خبرگزاری شبستان: در سبک زندگی نبوی نوع ارتباط با خانواده، همسر و فرزند، رهبری افراد در مسائل سیاسی و امنیتی همه و همه دارای نوعی اعتدال بوده است که ایشان با خلقی عظیم و رعایت اعتدال توانسته اند یک رفتار الگویی تمام عیار از خود به یادگار بگذارند و بتوانند سخت دل ترین و خشن ترین افراد را با اخلاق نیکشان به دین و آیین الهی جذب کنند. گفتگوی ما را با حجت الاسلام والمسلمین محمدحسین ملک زاده، استاد حوزه علمیه قم درباره سبک زندگی نبوی می خوانید:
کدام یک از خصوصیات پیامبر (ص) بیشتر مورد توجه خداوند است؟
در تحقیقی که روی قرآن کریم انجام شده است، با این موضوع که خداوند چه ویژگی از خصوصیات انبیای الهی را بیشتر مورد توجه قرار داده است "ابعاد اخلاقی، اعتقادی و اهمیت دادن آنها به احکام شریعت بوده است و این سه عامل هر سه مهم بوده اند. اما مطمئنا اعتقاد راسخ ایشان مهم بوده است، نکته جالب در این تحقیق اینکه خداوند در قرآن کریم بیشتر روی اخلاق انبیاء تاکید کرده اند حتی بیشتر از اعتقادات و التزامشان به شریعت داشته و این نشانگر جایگاه اخلاق در جهان بینی الهی است.
همین مورد را درباره پیامبر اکرم (ص) می بینیم که خداوند در قسمت های مختلف قرآن با اخلاق حسنه و خلق عظیم ایشان را مورد تحسین قرار می دهند.
پیامبر (ص) با اخلاق حسنه ای که داشته اند حتی سخت ترین انسان ها را جذب کرده و به اسلام دعوت می کردند انسان هایی که وجودشان مملو از خشونت بود، عطوفتی نداشتند پیامبر (ص) اینها را جذب و به راه حق می آوردند و انسان هایی ربانی از آنها می ساختند که شاید بزرگترین معجزه پیامبر (ص) بعد از قرآن همین انسان سازی ایشان بود.
ایشان انسان هایی بزرگ و فرهیخته ساختند که توانستند در قرن 3 و 4 جوامع اسلامی را به بزرگترین و متمدن ترین تمدن ها تبدیل کنند که تمدن های دیگر را تحت الشعاع خود قرار دهند.
اخلاق در سبک زندگی نبوی از چه جایگاهی برخوردار است؟ مصادیقی در این باره ذکر کنید.
در سبک زندگی اسلامی یکی از امتیازات بسیار مهمی که وجود دارد و می تواند راهگشا باشد اینکه این سبک مجموعه ای از گزاره ها و توصیفات اخلاقی شبیه این نیست که سفارش هایی باشد که مثلا خوبست انسان اینگونه زفتار کرده، معاشرت و یا زندگی کند.
این دستور العمل ها وجود دارد به همران الگوهای عملی. به این معنا که ما افرادی داریم که همین سبک را عملا اجرا کرده و الگوهای ما هستند که در راس آنها پیامبر (ص) است که خداوند ایشان را الگوی حسنه عنوان می کند که ما در سبک زندگی مان می توانیم از ایشان پیروی کرده تا به حیات حسنه برسیم.
در سبک زندگی پیامبر (ص) اموری محوری وجود دارد که از ایشان می توانیم پیروی کنیم اموری که خودشان دارای زیرمجموعه های فراوانند.
اعتدال و میانه روی در زندگی یکی از این محورها است، حضرت رسول (ص) در زندگی خود در همه ابعاد دارای اعتدال بودند. روایت "خیر الامور اوسطها" از ایشان است که در منابع ما "خیارالامور اوسطها" آمده است.
امیرالمومنین (ع) در نهج البلاغه در خطبه 195 درباره پیامبر (ص) می فرمایند و پیامبر خدا (ص) به میانه روی و اعتدال دستور دادند. اما در خطبه 94 می فرمایند: سیره و روش پیامبر (ص) میانه روی و اعتدال است و نه تنها امر به اعتدال می کرد بلکه سبک زندگی او هم یک روش اعتدالی بود و در همه امور رعایت اعتدال می کردند هیچ وظیفه ای ایشان را از وظیفه دیگر باز نمی داشت.
ایشان می فرمودند: من چند چیز را ترک نمی کنم: یکی سلام به کودکان، کودکانتان را زیاد ببوسید زیرا خداوند به شما درجه می دهد.
روزی پیامبر خدا (ص) نماز خود را با سرعت تمام کردند مردم هراسان شدند و علت را از ایشان جویا شدند که حضرت (ص) فرمود آیا صدای گریه کودک را نشنیدید؟ پیامبر (ص) نماز خود را تمام می کنند تا آن مادر که مشغول نماز بوده است زودتر فرزندش را بگیرد.
ما تعادل را همواره بین شخصیت سیاسی و نظامی از یکسو و از طرف دیگر توجه به کودکان و نوجوانان می بینیم. ایشان نه غرق در لذت های مادی می شدند و نه از آنها چشم می پوشیدند.
ایشان می فرمودند یکی از سنت های من نکاح است، کسانی بودند که گمان می کردند نباید ازدواج کنند و باید خود را محصور کنند و به غاری بروند و عبادت کنند و پیامبر (ص) آنها را توبیخ کردند و گفتند همه این کارها را با هم انجام دهید.
آیا می توان نوع مواجهه حضرت (ص) با جامعه جاهلی و فرا خواندن آن به حقیقت اسلام را در شرایط امروز جهان برای همراه سازی مردم بکار گرفت چه مولفه هایی در سیره نبوی قابلیت پرداختن بیشتر را در این مسیر دارند؟
تفاوتی میان دعوت پیامبر خدا (ص) و سایر انبیا وجود دارد سایر دعوت کنندگان یا روی عواطف و احساسات تاکید می کنند که پس از فروکش این عواطف فرد پشیمان می شوند عده دیگر هم فقط اهل قرآن و منطق اند و با بحث های علمی و فلسفی می خواهند دعوت کنند و این افراد هم شکست می خورند زیرا انسان موجودی دوبعدی با عقل و احساس است و ما در دعوت پیامبر (ص)، خدا نمی بینیم یک جنبه وجودی او مرود بحث قرار گیرد برهان و استدلال آورده می شود و از سوی دیگر به احساسات و عواطف توجه می شود ایشان به احساسات و عواطف بزرگان و کودکات به صورت توامان توجه می کردند.
پایان پیام/
نظر شما