به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، برنامه «شب آسمانی» به تهیه‌کنندگی «علیرضا قطبی»،شنبه شب،16 آذرماه، با موضوع «طب اسلامی» به روی آنتن شبکه قرآن و معارف سیما رفت.
بر پایه این گزارش، رضا منتظر در ابتدای سخنان خود با اشاره به سابقه طب سنتی و اسلامی و ریشه شکل‌گیری اصطلاح «طب سنتی» اظهار کرد: برای اولین بار مورخین و مستشرقین کشورهای غربی از واژه طب اسلامی استفاده و کتاب نوشتند.
وی ادامه داد: اگر در ویکی پدیا جست وجو کنید درباه این شاخه از طب نوشته شده «طب پیامبر» و «طب نبوی» و در ادامه درتعریف آن آمده است که طب نبوی به معنای رفتار و سخنان(حدیث) پیامبر در ارتباط با بیماری و درمان است.
این محقق طب سنتی اظهار کرد: در اینجا طب سنتی از طب نبوی متمایز شده است و معتقدم که بیشترین حمله به طب اسلامی از سوی مستشرقان بوده است در حالی که اصلا مولفه ای به نام طب مسیحی نداریم.
منتظر تصریح کرد: اما در مورد سابقه حمله و زیر سوال بردن طب سنتی و اسلامی کتاب های مختلفی نوشته شده است از جمله کتابی با عنوان «سلامت مردم در ایران» نوشته «ویلم فلور» که در صفحه 216 ضمن اشاره به پیشرفت‌های طب مدرن اظهار شده است که مردم دوران قاجار از گستره وسیعی از بیماری ها در رنج بودند اما طب النبی همه این عوامل و درمان را به علل ماورائی نسبت می داد که البته آنچه که در این اثر آمده است غلط است چراکه چنین نبوده است.
وی با بیان اینکه نویسنده این کتاب مورخ نبوده و اصلا در زمان قاجار زندگی نمی کرده است،افزود: اولا نویسنده این کتاب معاصر است و در وهله دوم نیز این نگرش‌ها نشان می دهد که از همان ابتدا می خواستند تا بر طب سنتی حمله کنند.
منتظر در ادامه به کارآمدی طب اسلامی اشاره و خاطر نشان کرد: اساسا زمانی که می‌گوییم به طب اسلامی نیاز داریم قطعا به شرایط موجود کشور و تحریم ها نیز باز می‌گردد،ضمن آنکه با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) و مسئولان بر حمایت از دانش بومی توجه هرچه بیشتر به طب اسلامی و ایرانی مضاعف می شود بنابراین باید از این پتانسیل استفاده کنیم.
این پژوهشگر اظهار کرد: زمانی که بحث از سبک زندگی می شود طب اسلامی نیز در این شاکله اهمیت فوق‌العاده ای خواهد داشت ضمن آنکه با گذری بر شرایط اقتصاد بر طب نیاز به پرداختن به مساله طب اسلامی دوچندان می شود چراکه اقتصاد درمان در حال آسیب زدن است.
وی با اشاره به سخنان سید حسن قاضی زاده هاشمی،وزیر بهداشت درباره هزینه‌های درمان گفت: وزیر بهداشت اعلام کرده بود که سالیانه هفت درصد از جمعیت کشور دراثرهزینه های درمان زیر خط فقر می روند، بنابراین با توجه به این مساله طبیعتا هر انسان عاقلی به توانایی‌های خود مراجعه می‌کند،به بیان دیگر اگر ما بودیم و تحریم نبود باز هم هزینه‌های درمان در کشور ما سرسام آور است به‌گونه ای که میزان این هزینه‌ها در ایران به اندازه کل کشورهای اتحادیه اروپا است.
منتظر ادامه داد: «مایکل مور» مستندساز آمریکایی در یکی از مستندهای خود نظرام درمانی در آمریکا را زیر سوال برد و آن را به چالش کشید، چراکه در حال حاضر بودجه هزار میلیاردی در آمریکا برای امر بهداشت و درمان اختصاص داده شده است اما با این وجود همچنان با مشکل هزینه‌های درمان مواجه‌اند.
وی گفت: اشاره من به بودجه آمریکا در حوزه بهداشت درمان و از این جهت بود که آنها این مقدار پول خرج می کنند و همچنان این مشکلات و هزینه بالای درمان را دارند،حال ما در شرایط تحریم هستیم و تصور اینکه تا چه اندازه بودجه‌ها و هزینه‌های درمان آسیب ایجاد می کند امری قابل بحث است.
این محقق در ادامه به راهکارهای عمیلیاتی کردن طب اسلامی در جامعه اشاره و افزود: قبل از صحبت در مورد عملیاتی کردن طب اسلامی باید بدانیم که پشت طب اسلامی جهان‌بینی وجود دارد، طب اسلامی از پیشگیری و بعد از درمان سخن می گوید که این رویکرد در منابع مختلفی وجود دارد از جمله در نهج البلاغه و در کلمات قصار حضرت امیر(ع) فرموده اند که با بیماری‌ات راه برو تا وقتی که با تو راه می‌آید.
منتظر افزود: همین امر و کلام حضرت از یک بعد به این معنا است که نباید عجله‌ای در مصرف دارو باشد در حالی که الان بیمارانی داریم که به دنبال دارو می‌گردند،حال در این میان طب سنتی به بدن در غلبه بربیماری‌ها کمک می کند.
وی گفت: در این مقطع درباره طب اسلامی و کاربرد آن مثالی می زنم، مثلا می خواهیم با توجه به رویکرد طب اسلامی غذا بخریم، در قرآن آمده است «فلینظر الانسان الی طعامه» به این مفهوم که پس انسان باید به خوراک خویش بنگرد؛این آیه حکایت از آن دارد که انسان باید بداند که چه غذایی می خورد و از آن چه می خورد آگاه باشد که این امر در طب اسلامی اهمیت ویژه ای دارد.
این محقق در زمینه روایات موجود در حوزه طب گفت: گیاهی به نام «خرفه» وجود دارد که سابقا و در دوران قدیم زمانی که هنوز بسیاری از داشته‌هایمان را فراموش نکرده بودیم در سبزی‌فروشی ها پیدا می‌شد و البته در حال حاضر نیز بعضا وجود دارد.
وی ادامه داد: امام صادق(علیه السلام) در مورد خرفه فرموده است: لیس علی وجه الارض بقله اشرف و لا انفع من الفرخ و هو بقله فاطمه(س)،یعنی بر روی زمین سبزی خوردنی شریف‌تر از آن نیست و سبزی خوردنی حضرت فاطمه(س) است.
منتظر افزود: این گیاه به صورت خودرو همه جا می روید،پیامبر(ص) زمانی جراحتی به پایشان وارد شد که خرفه را به عنوان ضماد استفاده کردند و این گیاه را دعا کدرند که خرفه هرجا می خواهی رویش کن،لذا می بنیم که خرفه در همه جا می روید و خودرو است و در کتب طب اسلامی درباره فواید آن مطالب متعددی آمده است از جمله در «مخزن الادویه» آمده برگ و ساق خرفه مسکن صفرا است.
این محقق در ادامه ضمن انتقاد از عدم آگاهی کافی نسبت به طب سنتی گفت: در سال های گذشته دیدم افرادی حتی جلو دروبین گفتن ما از طب سنتی به طب مدرن رسیدیم،طب سنتی خوب بود اما برای زمان خودش! این افراد که چنین سخن می گویند اصلا تاریخ نمی دانند،تورق در تاریخ نشان می دهد که زمان صفویه زمانی که کمپانی هند شرقی وارد ایران می شود مبارزه با طب شرقی را سرلوحه کارهای خود قرار می دهد و این استعمار در طب اسلامی در کتب مختلفی آمده است از جمله در «کشف الاسرار» امام راحل که امام خمینی(ره) اولین فردی بود که واژه طب استعماری را به کار برد.
وی گفت: همچنین در دوران قاجار اغلب هیات هایی که به ایران می آمدند افرادی پزشک بودند و اینگونه بود که طب غرب به آ‌رامی در سنگرهای طب سنتی نفوذ کرد و اساسا این روش غرب بود، در کتابی خواندم که میسیونرهای مسیحی که برای تبلیغ به کشورهای اسلامی فرستاده می شند عمدتا پزشک بودند.
منتظر در پایان گفت: کارهای زیادی در مورد طب سنتی وجود دارد که باید انجام شود،اما به نسبت گذشته مثلا تا پانزده سال قبل رویکرد جامعه پزکی نسبت به طب سنتی بسیار دگرگون و مثبت شده است،در واقع الان جو جامعه پزشکان با طب سنتی همراه و موافق است.
پایان پیام/
نظر شما