به گزارش خبرنگار شبستان، منوچهر صانعی دره بیدی، استاد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی در نشست همایش گرامیداشت ملاصدرا با اشاره به مفهوم آزادی در نگاه فلسفه گفت: ذات انسان همراه با آزادی است و نباید با این مفهوم اشتباه شود که انسان آزاد است بدون هیچ نکته دیگر.
وی افزود: مفهومی که از آزادی در نگاه ما شکل گرفته از زمان ارسطو تا کانت به ارث رسیده و نگاهی که آن اندیشمندان داشته اند ما نیز نسبت به جهان خود داریم و در عالم فقط یک موجود آزاد به نام انسان وجود دارد و در نگاه آن اندیشمندان حیوانات و نباتات و به طریق اولی جمادات آزاد نیستند. همچنین نویسندگان انگلیسی، فرانسوی که یک نسل قبل از کانت بودند مفهوم آزادی را به همان صورتی که در عصر حاضر می شناسیم تبیین کرده اند.
صانعی دره بیدی با بیان این مطلب که همراه با آزادی مقوله آگاهی نیز مطرح می شود، تصریح کرد: آزادی همراه با آگاهی بوده و باید به ابعاد این آگاهی توجه کرد. چراکه اندیشمندان معتقدند مغز انسان توانایی ادراک از آینده را پیدا می کند حال آنکه حیوانات همچون شیر و پلنگ هیچ تصویری از یک لحظه بعد ندارند.
استاد دانشگاه تهران با اشاره به تدوین مفهوم آزادی در نگاه فلاسفه قدیم بیان کرد: ارسطو معتقد است که انسان موجودی است که همواره بر سر دوراهی قرار می گیرد و می تواند انتخاب کند و مفهوم آزادی در کنار آگاهی معنا پیدا می کند و مهمترین دستاورد فلسفه کوژیته مفهوم آزادی است، آزادی صفت موجودی است که فعلش از خودش بوده است.
وی با اشاره به تغییر نگاه اندیشمندان به مقوله آزادی ابراز کرد: بعدها برخی از اندیشمندان از نگاه متافیزیکی آزادی کم کرده اند و آن را در حد مفاهیمی چون عرصه اجتماعی، سیاسی و حکومتی کاسته اند؛ آنچنان که جان لاک می گوید: چون آزادی حقوق الهی است کسانی که حقوق بشریت را رد می کنند با خداوند اعلان جنگ کرده اند.
صانعی دره بیدی با اشاره به نگاه فلسفی کانت به مقوله آزادی تصریح کرد: کانت مفهومی آناتومی و یا استقلالی را مطرح می کند و سه عنصر خودآیینی، آزادی و استقلال را شاکله سه ضلع مثلث می داند، وی قائل به آزادی در مجرای دینی است و اگر این مفهوم در جامعه حاکم شود، حکومت دموکراسی شکل می گیرد.
وی افزود: کانت معتقد بود چون عقل عنصر الهی است و آزادی به معنای روشی عقلانی مطرح می گردد پس تشکیل حکومت صالح زیرساختی از حکومت عقلانی و الهی است و تمام عناصر تشکیل دهنده حکومت دموکراسی از جمله قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضاییه تجلی از صفات خداوند روی زمین است و این اندیشمند حکومت دموکراسی را به زبان دین تدوین کرد.
صانعی دره بیدی تصریح کرد: کانت معتقد بود آزادی یک پروسه تاریخی است که انسان بتدریج به آن می رسد و با نشان دادن وضعیت ذهن انسان معتقد بود آدمی در طول تاریخ عقلانی تر شده و عنصر غیرعقلانی آن تضعیف می شود و از لحاظ تاریخی افراد بتدریج آزادی در رفتارشان متجلی می شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: کانت معتقد است دیکتاتورهای عالم به دلیل اینکه اسیر نفسانیاتشان هستند به آزادی نرسیده اند.
شایان ذکر است، هفدهمین همایش گرامیداشت ملاصدرا با عنوان "فلسفه و راه زندگی" از صبح امروز چهارشنبه، یکم خرداد در مجتمع آدینه آغاز شده و تا عصر ادامه دارد.
پایان پیام/
نظر شما