیاستمداران اسرائیلی، آمریکایی و حتی اروپایی بوده است. در این مسیر، متحدین منطقه ای غرب همچون ترکیه، عربستان و شیخ نشین های حاشیه خلیج فارس نیز از هیچ خوش خدمتی دریغ نکرده اند.
بر اساس استراتژی مذکور، پس از جنگ 22 روزه و شکست اسرائیل در این جنگ و با روشن شدن عدم توانایی رژیم صهیونیستی برای اشغال نظامی غزه و در هم شکستن مقاومت حماس، سیاست چماق و هویج از سوی غرب در ارتباط با این گروه مقاومت فلسطینی به کار گرفته شد. در ابتدای امر موضوع محاصره غزه در دستور کار قرار گرفت که در آن زمان دولت حسنی مبارک در مصر، نهایت همکاری را برای عملی شدن این تاکتیک به عمل آورد. این محاصره نقشی اساسی را در کاهش استانداردهای زندگی، افزایش سطح فقر، بیکاری و محرومیت مردم این منطقه بازی کرد.

در ادامه این استراتژی، دولت ترکیه به منظور اعمال سیاست های حمایتی نسبت به حماس انتخاب شد و برنامه ریزی برای جلب اعتماد این گروه فلسطینی آغاز شد.از جمله اقداماتی که در این راستا صورت گرفت، ارسال کشتی مرمره از سوی ترکیه با عنوان " ناوگان آزادی" به غزه برای شکستن محاصره این باریکه بود. این ناوگان شامل شش کشتی بود که تحت رهبری کشتی مرمره و ذیل پرچم کشور ترکیه به سواحل غزه عزیمت کرده بودند. این شش کشتی حامل 663 فعال حامی فلسطینیان از 37 کشور و کمک های بشر دوستانه بودند. این ناوگان در تاریخ 31 مه 2010 توسط ارتش اسرائیل مورد حمله قرار گرفتند. نه مسافر روی کشتی اصلی، ماری مرمره، طی زد و خوردی که در نتیجه ورود کماندوها به سطح کشتی درگرفت کشته شدند. ولی شبکه الاقصی متعلق به حماس اعلام کرد که حداقل 20 نفر کشته شدند و بیش از 50 نفر از جمله رهبر جنبش اسلامی در اسرائیل شیخ رائد صلاح زخمی‌شدند. شبکه تلویزیونی الجزیره اعلام کرد تصمیم حمله به ناوگان آزادی را وزیر دفاع اسرائیل در یک نشست نظامی اتخاذ کرده‌است. به دنبال این حمله رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در اقداماتی واکنشی سفیر اسرائیل را احضار کرده و در مواردی مشابه نسبت به مقامات اسرائیلی واکنشهای تندی را اتخاذ کرد. بر این اساس ترکیه تلاش کرد از پس این ماجرا، چهره ای ضد اسرائیلی را برای خود دست و پا کرده و در نتیجه بتواند اطمینان مقامات حماس را به خود جلب کند. سخنان تقدیر آمیز اخیر خالد مشعل از اردوغان در جلسه انتخابات حزب عدالت و توسعه، نشان می دهد ترکیه تاحدود زیادی در این مسیر موفق بوده است. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که تصمیم به برکناری خالد مشعل از دفتر سیاسی حماس می تواند در همین راستا تحلیل شود.
با وقوع تحولات بیداری اسلامی در منطقه و بالا رفتن حساسیت های سیاسی در دیگر کشورهای منطقه، ادامه سیاست جذب حماس کم رنگ شده و تمام توان سیاست خارجی آمریکا و اسرائیل در کشورهایی چون مصر، لیبی، بحرین و ... به کار گرفته شد. در این میان اهمیت بالای کشور مصر در آینده سیاسی منطقه، فرصت هرگونه فعالیت جانبی را در ارتباط با مسئله فلسطین از آمریکائی ها گرفته بود. از سوی دیگر در آن سوی مرزهای فلسطین، حرکت تهاجمی غرب در قبال سوریه، معادلات سیاسی را به سمت و سوی حذف بشار اسد سوق داده بود.
اما هم اکنون با آرام شدن تحولات مصر و ناکامی های صورت گرفته برای غرب در سوریه به نظر می رسد بار دیگر سیاست پیشین در ارتباط با حماس در دستور کار قرار گرفته است. البته در این رابطه، گرفتاری ترکیه در بحران سوریه و بدنامی های اخیر، موجب شده است این کشور از مرکز این سیاست به حاشیه انتقال پیدا کند. ظاهرا این بار امیر قطر با پول های فراوان حاصل از فروش نفت و گاز و جاه طلبی های شخصی بسیار، این مسئولیت را به عهده گرفته است.
شیخ "حمد بن خلیفه آل ثانی" امیر قطر اخیراً به غزه سفر کرد تا ظاهراً در افتتاح یک پروژه سرمایه گذاری به مبلغ 254 میلیون دلار برای بازسازی منطقه شرکت کند. در این دیدار، "اسماعیل هنیه"، نخست وزیر دولت منتخب فلسطین، ابراز امیدواری کرد که این سفر به لغو محاصره پنج ساله غزه و کاهش آلام و رنج های ملت مظلوم فلسطین ساکن در این منطقه بیانجامد.
شیخ حمد همچنین در دانشگاه اسلامی غزه گفت: وقت آن رسیده که با توجه به توافقنامه های دوحه و قاهره، "محمود عباس" و "اسماعیل هنیه"، اختلافات میان فتح و حماس را حل وفصل کنند. امیر قطر پس از این سفر، به قاهره رفت و با رئیس جمهور مصر دیدار و گفت وگو کرد.
مطابق با گمانه زنی های کارشناسان، امیر قطر در این سفر تلاش کرده است، سران حماس را برای انتقال دفتر سیاسی این جنبش از دمشق به دوحه متقاعد کنند. ضمن این که در تصویری کلی تر نزدیکی به حماس از طریق کمک های مالی در شرایط ویرانی غزه مد نظر بوده است.
در هر صورت لازم است مقامات این گروه مقاومت که شرایط سخت را برای رسیدن به آرمان ها تحمل کرده اند با دقت بیشتری به تعامل با متحدان پنهانی رژیم صهیونیستی بپردازند.
پایان پیام/