چرا باز هم ژنو میزبان شد؟/امیدهابرای بازگشت پرونده به شورای حکام آژانس

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، اولین دور مذاکرات دولت یازدهم و گروه 1+5 در حالی در ژنو صورت می گیرد که دور قبلی مذاکرات هسته ای ایران در کشورهای مشترک المنافع و همسایه با ایران برگزار می شد.
 

بنابراین گزارش مذاکرات ایران و گروه 1+5 بر سر مسائل هسته ای از زمانی آغاز شد که با ارسال پرونده هسته‌ای ایران از شورای حکام به شورای امنیت گروه 1+5 شامل آمریکا، انگلستان، روسیه، چین، فرانسه و آلمان شکل گرفت و فصل جدیدی در این پرونده رقم خورد. در آن زمان مذاکره کننده ارشد ایران علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی وقت بود اما هیچ گونه مذاکره ای به این روش شکل نگرفت.

اولین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 در ژنو صورت گرفت. این که چرا ژنو به عنوان مکان مذاکرات انتخاب شد به شرایط آن زمان و ارتباط ایران و غرب باز می گردد. در آن زمان هر دو طرف در یک بی اعتمادی کاملی نسبت به یکدیگر به سر می بردند و انتخاب ژنو به عنوان یک شهر ثالث نیز از این رو صورت گرفته بود.
 

دومین دور مذاکرات و سومین دور گفتگوها نیز در همان شهر ژنو صورت گرفت و بعد از آن غرب برای نشان دادن حسن نیت خود و برداشتن گامی در زمینه جلب اعتماد ایران نظر ایران مبنی بر برگزاری مذاکرات در کشورهای ثالث اما همسایه جمهوری اسلامی را پذیرفت و اولین دور مذاکرات ایران و 1+5 در استانبول رقم خورد. پس از آن باز هم استانبول میزبان طرفین برای دور بعدی مذاکرات شد.
 

بعد از مدتی بغداد توانست خود را به عنوان یک میزبان قابل اعتماد طرفین معرفی کند و دور بعدی گفتگوهای ایران و گروه 1+5 به بغداد کشیده شد. بعد از بغداد، مسکو انتخابی بود از سوی مذاکره کنندگان تا بتوانند دور بعدی گفتگوی ایران و گروه 1+5 را در این شهر رقم بزنند. پس از این سیر تغییر در مکان مذاکرات، قزاقستان به گروه میزبانان ایران و 1+5 پیوست و طرفین برای دو دور گفتگو در آلماتی گرد هم آمدند.

تاریخچه میزبانی شهرهای مختلف در مذاکرات

29 تیر ماه سال 1387- مذاکرات ژنو 1- سعید جلیلی نخستین بار به عنوان مذاکره‌کننده ارشد ‌ایران پشت میز مذاکره با نمایندگان کشورهای گروه 1+5 به ریاست خاویر سولانا‌، نماینده تام‌الاختیار ‌این گروه نشست.‌

10 مهر 1388- مذاکرات ژنو 2- مذاکرات ایران و نمایندگان کشورهای 1+5 تحت عنوان 'گفت‌وگوهای ژنو- 2' برگزار شد.

15 و 16 آذر - مذاکرات ژنو 3- این مذاکرات پس از 14 ماه تاخیر انجام گرفت.

1 و 2 بهمن -1389 مذاکرات استانبول - ایران و گروه 1+5 مذاکرات استانبول را با دستور کار 'گفت‌وگو برای همکاری' آغاز کردند.

26 و 27 فروردین 1391- مذاکرات استانبول 2 به منظور ادامه توافقات استانبول یک برگزار شد.

سوم و چهارم خردادماه 1391- مذاکرات در حالی در دارالضیافه بغداد برگزار شد که پیش از آغاز مذاکرات بغداد، گاردیــن در تحلیلی نوشــت کــه غرب بــه تعهداتی که در اســتانبول داده اســت عمل نمی‌کند.

29 و 30 خرداد 1391- مذاکرات ایران و گروه 1+5 در مسکو برگزار شد و ایران در این مذاکرات یک بسته هسته ای ارایه داد.

هشتم و نهم اسفند 1391 مذاکرات در آلماتی برگزار شد ، طرفین توافق کردند که پس از گفت‌وگوهای کارشناسی و فنی در 28 اسفندماه در استانبول بار دیگر در فروردین ماه در آلماتی مذاکره کنند.
16 و 17 فروردین 1392 مذاکرات ایران و گروه 1+5 برای دومین بار در آلماتی 2 برگزار شد که در آن به ایران پیشنهاد شد سایت فردو را تعطیل کند تا بخشی از تحریم ها علیه ایران برداشته شود که با مخالفت ایران این دور مذاکرات نیز به پایان رسید.

چرا باز هم میزبانی به ژنو رسید؟
حال با تغییر گروه مذاکره کننده هسته ای از سوی ایران و انتقال پرونده هسته ای از شورای عالی امنیت ملی باز هم مکان مذاکرات ایران و 1+5 به ژنو بازگشته است. تغییرات در پرونده هسته ای از سوی ایران بسیار امیدوارکننده ایجاد شده به این معنا که با انتقال آن از شورای عالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه، ایران رنگ امنیتی را از این پرونده برداشته تا طرف مقابل نیز این تغییر را درک کرده و گامی امیدوارکننده بردارد. همچنین انتخاب ژنو به عنوان میزبان برای برگزاری این دور گفتگوها و پذیرش آن از سوی ایران نشان می دهد که گروه غربی نیز نگاهی امیدوارکننده به تیم جدید دارد و در شهری که مذاکرات فنی پرونده هسته ای بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی صورت می گیرد می توان مذاکرات سیاسی پرونده هسته ای را نیز بین ایران و نمایندگان شورای امنیت یعنی گروه 1+5 برگزار کرد.

امید آن می رود با این روند انتخاب مکان مذاکرات و نتایجی که از دور جدید گفتگوها حاصل می شود باز هم پرونده هسته ای به شورای حکام آژانس انرژی اتمی برسد و دیگر رنگ امنیتی از این پرونده برداشته شود.
پایان پیام/