خبرگزاری شبستان: موج عظیم قیامهای مردمی که که از حدود سه سال پیش بر منطقه خاورمیانه و جهان عرب سایه افکنده منشأ بروز تحولات بزرگ در کشورهایی شد که مردماش از حاکمیت استبداد رنج میبردند.
این موج که به «بیداری اسلامی» شهرت پیدا کرد و به سرنگونی دیکتاتورهایی چون حسنی مبارک، رییسجمهوری سابق مصر، معمر قذافی ،رییس دولت لیبی و زین العابدین بن علی، رییس جمهوری تونس منجر شد از یکسو موجب خرسندی بسیاری از دولتهای مستقل شد که آرمانی جز خارجشدن از زیر بار استبداد غرب و آمریکا ندارند اما از سوی دیگر موجبات نگرانی بسیاری از قدرتهای جهانی و حکومتهای عربی تحت سلطه آنها را به وجود آورد.
از مهمترین این حکومتها میتوان به آلسعود اشاره کرد که از همان ابتدای وقوع بیداری اسلامی سعی کرد از راههای مختلف مانع از گسترش این جریان در منطقه شود و با استفاده از ثروت هنگفتی که در اختیار دارد مسیر انقلابها را به نفع خود تغییر دهد.
اما بهترین گزینه آل سعود برای دستیابی به این هدف سلفیها بودند که سالهاست از قبل هزینههای کلانی که حکومت عربستان در اختیار آنها قرار میدهد سیاستهای افراطگرایانه خود برای مقابله با شیعیان را در منطقه پیش بردهاند و تلاشند تا این روند را توسط جریان های سلفی تدوام بخشند.
به این ترتیب با پیشروی بیداری اسلامی قدرت گروههای تندروی سلفی در منطقه بیشتر و بیشتر شده است تا آنجا که شاهد اقدامات افراطگرایانه روزافزون آنها به ویژه در کشورهای مصر، سوریه، لیبی و عراق هستیم.
در عراق شبهنظامیان سلفی که از همان ابتدای اشغال این کشور از سوی نیروهای ائتلافی به رهبری آمریکا خشونت خود را با ترورها و بمبگذاریهای متعدد آغاز کردند اکنون برای ضربهزدن به نخستوزیر شیعه نوری المالکی به اختلافات مذهبی دامن زدهاند تا گسترش این تنشها موجب بروز ناامنی و بیثباتی در عراق شود.
سوریه نیز با گذشت مدتی از آغاز درگیریهای داخلی شاهد حضور سلفیها در بین نیروهای مخالف بشار اسد بود.
اقدامات شنیع گروههای سلفی در سوریه تا آنجا گسترش پیدا کرده که دست به هتک حرمت مقبره مقدس «حجربنعدی» از صحابه بزرگوار پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) زدند. این اقدام موهن با واکنش شدید شیعیان در سراسر جهان مواجه شد.
دغدغه قدرتگیری گروههای تندروی سلفی در منطقه ما را بر آن داشت تا در حاشیه نشست «ایران، لهستان و خاورمیانه» که در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار شد گفتوگویی کوتاه در این زمینه با پروفسور «رادوسلاو فیدلر» استاد دانشکده علوم سیاسی و روزنامهنگاری در دانشگاه «Adam mickiewicz» پوزنان لهستان داشته باشیم.
در این نشست موضوعاتی مانند «لهستان و تحولات عربی»، «رقابتهای قومی در منطقه در پی تحولات عربی» و «ایران و تحولات عربی» مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
پروفسور فیلدر در پاسخ به پرسش خبرنگار شبستان مبنی بر اینکه علت قدرتگیری گروههای مذهبی افراطی به ویژه سلفیها در منطقه خاورمیانه و جهان عرب پس از وقوع بیداری اسلامی چیست، گفت: علت اصلی قدرتگیری سلفیها پس از تحولات عربی خلأ یک قدرت سیاسی منسجم در کشورهایی است که این تحولات را تجربه کردهاند.
وی در اینباره گفت: پیش از این سیستمهای دیکتاتوری با رهبرانی که برای قدرتهای غربی و آمریکا دارای جذابیت بودند بر کشورهایی مانند مصر، تونس و لیبی حاکم بود که قیامهای مردمی موجب سقوط دیکتاتورهای حاکم بر این کشورها یعنی حسنی مبارک، معمر قذافی و زینالعابدین شد.
فیدلر سپس تصریح کرد: این رویدادها ناگهان موجب به وجود آمدن خلأ قدرت سیاسی در این کشورها شد که البته چنین وضعیتی پس از وقوع هر انقلابی انتظار میرود.
استاد دانشگاه پوزنان لهستان با تأکید بر اینکه به هر حال پس از هر انقلابی مدتزمانی طول میکشد تا انسجام سیاسی در یک کشور به وجود بیاید، ادامه داد: وضعیت به وجود آمده در کشورهایی مثل مصر موقعیت بسیار خوبی را برای گروههای سلفی به وجود آورد تا از این خلأ به نفع خود استفاده کنند.
وی در توصیف گروههای سلفی گفت: متأسفانه سلفیها گروههای مذهبی هستند که رویکردشان جدا از مسلمانان میانه رو و همچنین ایران است.
پروفسور فیدلردر پاسخ به پرسش بعدی خبرنگار شبستان مبنی بر اینکه با این وجود به نظر شما بهترین راهحل برای زایلکردن قدرت گروههای سلفی در شرایط کنونی چیست، گفت: بازیگران منطقهای باید برنامههای حمایتی از کشورهایی داشته باشند که گروههای سلفی در آنها فعالیت میکنند.
وی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال اکنون کشور مصر پس از وقوع انقلاب مردمی دارای مشکلات بسیاری از جمله مشکلات اقتصادی است، توریسم در این کشور به طور کامل دچار رکود شده و هزینه زیادی برای تحکیم ساختار تازه در این کشور لازم است که این کار بسیار سختی است.
استاد دانشگاه علوم سیاسی لهستان تأکید کرد: یک همکاری میان کشورهایی مانند ایران، ترکیه، مصر و حتی اتحادیه اروپا لازم است تا اعتماد منطقهای به وجود بیاید و تبدیل به قدرتی در برابر قدرت گروههای سلفی شود و آنها را سرکوب کند.
استاد دانشکده علوم سیاسی و روزنامهنگاری در دانشگاه پوزنان لهستان خلأ قدرت سیاسی واحد پس از وقوع تحولات عربی و منطقهای را علت قدرتگیری سلفیها دانست.
کد خبر 257093
نظر شما