به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری شبستان، مناظره سوم با همه انتقادهایی که بر آن وارد است از قد و قواره خوبی برخوردار بود، چه این توفیق را به پای جدال جانانه نامزدها بگذاریم یا به پای ماهیت برنامه که درباره سیاست بود، برنده امروز رسانه ملی بود. تجربه های تلخ مناظره های سال 88 امسال موجب شده بود که مسئولان صدا سیما دست به عصا راه بروند و چنان با گارد بسته مناظره اول را برگزار کنند که این شیوه صدای همه را در آورد، در نخستین مناظره اگر بخش اعظمی از تقصیرهای بی تاثیر بودن را به گردن رسانه ملی بیاندازیم ولی باز می توان بخش قابل توجهی از این سردی را به عدم تخصص نامزدها مرتبط دانست، در طول مناظره اول _ شما بخوانید مسابقه هفته_ تنها محسن رضایی درس خوانده مکتب اقتصاد بود و بقیه هم مثل او با کپی برداری از یکدیگر از لزوم حل مشکلات اقتصادی، مهار تورم، کنترل قیمت ارز، اختصاص یارانه به تولید، ادامه پراخت یارانه به مردم سخن گفتند.
اگر بی برنامگی و ترس مسئولان صدا سیما و اتفاق نظر نامزدها از رونق مناظره اول کاست اما در مناظره دوم نیز کلی گویی نامزدها درباره برنامه های فرهنگی و اجتماعی مخاطبان را دلسرد کرد. در این مناظره به دنبال انتقادات گسترده؛ برگزارکنندگان با چاره اندیشی تلاش کرده بودند با تغییر دکور مناظره و حذف سوالات تستی گرما را به پرطرفدار ترین برنامه تبلیغاتی برگردانند، این برنامه اگرچه با رضایت نسبی منتقدان سرسخت روبرو شد اما به خاطر کلی گویی نامزدها درباره فرهنگ چنگی به دل مردم نزد. در این مناظره تنها یک تن بود که سابقه مدیریت فرهنگی داشت و آنهم بی گمان غلامعلی حداد عادل بود. البته او به دلیل اینکه مدیریت فرهنگی را با جلسات مشاعره اشتباه گرفته بود، نتوانست از میدان بی رقیب بهره خوبی ببرد. در این مناظره همه کاندیداها وعده دادند که حوزه فرهنگ را به اهالی فرهنگ بسپارند و و برای تحقق فرهنگ دینی از ابزارهای و ظرفیت های موجود بهره ببرند، اما با این همه آنچه در این میانه غایب بود سازو کارهای رسیدن به این مقصود بود. بهترین تعبیر را درباره این برنامه محسن رضایی داشت. او در قالب طنز مناظره دوم را در مقایسه با مناظره اول مثل تفاوت دبیرستان با کودکستان توصیف کرد و از مسئولان خواست تا با تغییرات بیشتر این مناظره به سطح فوق لیسانس برسانند.
اگر چه توصیه ها به داغ تر کردن آخرین مناظره زیاد جدی گرفته نشد اما باز هم مسئولان سیما تلاش کردند ولو شده با تغییرات جزئی دل منتقدان را به دست بیاورند. مرتضی حیدری مجری سه مناظره انتخاباتی در ابتدا خطاب به نامزدها گفت که مناظره سوم تغییر قابل ملاحظه‌ای نداشته است و تنها تفاوت این است که زمان ذخیره‌ای که برای نامزدها درنظر گرفته می‌شود، حداکثر 5 دقیقه خواهد بود. او در توضیح علت اعمال این تغییر در مناظره‌ها به اظهار نظر مخاطبان مناظره‌ها اشاره کرد و گفت: بینندگان اینگونه عنوان کرده‌اند که نامزدها به جای بیان دیدگاه‌ها و رویکردهایشان در مناظره‌ها همدیگر را نقد کنند.
با همه اینها نامزدها همین تغییر بسیار جزئی را به فرصتی پربها برای به چالش کشیدن رقبا تبدیل کردند تا اگر میزبان محذوریت دارد، خود آنها آبروداری کنند و بخشی از انتظارات مردم را از این رسانه رقیب به جا آورده باشند.
البته رسیدن مناظره پایانی به نرم مناظره های استاندارد، تنها در زیرکی رقبای انتخاباتی نبود بلکه عوامل مختلفی دست به دست هم داد تا تلویزیون از این آزمون دشوار با نمره قبولی بیرون بیاید. اولین و مهمترین دلیل این کارنامه موفق حضور سه دیپلمات کارکشته و باسابقه کشور در ترکیب کاندیداهای ریاست جمهوری بود. دومین دلیل تجربه بالا و سوابق سیاسی همه کاندیداها بود، آنان در نقد دیدگاه های همدیگر اطلاعاتی گاه محرمانه از رویدادهای تاریخی را افشل کردند که مواقعی از برخی از اظهارات بوی افشاگری به مشام می رسید.
با اینحال آنگونه که در فرهنگ عامه جا افتاده «تا سه نشه بازی نشه» مناظره در ایستگاه سوم به حساس ترین مرحله رسید. در این ایستگاه، تجارب سالیان دراز سیاست ورزی به کمک مسافران انتخابات ریاست جمهوری آمد تا صدا سیما نیز از این رهگذر بی نصیب نماند.
تنور مناظره زمانی گرم شد که عارف در نقد دیدگاه قالیبا فروش تراکم در تهران آنهم در زمان شهرداری کنونی را باعث گران شدن زمین شده خواند و پرسید: آیا شما تراکم را پیش فروش کرده اید که قالیباف بلافاصله خبر را تکذیب کرد.
اما نقدهای جدی زمانی به اوج خود رسید که دیپلمات های ایران پشت تریبون قرار گرفتند و با صحبت درباره استراتژی در حوزه حل مشل تحریم ها و کاهش تاثیرات آن بر اقتصاد، سیاست های تیم مذاکره کننده فعلی و سابق را در بوته نقد نهادند، در این بخش نه تنها چالش هسته ای ایران و غرب به گرمای مناظره افزود بلکه سابقه روحانی، ولایتی و جلیلی و حضور جدی آنها در متن سیاست خارجی جدال دیپلمات های کهنه کار را به اوج خود رساند.
اما نکته جالب دیگری که مناظره را داغ تر کرد، نقدهای برنده رفقای سابق ائتلاف 1+2 و رفقای بود. زمانیکه دکتر علی اکبر ولایتی پشت تریبون رفت و سخنرانی خود را درباره سیاست داخلی و خارجی به پایان رساند، غلامعلی حداد عادل عضو دیگر ائتلاف در اظهاراتی بی سابقه وی را از ساکتین فتنه خواند. حدادعادل پس از این انتقاد صریح میدان را به قالیباف سپرد تا وی نیز گلایه آمیز بگوید: «شما در دوره ۱۶ ساله خود از ایثارگری رزمندگان برای پیش بردن سیاست خارجی استفاده کردید، اما سیاست خارجی به کمک رزمندگان نیامد... با میتران قهوه می‌خوردید اما ما در جبهه میراژها و موشک‌های میتران را می‌خوردیم... شما از ظرفیت‌های ژئوپلتیک در دوره ۱۶ سال خود استفاده نکردید...» این اظهارات موجب شد تا رضایی با طعنه بگوید: «آقای ولایتی، حداد و قالیباف توضیح دهند که چطور تشکیل ائتلاف دادند با این همه اختلاف نظر»
مناظره سعید جلیلی با پرسابقه ترین وزیر خارجه پس از انقلاب نیز بی سابقه بود، آنجا که سعید جلیلی مقایسه قطعنامه 598 با انرژی هسته ای را نادرست خواند و برخی از اطلاعت ولاتی درباره مذاکرات آلماتی را بی اساس دانست. ولایتی نیز فلسفه بافی و صدور بیانیه توسط تیم مذاکره کننده فعلی را استراتژی غلطی خواند و گفت: لاریجانی در مذاکرات با سولانا به جای خوبی رسیدند. همین تعداد سانتریفیوژ را توافق کردند. اما درست همزمان با اینکه لاریجانی با سولانا مذاکره می کرد یکی از مقامات بلندپایه اجرایی ما در نمازجمعه گفت ما مذاکره نمیکنیم. آقای سولانا آن تلکس را نشانداد و کارشکنی در کار آقای لاریجانی صورت گرفت. دشمن زمانی که تناقض در بین مسئولان ما می بیند، اینگونه می شود. آنها به توافق رسیدند و میشد هسته ای را حل کرد ولی یک فردی حرف دیگری زد و آن خراب شد. مشابه آن برای خودم هم اتفاق افتاده است. در مقابل جلیلی گفت: «آن توافقی که به آن اشاره می‌کنید، در نهایت آقای سولانا بود که آن را رد کرد و نه ایران.»
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «قبل از اینکه بحث تحریم‌ها مطرح بشود آقای سارکوزی از بنده دعوت کرد که به پاریس بروم و با وی صحبت کنم، بنده با آقای رئیس جمهور صحبت کردم و وی به من گفتند که حتما برو و بنده رفتم و ملاقات با سارکوزی یک ساعت طول کشید. بنده با آقای سارکوزی صحبت کرد و در رابطه با تعداد سانتریفیوژها و اینکه ما غنی سازی را متوقف نکنیم و یک چیز بینابینی اتفاق بیافتد که مثلا این 8 هزار سانتریفیوژ می‌خواستیم تبدیل شود به 5 هزار و آنها نیز خواسته‌های ما را برآورده کنند. سارکوزی در آن جلسه به من گفت که دو هفته بعد نیز به ایران خواهد آمد و گفت ملت شما ملت بزرگی است و می‌خواهم دست این رهبر بزرگ و این ملت را من بفشارم. صحبت‌های من را سفیر ایران در فرانسه ضبط کرده و در وزارت خارجه موجود است. ولی متاسفانه در همان زمان با نظر رئیس جمهور به فرانسه رفتم. قائم مقام وزارت امور خارجه کاردار فرانسه را خواست و به نوعی به او گفت، آن کسی که به پاریس آمده نماینده رسمی ما نیست و شما باید با فلان آقا صحبت می‌کردید و عملا از آن به بعد همه چیز کنسل می‌شود.»
وی افزود: قرارهای اولیه این گونه بود که نفر دوم فرانسه به ایران بیاید و مشکلات هسته‌ای برطرف بشود ولی عملا همه چیز برهم خورد.
جدال روحانی با جلیلی بر سر پرونده هسته ای نیز یکی از بخش های داغ این برنامه بود، روی هم رفته این مناظره نشان داد که بر خلاف سیاست های اقتصادی کاندیداها تا چه اندازه در سیاست خارجی نامزدهای انتخاباتی اختلاف نظر وجود دارد. روحانی با انتقاد از کسانی سیاست های آشتی جویانه هسته ای ایران در دوران دبیری شورای عالی امنیت ملی وی را زیر سوال می برند، گفت: «برخی اشاره به حرفی دارند که در گوشه سایتی آمده است در حالی که خوب است کتابی که اخیرا البرادعی آن را نوشته را نگاه کنند، وی می‌گوید جنگ پشت دروازه ایران بود اما تدبیر ایران این بود که جلوی آن را گرفت و سه کشور را به تهران دعوت و سپر انسانی قرار داد. جک استراو کتاب دیگری در این زمینه نوشته که در آن وی می‌گوید که جنگ حتمی بود و من اعلام کردم این جنگ احمقانه است و مرا برکنار کردند لذا نباید واقعیت‌های تاریخ را تحریف کنیم و امروز هم باید این شرایط را برای کشور حفظ کنیم»
جلیلی با غلط دانستن اطلاعات روحانی درباره نظر البرادعی تصریح کرد: «شما اشاره خوبی به ماجرای البرادعی داشتید. او همان زمان در صفحه 44 کتاب خاطرات خود نوشت برخورد با 3 کشور منطقه نه تنها ناچیز بلکه توهین‌آمیز تلقی میشد. اروپایی‌ها ادعا کردند که دانشمندان ایرانی را تحت پوشش خود قرار می‌دهند اما خود روحانی همان زمان در صفحه 538 کتاب خود این طور جواب او را دادو گفت متاسفانه اگر در مقابل ادعای آمریکا نگوییم هیچ امتیازی به ایران تعلق نگرفت، بلکه آنها ریاکاری خود را ادامه داده، توقعاتشان را بالا برده و در عوض با قول‌های انجام نشده به کار خود ادامه دادند. این صحبت روحانی در جای خود خوب بود و ایشان خیلی خوب به البرادعی جواب داد.»
پایان پیام/
نظر شما