تئاتر باید در عرصه فرهنگ و هنر کشور تاثیرگذار باشد

به گزارش خبرگزاری شبستان، در ابتدای این نشست، که روز گذشته روی خروجی سایت ایران تئاتر قرار گرفت، قادر آشنا در خصوص اهمیت برگزاری جشنواره های تئاتر استانی و منطقه ای و راهیابی بهترین آثار به جشنواره بین المللی تئاتر فجر و همچنین اهمیت شکل گیری طرح استقرار گروه ها با هنرمندان به گفت و گو نشست. بخش دوم این نشست، که با حضور سایر مدیران مرکز هنرهای نمایشی و حمید شاه آبادی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادامه یافت را می خوانید.

مهدی شفیعی، معاون مالی اداری مرکز هنرهای نمایشی، گفت: دغدغه اصلی تئاتر کشور ما مثل همه کشورهایی است که تئاتر دارند. تنها راه ما برای رسیدن به یک ثبات در تئاتر و از میان برداشتن مسائل و مشکلات در تئاتر شهرستان ها این است که به یک ساماندهی در تشکیل گروه ها برسیم؛ یعنی به گروه های نمایشی کمک کنیم تا شکل بگیرند و ثبات پیدا کنند و همواره تا جایی که ممکن است به آن ها نگاه حمایتی داشته باشیم.

شفیعی درباره مسائل مالی موجود درتئاتر گفت: خواهش من این است که وقتی آئین نامه را مطالعه می کنید مباحث مالی آن را از ذهن خارج کنید، چون این باعث می شود همه ما به نوعی دنبال تشکیل گروه های "الف" در استان خودمان باشیم تا پولی از مرکز دریافت کنیم.این اتفاق خوبی است، ولی زودگذر است و دغدغه اصلی ما نیست. دغدغه اصلی ما باید این باشد که همه این گروه ها شکل بگیرند و یک تفکر گروهی در انجمن های نمایشی و گروه های شهرستانی به وجود بیاید و گروه ها شناسنامه دار شوند. این ثبات کار و استمرار کارها با تفکر گروهی می تواند نقاط مثبت و امتیازاتی برای گروه ها داشته باشد که یکی از آن ها همین کمک مالی است که شاید مصوب و پرداخت شود.

شفیعی راجع به گروه های "الف"، "ب" و "ج" گفت: این را نیز از ذهنمان خارج کنیم که هر گروهی که تشکیل و در جایگاهی مستقر شده، ضرورتا باید طبق آئین نامه مشمول یکی از این بندها شود و دوباره گروه تشکیل دهد. یقینا اگر ما کارمان را درست انجام دهیم، به هیچ وجه 700 گروه از این آئین نامه خارج نخواهد شد.برخلاف دوستان که می گفتند چرا این گروه "الف" باید 30 عضو پیوسته داشته باشد، اتفاقا من معتقدم، اگر با هم صحبت کنیم همه به این نتیجه می رسیم که ضرورت دارد. ما می خواهیم یک گروه نمایشی شکل دهیم که به طور مستمر برای سال های طولانی فعالیت کند، این گروه فارغ از همه مسائل اداری اگر بخواهد فعالیت نمایشی داشته باشد، حضور 30 عضو حرفه ای در آن جزء حداقل هاست.

وی در مورد امتیاز اعضای پیوسته گفت: وقتی یک گروه نمایشی در شهرستان بخواهد کار کند، عوامل اجرایی آن حداقل سی یا چهل نفر خواهند بود. برای اعضاء پیوسته نیز امتیاز خیلی پیچیده ای قائل نشدیم و گفته ایم که عضو پیوسته ای که حداقل دو سال فعالیت نمایشی داشته باشد.

شفیعی در ادامه افزود: تعداد نفرات و شاخصه هایی که برای اعضاء دیده شده، بسیار قابل دسترسی است و مطمئن باشید گروه ها و کارگردانانی که اکنون فعال اند، حداقل در یکی از گروه های "الف"، "ب" و "ج" ما گنجانده خواهند شد.

وی متذکر شد: مجوز تشکیل گروه به هیچ وجه مجوز فعالیت نمایشی نیست، یعنی به غیر از گروه های "الف"، "ب" و "ج" نیز شاید گروه هایی در شهرستان وجود داشته باشند که بخواهند فعالیت کنند و ما فعلا محدودیتی برای ایشان قائل نیستیم، اما این می تواند برای انجمن های نمایشی سراسر کشور ابزاری باشد تا به همه گروه ها به یک چشم نگاه نشود و هر کسی که تازه از راه می رسد بداند که برای رسیدن به یک گروه نمایشی شرایطی وجود دارد.

معاون مالی و اداری مرکز هنرهای نمایشی راجع به کمیت و کیفیت گروه های نمایشی گفت: همه دغدغه ای که برای تدوین این آئین نامه بوده در مورد بالا بردن کیفیت گروه های نمایشی است. ما در گروه های مختلف کارگردان، نویسنده و بازیگر را با مشخصات کیفی خاص تعریف کرده ایم و همه این ها برای این بوده است که کیفیت یک گروه نمایشی پایین نیاید.

از آن مهم تر اینکه همه بررسی ها و نظرات اولیه را شورای بررسی استان راجع به کیفیت گروه ها خواهد داد و تمام اهتمام بر این بوده است که این اتفاقات در استان ها رخ دهد. خواهش من این است که خیلی به دنبال این نباشیم که تعداد گروه های "الف"، "ب" و "ج" را افزایش دهیم و بهتر است شوراهای استانی با نگاه حمایتی به تئاتر تا جای ممکن استانداردهای آئین نامه را رعایت کنند.

اتابک نادری،مدیر تماشاخانه سنگلج نیز در ادامه افزود: همیشه برای تغییر، تقابل هایی وجود دارد و برای هر پوست اندازی باید آماده باشید که در استانتان جبهه گیری خواهد شد.

نادری درباره روند اجرای این طرح بیان کرد: این طرح از زمان دکتر ناصربخت از سوی کارشناسان شورایی نوشته شد و زمانی که من در امور استان ها بودم، دوباره مطالعه و پیش نویس آن برای حدود 10 کارشناس ارسال شد و از نظر ایشان استفاده کردیم و بعد با حضور وحید لک و دوستانمان در مورد طرح استقرار گروه های نمایشی صحبت کردیم و از نظریات کارشناسان دفتر نیز استفاده کردیم و در نهایت به این اساسنامه رسیدیم.

نادری تاکید کرد: همانطور که مهدی شفیعی گفت، این مسئله را خارج از دایره مسائل مالی ببینیم. ما قصد داریم پیکره تئاتر کشور را تقسیم بندی کنیم.

نادری با اشاره به اینکه اساسنامه گروه در واقع نوعی محک زدن گروه است، اظهار کرد: این یک امتیاز است که بدانیم گروه چه دیدگاه هایی در مورد تئاتر دارد. در مورد سوابق نیز که در ماده دو آمده باید بگویم که این عینا طبق قانون و مقررات تشکیل موسسات در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

وحید لک، مدیر هماهنگی امور استان های مرکز هنرهای نمایشی، نیز گفت: بحث آئین نامه تاسیس و انحلال و نظارت بر فعالیت گروه های نمایشی طرح استقرار در دوازده ماده و 14 تبصره تنظیم شد و در تاریخ 1/7/1391 ابلاغ و جایگزین آئین نامه مورخ 29/6/1389 شد.

ابراهیم گله دارزاده، مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی، در بخش دیگری از این نشست گفت: اخیرا به استان ها اعلام کرده ایم که نماینده خود را معرفی کنند تا ایشان را بشناسیم. ما در بحث اداری، تشکیلاتی و به ویژه مالی در انجمن هنرهای نمایشی معتقد به این تشکیلات و سلسله مراتبیم.

گله دارزاده ضمن اینکه پیشنهاد کرد اجازه دهید شعبه کارهای مربوط به خود را پیگیری کند، گفت: رئیس شعبه بازوی اجرایی ما را نیز در ادارات کل قوی تر خواهد کرد، به هر حال وقتی رئیس شعبه ما بتواند به عنوان یک بازوی اجرایی توانمند رایزنی کند، طبیعتا می تواند منابع بهتری را جذب کند، خصوصا در این شرایط که نیاز است.

وی درباره جذب حامیان مالی گفت: در شرایط اقتصادی خوب، جذب حامی مالی بریمان کار سختی بوده و همیشه هست. شما می بینید که در سینما کار ساده تر می شود، ولی وقتی تئاتر استانی به میان می آید خیلی ها مایل به این حمایت نیستند، اما اگر رئیس شعبه ما مجری قوی ای باشد، رایزنی های او می تواند حتی امور اجرایی استان را تسهیل کند.

وی گفت: ما به اتفاق دوستانمان در مرکز هنرهای نمایشی جلسه برآوردی با مشاور محترم برنامه ریزی معاونت امور هنری داشتیم و مبلغی برای کمک به شعب مصوب شد که انشاالهن به زودی سعی می کنیم آن را تامین و از این طریق به شعبه کمک کنیم.

محمدرضا الوند، مدیر شورای نظارت و ارزشیابی مرکز هنرهای نمایشی، نیز در ادامه بیان کرد: شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش، چه در تهران و چه در استان ها، پر از چالش و کار مستمر و سخت است. به همین دلیل مدام پرسش ها و نگرانی هایی به وجود می آید که گاه دیده ام دوستان مسئول در شهرستان ها تماس می گیرند و مطلب را مطرح می کنند و گاهی نیز نامه هایی می رسد و مسائلی مطرح می شود که باید همینجا شنیده شود.

وی در ادامه اظهار کرد: مثلا از نمونه های شایعی که اخیرا دیده ام این است که مدیران کل حتی خودشان اظهار کرده اند که آیا مصوبات شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش از ضمانت قانونی برخوردار است یا خیر. مسلما از ضمانت قانونی برخوردار است؛ زیرا در مصوبات قانون اساسی، حدود اختیارات در حوزه ارائه پروانه به آثار مکتوب و آثاری که قرار است در صحنه اجرا شود قید شده و حتی این شورا به کارهایی که قرار است در سینما تصویربرداری شود نیز رسیدگی می کند و طبق قانون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با تشکیلاتی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تعریف شده، این کار را انجام می دهد.

وی افزود: بعضی از استان ها گلایه کرده اند که مثلا شورای ارزشیابی ما کاری را دیده است و آن را به دلیل ضعف بیش از حد هنری مردود اعلام کرده، ولی بدون توجه به اینکه مصوبه کتبی دریافت کنند آن کار را روی صحنه برده اند. به هرحال این خلاف قانون است، اما چه ضابطینی در این حوزه باید به این قضیه رسیدگی کنند؟ ما در تهران با اداره کل اماکن نیروی انتظامی گفت و گو کرده ایم و آن هاکاملا در جریان اند و مکان هایی که فاقد این گونه مجوزات کتبی باشند، حتی اگر زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم باشند، ولی پروانه دریافت نکرده باشند، کارشان از سوی ضابطین نیروی انتظامی و اماکن متوقف و در واقع از ادامه اجرای آن ها جلوگیری می شود.

وی در ادامه اظهار کرد: طبق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، افرادی که برای این مهم در استان ها با حکم مدیرکل وقت هنرهای نمایشی منصوب می شوند، افرادی اند که کاملا تعریف شده اند و جایگاه قانونی شان تفسیر شده و تاکید شده است که دو نفر آشنا به امور مذهبی، سیاسی، اجتماعی و مسلط به امور هنری و نمایشی به پیشنهاد رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و با معرفی مدیرکل استان از مدیرکل هنرهای نمایشی وقت به مدت دو سال حکم می گیرند تا این کار را انجام دهند.

حجت السلام جعفری، مدیرعامل دفتر تعزیه، نیز در ادامه گفت: هنر تعزیه نگین هنر ایران زمین است و می توان گفت که جان هنر ایران است. از سویی واقعا یک هنر عمیق با محتوا و ارزشمند و از جهتی به اقیانوس بی کران اندیشه های بی نظیر وصل است که جز در خانواده اهل بیت(ع) در جای دیگری پیدا نمی شود. به همین دلیل برای جامعه ما که جامعه ای شیعی است این هنر باید موقعیت ممتازی داشته باشد.

وی افزود: از همه دوستان در استان ها تقاضا می کنم که درخصوص تعزیه نشست های علمی و پژوهشی را دنبال کنند و ما هم در تهران به این موضوع کمک می کنیم و مسئله پرخرجی هم نیست، ولی نتیجه و فایده آن بسیار بیشتر از کارهای اجرایی دیگری است که ما انجام می دهیم.

مدیر دفتر تعزیه افزود: در این حوزه ما دو، سه مسئولیت مهم داریم که آن ها را باید با همکاری عزیزان در استان ها، که به نحوی مسئول مستقیم این مسئله هم هستند، دنبال کنیم. این مسئولیت ها درباره ساماندهی و سازماندهی گروه های تعزیه کشور است؛ گروه هایی که نیاز به شناسایی و تنظیم بیوگرافی و سازماندهی مجدد و به روز دارند.

وی در مورد تشکل ها و انجمن های مرتبط با تعزیه اظهار کرد: سلیقه من این است که ایجاد نهادها و تشکل های همجنس و به تعبیری با محتوای نزدیک به هم، خیلی مناسب نیست. فکر می کنم در قالب همین انجمن نمایش یا نهایتا یک انجمن دیگر کفایت می کند که رسالت مربوط به تعزیه را در استان ها دنبال کنیم.

شهرام نوشیر، مدیر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی، نیز در ادامه نشست، ضمن ابراز خوشحالی از جایگاه تئاتر خیابانی گفت: من معتقدم که اگر از سویی در تئاتر خیابانی تقسیم قدرت صورت گیرد، از مدیر کانون تئاتر خیابانی گرفته تا کسانی که در شهرستان ها و دفاتر استان ها حضور دارند و از سوی دیگر همین دوستان برای اجرای این تصمیمات و سیاستگذاری ها مسئولیت ها را بپذیرند و نگاه علمی هم به کار وجود داشته باشد، به جایگاهی درخور هنرمندان، احترام به شعور مخاطب و حضور گروه های خیابانی در تمام عرصه های فرهنگی و هنری کشور خواهیم رسید.

وی افزود: از نظر جایگاه تئاتر خیابانی یک سلیقه شخصی دارم. سال 75 وقتی در جشنواره تئاتر فجر بازیگر اول شدم، تصمیم گرفتم که در تئاتر خیابانی بازی کنم، زیرا جایگاه تئاتر خیابانی برای من والا بود. پس از سال ها تلاش، با خودم گفتم که حالا می توانم به خیابان بروم و برای مردم نمایش اجرا کنم.

نوشیر، ضمن تشکر از محمود فرهنگ، شهرام کرمی و مجید امرایی گفت: سیاستگذاری ای که طبق آن به من دستور داده می شود چگونه عمل کنم کار مرا سخت تر می کند، اما توجه ویژه ای که از طرف مدیر محترم اداره کل هنرهای نمایشی به تئاتر خیابانی می شود و توجهی که معاونت محترم وزارت ارشاد دارد، مسئولیت مرا دو چندان می کند و می بینم که مسئولان از خود من توجه بیشتری به این جایگاه دارند و انتظار دارند که در این جایگاه بتوانم بیشتر خدمت کنم.

داوود فتحعلی بیگی نیز در ادامه نشست گفت: خواهش می کنم همه عزیزان در مورد آموزش نمایش های آئینی و سنتی اهتمام بورزند؛ زیرا بسیاری از این نمایش ها در معرض نابودی است و این باید تبدیل به برنامه ای مدون بشود و به تنهایی اهتمام کانون نمایش های آئینی و سنتی کفایت نمی کند. لازم است با توجه به نیازی که وجود دارد کارگاه های متعددی در اقصی نقاط کشور برگزار شود تا ما بتوانیم هنرهای ملی و میهنی خودمان را، که برآمده از فرهنگ اسلامی ایرانی است، همچنان زنده و پویا نگهداریم.

حمید شاه آبادی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیز در پایان نشست هم اندیشی طرح استقرار گروه های نمایشی گفت: این نشست، نشستی بابرکت است و من نیز به چنین نشست هایی علاقه مندم و معمولا سقف انتظارات از چنین نشست هایی بالاست.
 

وی در ادامه افزود: وقتی وارد حوزه معاونت هنری شدم، شاید بیشترین دغدغه در هر استانی که مراجعه می کردم این بود که نیاز مردم به تئاتر چیست، از مدیرکل گرفته تا اهالی تئاتر. حتی اهالی تئاتر هم به ما می گفتند که ما می خواهیم تئاتر کار کنیم، نه اینکه این مردم به این تئاتر احتیاج دارند یا به چه تئاتری نیاز دارند. ما بیکاریم و شغل، بیمه و پول می خواهیم که تئاتر کار کنیم.

وی درباره میزان نیاز جامعه به تئاتر بیان کرد: واقعیت این است که هیچ وقت یک کار عملیاتی قوی ای نکرده ایم که جامعه آماریمان را ارزیابی کنیم و بعد بگوییم کشور ما به چه میزان از تئاتر و چه گونه هایی از تئاتر نیاز دارد و همچنین به چه تیپ آدم ها و چه زمان ها و موقعیت هایی احتیاج است. ما هیچگاه بر اساس این نیاز حرکت نکرده ایم. این نشست باید ذهن روسای انجمن ها را به سنجش نیازها و انتظاراتمان ترغیب کند.

شاه آبادی درباره نیاز به گونه های مختلف هنری نیز گفت: شاید اگر نگاه کنیم، می بینیم که ما به یک سبک دیگری از تئاتر نیاز داریم و از آن غافلیم. اگر بسنجیم، می بینیم که تئاتر آئینی و سنتی ما در برخی استان ها نیاز اصلیمان است، اما ما یک گونه دیگری از تئاتر را در آن استان حمایت می کنیم.

وی در ادامه افزود: خواهشم این است که به تجربه یک سال و نیم اخیر طرح استقرار گروه های نمایشی، که تجربه بسیار موفق و پر ارزشی بوده، توجه بیشتری کنیم. جا دارد از علی ایزدی که به تمام استان ها سفر کردند تشکر کنم، زیرا برای همه استان ها این طرح ارزش معنوی داشت و در تقویت روحیه جامعه تئاتری و ایجاد انگیزه تلاش بسیار زیادی شد و از همه عزیزان تشکر می کنم.

بنا به گزارش روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی،‌ شاه آبادی گفت: ما در کشور انتظاراتی از تئاتر داریم که بتواند در عرصه فرهنگ و هنر کشور تاثیرگذار باشد. یعنی مردم به واسطه دیدن تئاتر و استفاده از تئاتر در سبک زندگی و رفتار اجتماعی شان و برخوردهای فرهنگی، دانش بومی، اطلاعات عمومی و شناخت دینی شان تاثیرگذار باشد وگرنه ما کار مهمی انجام نداده ایم.

وی در مورد امکاناتی که هم اکنون در حوزه تئاتر وجود دارد، اظهار کرد: جمعیت بسیار زیادری از دانشگاه ها فارغ التحصیل شده اند و تقاضای ساخت سالن، پلاتو و پول وجود دارد. من در هر استانی که می روم بیش از اینکه امکانات محتوایی بخواهند و راجع به محتوا از من سوال کنند، از من پلاتو و سالن و تاسیسات می خواهند، در حالی که بیش از 600 سالن چند منظوره طی هشت سال اخیر ساخته شده و کمتر کسی به این سوال پاسخ می دهد که چقدر از ظرفیت آن ها استفاده می شود. ما با شما تعامل می کنیم تا ببینیم محتوای این تئاتری که می خواهد تولید شود را چه کسی کنترل، نظارت و جهت دهی می کند و البته منظور من جهت دهی های خاص، حزبی و سیاسی نیست، بلکه نیازسنجی جامعه است.
 

پایان پیام/