نبود فلسفه قوام جمع را دچار تزلزل و سستی می کند

به گزارش خبرنگار شبستان، نخستین روز از همایش "روز جهانی فلسفه" در محل مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران آغاز شد.

بنابراین گزارش، رضا داوری اردکانی، رییس فرهنگستان علوم در آیین افتتاح این همایش گفت: باید به این مبحث که به چه علت به فلسفه نیاز داریم و یا نداریم، بپردازیم اما قبل از آن می‌خواهم بگویم که ما به عنوان مردمی که به کسب نان و آب مشغول‌اند، مشهوریم و از این رو به فلسفه احساس نیاز نداریم.

وی ادامه داد: اگر فلسفه و فیلسوفان قائم به فلسفه نباشند و همچنین اگر به طور کلی علم فلسفه‌ای وجود نداشته باشد قوام جمع دستخوش سستی و تزلزل می‌شود و فلسفه علمی است که هر جا نباشد، فقدان آن احساس می‌شود.

داوری اردکانی تصریح کرد: حتی جوامع دیگر در هزاران سال قبل حکمت داشته‌اند و در هیچ دوره‌ای نمی‌توان جامعه‌ای را یافت که دارای دین و حکمت نبوده باشد، بنابراین جوامع جدید خواسته یا ناخواسته قائم به فلسفه‌اند.

رییس فرهنگستان علوم بیان کرد: امروز به همه صورت‌های فلسفه نیاز داریم، به فلسفه اسلامی نیاز داریم تا نهال وجودمان استحکام یابد و تکلیف‌ سهم‌مان مشخص شود تا جهت فهم فلسفه جدید و درک آن مهیا شویم و بتوانیم تفاوت‌های میان فلسفه اسلامی و فلسفه جدید را درک کنیم.

نگاه سوژه ای به فلسفه

وی تاکید کرد: از مشکل زمان ما این است که نگاه سوژه‌ای به فلسفه وجود دارد که این نگرش نه صحیح است و نه سودمند و تنها ما را از فلسفه دور می‌کند.

داوری اردکانی با اشاره به نامه هفتم افلاطون که در آن می‌گوید من هیچ‌وقت درس فلسفه به شما ندادم و شما فلسفه نمی‌فهمید و اصلا فلسفه قابل تعلیم نیست، ابراز کرد: افلاطون این سخنان را طرح کرده است؟، اما آیا می‌توان حقیقتا فلسفه را تعلیم داد یا خیر؟ اگر قابل تعلیم نیست پس دانشجو و استاد فلسفه چه می‌کند، آیا کار محال می‌کنند؟ پاسخ آن است که خیر، فلسفه‌ای هم داریم که قابل تعلیم است از جمله فلسفه افلاطون.

وی افزود: اهل فلسفه و حتی مردمی که اهل فلسفه نیستند باید افلاطون را بخوانند چرا که هیچ‌کس از خواندن فلسفه افلاطون پشیمان نشده است و به طور کلی فلسفه صورت علمی و درکی دارد که قابل تعلیم است و افلاطون آن را به نوعی بیان کرده  که قابل فهم بوده و عقل را به دو بخش بسیط و تفصیلی تقسیم می کند.

یافت فلسفه را نمی توان آموزش داد

داوری اردکانی عنوان کرد: عقل بسیط را نمی‌توان تعلیم داد و یافت فلسفه قابل تعلیم نیست، برای مثال کانت از منطقی‌ترین فیلسوفان تاریخ است اما تمام استدلال‌هایش بر مبنای نخستین یافته‌هایش شکل گرفته، او بنای اخلاقی می‌گذارد اما ما نمیِ‌توانیم به آن عمل کنیم چرا که احکامی که کانت می‌گوید به نوعی حالت تذکر و بیدارباش دارد.

این پژوهشگر ادامه داد: آنچه که کانت را فیلسوف کرده است چیزی نیست که با خواندن کتاب و نقد میسر شود، این‌گونه نیست که بتوان کانت یا ملاصدرا شد.

رییس فرهنگستان علوم تصریح کرد: این فیلسوف نیست که حرفی را جعل می‌کند، مردم عالم بازیچه نیستند که هر کسی یاوه‌ای گفت بلافاصله قبول کنند، در واقع فیلسوف سخنگو است و هر چه گوش شنواتری داشته باشد، سخن‌اش با مخاطبان بیشتری روبرو می‌شود و اساسا جامعه فلسفی، فلسفه را تشخیص می‌دهد.

وی تصریح کرد: وقتی به شکل سوژه‌ای سخن می‌گوییم و عنوان می‌کنیم که مثلا به سوی کانت نرویم تصور می‌کنیم فلسفه را فیلسوفان ساخته‌اند، مثلا فلان فیلسوف آمده (حرف پست‌مدرن را زده) پس وقتی اینچنین شود، شخصی هم باید از راه برسد و چنین عمل کند در صورتی که این تفسیر صحیح نیست.

داوری اردکانی خاطرنشان کرد: اگر در فلسفه رد و اثبات نکنیم اهل فلسفه نیستیم، 2500 سال است که در و دیوار با فلسفه مخالفت می‌کنند، اما کیست که از ملاصدرا و ابن سینا و دیگر فیلسوفان دفاع کند. قطعا فلسفه آنها است که از ایشان دفاع می‌کند و به همین علت است که من نیز از فلسفه دفاع می‌کنم و خود را شاگرد فلسفه می‌دانم.

شایان ذکر است، همایش دو روزه "روز جهانی فلسفه" هم اکنون در انجمن حکمت و فلسفه ایران در حال برگزاری است و با میزگرد تخصصی علامه جعفری در روز نخست به کار خود پایان می دهد.
پایان پیام/
 

پایان پیام/