نگاه کمی مدیران از «تئاتر دینی» یک طبل میان تهی ساخته است

منوچهر اکبرلو، نمایش نامه نویس، نویسنده و منتقد هنری در پاسخ به این سئوال که چرا در میان آثار هنری دینی از ادبیات ، فیلم، سریال  تا هنرهای تجسمی و موسیقی سهم تئاتر کمتر از بقیه بوده و کار شاخص ای در این حوزه نشده است، به خبرنگار تئاتر خبرگزاری شبستان گفت: من صورت مساله رو قبول ندارم، در تئاتر میزان حضور کسانی که تمایل دارند کار مذهبی بنویسند نسبت به سینما و ادبیات بیشتر است، اما شناخت نادرست مدیران فرهنگی از مقولاتی مانند تئاتر مذهبی باعث شده افرادی که در این زمینه صاحب اعتقاد و دانش هستند تمایل کمتری به نوشتن در این حوزه ها داشته باشند، از سوی دیگر آمار قابل توجهی از آثار اینگونه وجود دارد که متاسفانه از کیفیت و تاثیرگذاری لازم برخوردار نیستند و توسط کسانی نوشته می شوند که به حوزه نمایش نامه نویسی اشراف کامل ندارد اما در عوض می توانند نوشته خود را به مدیران فرهنگی به عنوان نمایش نامه دینی یا ارزش بقبولانند، نتیجه چنین وضعیتی آمار کمی زیاد نمایش نامه دینی بدون اینکه کسی بخواند یا کسی به اجرای آن تمایل داشته باشد. به این سبب است که در فضای تئاتری چنین حس می شود که نمایش دینی کمتر تولید می شود.

خط کشی غلط باعث دور شدن نویسندگان جدی از تئاتر دینی شده است 

وی خاطر نشان کرد: سیاست غلط مدیریتی که هنرمندان را به افراد خودی و غیرخودی تقسیم کرده اند سبب شده که همه هنرمندان با دانش و با اعتقاد واقعی که به این خط کشی ها اعتقاد ندارند از این حوزه ها دور شوند و برعکس دیگرانی هستند که کم دانشی خود را با پوشش ظواهر پنهان می سازند و خود را متخصص هنر یا ادبیات دینی نشان می دهند و عرصه را در دست می گیرند طبیعی است که در چنین فضایی نویسندگان جدی راه خود را جدا می کنند و به حوزه ها و موضوعات دیگر روی می آورند.

تئاتر دینی از لحاظ کیفیت موفق تر از سایر بخش ها عمل کرده است

اکبرلو با رد این نکته که اشتباه است اگر برداشت کنیم که تئاتر دینی همانند دیگر عرصه های هنری  رشد نکرده است، اذعان کرد:  از لحاظ کیفیت به نظر من حوزه تئاتر موفق تر عمل کرده است تا سایر هنرها اما به دلیل پوشش گسترده تر سینما آثار سینمایی بیشتر به چشم آمده است، مدیران هم تمایل دارند خود را در کنار سینما قرار دهند تا خودشان بیشتر به چشم بیایند نمونه آن برگزاری سالانه پرهزینه جشنواره فیلم کودک است که با بخش های گسترده و مهمانان زیاد خارجی و داخلی بی هیچ دلیلی برگزار می شود در حالی که اساساً فیلم کودکی برای اکران وجود ندارد و جز یکی دو فیلم بقیه تله فیلم هایی هستند که یکی دو ماه مانده به جشنواره با بودجه فارابی تولید می شوند و هیچگاه معمولاً اکران هم نخواهند شد، اما در مقایسه با همین جشنواره تئاتر کودک، تعداد بسیار زیاد تئاتر تولید و با هزینه بسیار اندک اجرای عمومی سده است، جشنواره های تئاتری که برگزار می شوند حتی توان انتشار چند پژوهش آماده چاپ خود را هم ندارد طبیعی است که در چنین شرایط نابرابری به نظر می آید که مثلاً فیلم کودک پررونق است.

این منتقد و پژوهشگر تئاتر افزود: خلاصه آنکه نگاه آماری و رسانه ای مدیران به عرصه هایی مانند تئاتر دینی سبب شده در نهایت با یک طبل میان تهی روبرو باشیم که در نهایت فقط سروصدایی ایجاد می کند، اما هیچگاه توقع مردم از تماشای یک نمایش دینی و یک تجربه حس دینی را برآورده نمی کند، چون تعریف واقعی تئاتر دینی این است که یک حس دینی را به تماشاگر منتقل کنند و نه اینکه ظواهر دینی را نشان دهند.

نگاه آماری به تئاتر دینی مانع کار جدی در این حوزه شده است

اکبرلو با اشاره به این نکته که  نگاه مدیران به ظواهر و آمارها باعث می شود هیچ گاه کار اصولی در این حوزه  انجام ندهند،گفت: در حال حاضر نهادها و جشنواره ها و مدیران و کارمندان حوزه تئاتر دینی تعدادشان از خود آثار دینی بیشتر است، یعنی به ازای یک تئاتر دینی چند مدیر و تعداد زیادی کارمند حضور دارند، بنابراین به دلیل فهم پایین هنرمندان جایی بر این کار اساسی مانند پژوهشگری نظریه پردازی یا استخراج منابع مناسب وجود ندارد و همه درگیر افزایش آمار کمی هستند.

جشنواره ها جای پژوهش در تئاتر دینی را پر کرده اند

این هنرمند اذعان به اینکه  به صورت پراکنده کارهای خوبی در زمینه پژوهش های تئاتری شده است،  اظهار داشت: من در این حوزه یک کتاب دارم اما کارهای پژوهشی زمانبر هستند و طبیعی است که امکان ادامه اینگونه فعالیت ها وجود ندارد و پژوهشگرها یا از این حوزه کنار می روند و یا مجبور می شوند مدیران را توجیه کنند، به عنوان مثال خود من در سالیان گذشته 2 جلد کتاب درباره تئاتر دینی با عناوین «راز دین، رمز نمایش» و »نمایش ماوراء » کار کرده ام که این آثار به دلیل عدم حمایت ها از سوی نشر خصوصی منتشر شده است اما  توان لازم برای تجدید چاپ آنها را ندارم.

اکبرلو افزود: این در حالی که تعداد زیاد جشنواره های دینی جای کتابهای پژوهشی  را گرفته است، معمولاً نمایش نامه های سفارشی داده شده آن جشنواره ها منتشر می شوند که با یک بررسی سطحی هم می توان دید که هیچ کدام فروخته نمی شوند و همین دلیل کافی است که هیچ کدام توسط کارگردانان انتخاب و اجرا نشوند، من شخصاً ترجیح می دهم آثار دینی خود را در بخش خصوصی منتشر کنم زیرا در مواجهه با خوانندگان کیفیت آن به صورت واقعی مشخص شود.

پایان پیام/