به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از «صدای روسیه»، مسجد «آپانای» پس از هشت سال بازسازی و مرمت روز گذشته با حضور رستم مینین خان اف، رئیس جمهور تاتارستان روسیه افتتاح شد. کار ساخت این مسجد توسط یعقوب سلطان قلی اف، بازرگان با هزینه شخصی و مجوز کاترین دوم، ملکه ی روسیه، در سال 1768 میلادی آغاز شد.
دکتر نائیل حضرت گالیموف، امام جماعت اصلی مسجد آناپای در این باره می گوید: زمانی که حکومت روسیه به دست کاترین دوم رسید، دین اسلام، رسمیت پیدا کرد. ملکه روسیه نه تنها اجازه داد تا مسلمانان آداب و سنن مذهبی خود را ادا کنند، بلکه مجوز ساخت یک مسجد سنگی در غازان را نیز صادر کرد. یکی از اولین مساجد، آپانای بود. با این که نام آن گرفته شده از فامیلی متولی مسجد است، اما بانی آن، سلطان قلی اف بازرگان بود که با امکانات شخصی، هزینه ساخت مسجد را تقبل کرد. وی در قرن 18 فردی شناخته شده بود. قبلا در روسیه این رسم رواج داشت که خانواده ای، بانی و دیگری، متولی مساجد می شدند. حالا کدام یک سهم بیشتری در پرداخت پول داشتند، جای سوال است؟
روایت است که یعقوب سلطان قلی اف، هزینه ی هنگفتی را صرف ساخت مسجد تقبل کرد و سلامتی خود را نیز در این راه از دست داد. وی به همراه همسرش برای الگو قرار گرفتن نزد مسلمانان، در هنگام احداث مسجد، سنگ و الوار جابجا می کرد. او برای ایجاد سقف فلزی مسجد، از مسکو استادانی را به غازان آورده بود، چرا که در قرن 18، تاتارستان فاقد چنین معمارانی بود.
دکتر گالیموف در ادامه می گوید: این مسجد نزد مردم نامهای مختلفی دارد، مسجد دوم جامع نام رسمی آن در اسناد است. اداره ی روحانیت مسلمان روسیه، با توجه به قدمت مساجد، آنها را نام گذاری کرده است. اولین مسجد، مسجد جامع مرجانی و دومین مسجد، مسجد جامع آپانای است که یکسال دیرتر گشایش یافته است. نام دیگر آپانای، مسجد غاری است. نام آن به خاطر وجود تپه ای در پشت مسجد است که دارای غار و شیبی منتهی به دریاچه است. مردم این مسجد را مسجد «بای» نیز می نامند چرا که قبلا نمازگزاران آن از افراد پول دار بودند. محله این مسجد قدیمی غازان، متعلق به خانواده های بازرگانان و تجار بوده است.
وی در ادامه می افزاید: ساختمان اولیه مسجد نسبت به امروز کوتاهتر بود و از سالن نمازگزاران و هال که توسط دیواری عرضی از هم جدا می شد، تشکیل شده بود و یک مناره هشت ضلعی نیز داشت. طبقه اول شامل ورودی، پلکان به طبقه دوم و انباری بود. سقف مسجد، مزین به گچ بری و دیواره ها به کاشی های گِلی ملون به رنگ های آبی و خاکستری بود. ظرفیت آن برای 200 نفر طراحی شده بود . سپس از محل کمک های نقدی مسلمانان، طبقه ی دیگری نیز به مسجد اضافه شد. بنابراین یک سالن برای اقامه نماز به همراه هال تشکیل شد. مناره هشت ضلعی نیز دو طبقه شد.
مسجد آپانای از سال 1930 تا 1995 بسته بود و ساختمان آن در اختیار ادارات دولتی قرار گرفته بود. در طول سال ها استفاده ی غیر معمول، ظاهر مسجد بکلی تغییر یافته بود، اما مهندسین معمار، با استفاده از عکس های قدیمی و نقشه های بجا مانده و تحت حمایت مرکز فدرال و ریاست جمهوری تاتارستان، نما اولیه و شکل داخل مسجد سنگی غازان را بازسازی کردند. نما، کاشی کاری ها و همچنین گچ بری های داخل مسجد به مانند گذشته شده است. کف آن با فرش های گران قیمت ایرانی مزین شده است. و منبر زیبای آن از چوب قرمز است . حیاط مسجد در حال بازسازی است و فروشگاه مسجد نیز بازسازی می شود. در محوطه ی مسجد محلی برای وضو در نظر گرفته شده که ورودی زنان و مردان مجزا است .
نائیل حضرت گالیموف در پایان سخنان خود می گوید : این مسجد بسیار راحت و آرام است و انسان در آن احساس آرامش می کند. از گذشته های دور مسلمانان در آن نماز می خواندند و دست دعا به سوی خداوند دراز می کردند. لذا شاید این باعث بوجود آمدن جوی خاص و روحانی در مسجد شده باشد. ما می خواهیم که همچون نگینی در بخش قدیمی شهر غازان به یک مرکز روحانی تبدیل شویم ، اما اکنون همانطور که رستم مینین خان اف به آن اشاره کرده است، چنین مسجد تاریخی همچون آپانای، تاتارستان را زیباتر کرده است.
پایان پیام/
نظر شما