گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: قاریان قرآن سفیران فرهنگ و ندای آسمانی الهی هستند که نگاه به شیوه و زندگی آنها سرمشق مناسبی برای دستیابی به سبک زندگی قرآنی و الهی است.
امروزه فقر زندگی معنوی یا معنویت در زندگی جامعه را گریبان گیر خود کرده و رجوع به قرآن و آشنایی با سبک و شیوه قاریان و تالیان این کتاب آسمانی راه گذر از این برزخ است.
متن زیر که از نظرتان می گذرد، گفت و گویی است با نفر اول مسابقات بین المللی قرآن کریم که امید دست طی دعوت پیوسته از قاریان و حافظان برجسته کشور در خبرگزاری شبستان، شاهد ارائه مطالبی مفید پیرامون ترویج فرهنگ قرآنی در میان آحاد جامعه باشیم.
استاد فردی ضمن معرفی خود در خصوص نحوه آشنایی و علاقه شما به قرائت و انس با قرآن کریم مختصری توضیح دهید:
اولین گام های انس و الفت من با قرآن بر می گردد به سن 10 سالگی که به لطف خداوند با جلسات قرآن کریم آشنا شدم که مهم‌ترین عامل آن اخلاق خوش روحانی محل و ارتباط او با قرآن و جذب جوانان در راه قرائت قرآن بود.
در بحبوحه سن کودکی و شیطنت‌های مقتضی آن زمان به تدریج با جلسات قرآن استاد دکتر محمدحسین سعیدیان، قاری بین المللی کشورمان آشنا کرد که با تلاوت‌های زیبایشان در مسجد محل نقش بسزایی در سازندگی آینده آموزش فن قرائت من داشت.
عشق و علاقه وافر به قرائت قرآن از سنین کودکی، همت و ممارست پیشرفت در زمینه قرآنی را برایم دست یافتنی کرد تا اینکه در مسابقات دانش‌آموزی موفق به کسب رتبه‌های برتر شدم و در ادامه همین راه همزمان با برگزاری مسابقات سراسری سازمان اوقاف و امور خیریه به عنوان مهم‌ترین نهاد برگزارکننده رقابت‌های قرآنی کشور در سال 86 در استان اهواز رتبه اول را کسب کرده و به عنوان نماینده کشورمان در مسابقات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران با حضور 60 کشور جهان رتبه اول را به دست آوردم و اکنون نیز قریب به 6 الی 7 سال به تلاوت قرآن کریم در سمینارها و مجالس مختلف و همچنین داوری در مسابقات قرآنی مشغول هستیم.
در حال حاضر به شغل تدریس قرآن کریم مشغول بوده و روزهای یکشنبه بعد از نماز مغرب و عشا در مسجد الزهرا واقع در خیابان آفریقا، کوچه الزهرا به آموزش روخوانی و روانخوانی ویژه تمام مقاطع سنی می پردازم.
فردی با اشاره به دیگر رتبه‌های برتر خود در مسابقات بین‌المللی قرآن عنوان کرد: در سال 1386 موفق به کسب رتبه اول مسابقات قرآن کشور هندوستان و به عنوان رتبه نخست رشته قرائت در مسابقات سراسری سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران و رتبه دوم مسابقات اذان در سال 82 تا 83 در کشور شدم. همچنین کسب رتبه‌های برتر در مسابقات سراسری قرآن بین جلسات و به عنوان نفرات برگزیده مسابقات استانی سازمان اوقاف و امور خیریه به مدت هفت سال از دیگر افتخارات من است.
تمرینات مستمر "فردی" را بدون استاد بین المللی کرد
آیا شما از نظر نوع تمرینات و آموزش فن و قرائت قرآن خود از روش خاصی بهره مند بودید؟ برای کسب رتبه بین المللی روزانه چقدر تمرین داشتید؟
من از هیچ استاد قرآنی به طور خاص فن تلاوت را آموزش ندیدم و اغلب در جلسات قرآنی به عنوان میهمان تلاوت کرده و مهم‌ترین عامل پیشرفت من در زمینه قرائت قرآن تمرینات بی‌وقفه و مستمر بوده است.
تلاوت‌های مختلف اساتید مصری همچون استاد شحات انور، استاد مصطفی اسماعیل، استاد عبدالعزیز حصان، استاد بدر حسین، استاد الیثی، استاد سعید زناتی، استاد احمد شبیب و دیگر قرای برجسته عالم قرائت را گوش و از آنها تقلید می کردم تا موفق به طراحی چهارچوب خاص در نحوه استادانه تلاوت قرآن شدم و پیش از کسب رتبه نخست بین‌المللی روزی 10 الی 12 ساعت به قرائت قرآن پرداخته و تقریبا تمام صفحات قرآن را به جز اجزای یک، 3، 27، 28 و 30 قرآن را به صورت تحقیق تلاوت کردم.
نباید برای تربیت قرآنی فرزندان، آنها را اجبار کرد
شما برای تربیت قرآنی فرزند خود و به طوری کلی ترویج سبک زندگی قرآنی والهی چه اقداماتی انجام می دهید؟
اکنون 35 سال دارم که به لطف خداوند در خانواده‌ای مذهبی و قرآنی پرورش یافته و از 10 سالگی با قرآن کریم مأنوس بودم. استاد جعفر فردی برادر کوچک‌تر من از قاریان برجسته و بین‌المللی کشور است که رتبه‌های بسیاری در رقابت‌های بین‌المللی قرآن کریم کسب کرده است.
خانواده نقش بسیاری در پیشرفت قرآنی من و ایجاد شوق و انگیزه داشته است و برادر بزرگ من استاد رضا فردی از قاریان خوب کشورمان نقش بسزایی در آشنایی ما با جلسات قرانی داشت، اکنون به لطف خداوند دارای یک دختر 9 ساله هستم که در نحوه تربیت قرآنی وی اهتمام بسیار دارم.
من به هیچ عنوان عقیده ندارم که فرزندانم را به سمت و سوی قرائت یا حفظ قرآن اجبار کنم اما برای آشنایی آنها و راهنمایی‌شان در مسیر قرآنی کوشا هستم.
قاریان نقش مهمی در جهت دهی افکار جامعه به سوی انس با قرآن دارند
نقش و جایگاه قاریان قرآن برای ترویج انس با آیات الهی در میان جامعه چقدر است؟
طرح‌های بزرگ و گسترده‌ای در حوز‌ه‌های قرآنی همچون تربیت 10 میلیون حافظ قرآن راه‌اندازی شده که قاریان قرآن مهم‌ترین و موثرترین نقش را برای حضور مردم و انس بیشتر آنها با آیات قرآن کریم دارند. تأثیری که یک قاری قرآن می‌تواند با تلاوت استادانه خود بر افکار عمومی داشته باشد، غیرقابل وصف است و یک قاری خوشخوان می‌تواند مردم را به سوی دین اسلام و آموزه‌های قرآن کریم سوق دهد.
دغدغه امرار معاش آسیب جدی قرای ایرانی
آیا شغل و دغدغه های فکری قاریان قرآن به نحوه تلاوت آنها آسیب می زند؟
یکی از تفاوت‌های عمده قاریان ایرانی با قاریان مصری در نگاه به فن تلاوت قرآن است. مصریان کار قرائت را شغل و حرفه خود می‌دانند و به کار دیگر مشغول نبوده و دغدغه فکری ندارند اما اغلب قاریان ایرانی با مشکلات مختلفی همچون امرار معاش و شغل‌های دیگر مشغول هستند و نمی‌توانند به طور خاص و متمرکز به امر قرائت قرآن پرداخته و این هنر را در خود به حد اعلی برسانند در حالی که قاریان ایرانی بسیار توانمند بوده و اگر مسئولان و نهادهای قرآنی کشور در خصوص برطرف‌کردن دغدغه‌های کاری و شغلی قاریان ایرانی راهکاری بیندیشند این توانمندیها بیش از پیش نمایان می‌شود.
باید جو کاذب برتری قاریان مصری نسبت به قاریان ایرانی در کشور شکسته شود
برای ترویج فرهنگ استماع قرآن در بین مردم چه کار باید کرد؟ چرا مردم برای تلاوت قرایان مصری در کشورمان شوق و اشتیاق مضاعف دارند؟
فردی با اشاره به لزوم توسعه فرهنگ عمومی به استماع آیات قرآن کریم در محافل و مجالس قرآنی عنوان کرد: متأسفانه در کشور اشتیاق و استماع مردم برای تلاوت‌های قراء ایرانی کم است اما در محافلی که قراء برجسته مصری به کشورمان دعوت می‌شوند مردم مشتاقانه تا 40 دقیقه به این تلاوت‌ها گوش می‌دهند و با اشتیاق و لذت این قراء را مورد تشویق قرار داده که باید نگاه مردم نسبت به جو ایجادشده و برتری مطلق قاریان مصری نسبت به ایرانی شکسته شود.
برخی فکر می‌کنند قاریان مصری خیلی فراتر و بهتر از قاریان ایرانی هستند و شاید به گونه‌ای غریبه‌پرست‌اند اما قراء ایرانی دارای توانمندیها و قابلیت‌های فنی بالایی هستند که با زمینه‌سازی‌‌های مناسب می‌توانند تلاوت‌های فاخری از خود به جا بگذارند البته صدای قاریان مصری جذابیت خاص خود را دارد که مردم به ناچار از آنها استقبال می‌کنند. از طرف دیگر نیز قاریان ایرانی از سوی نهادها و سازمان‌های مرتبط حمایت نمی‌شوند و اغلب کسانی که در مسابقات بین‌المللی رتبه نخست را کسب می‌کنند انگیزه پیشرفت و ارتقای تلاوت خود را از دست داده و تعداد معدودی به عشق و علاقه خودشان برای نزدیک‌شدن به تلاوت‌های فاخر جهان قرائت تلاش می‌کنند.
برای جلوگیری از ناعدالتی ها جامعه قرآنی نیازمند مدیریت واحد نهاد قرآنی هستیم
آیا دغدغه ها و مشکلات جامعه قرآنی از مجاری مناسبی به گوش مسئولان می رسد؟
در زمینه‌های قرآنی نهادها و سازمان‌های مختلفی سیاست‌گذاری می‌کنند که این تشتت برنامه‌ریزی مشکل‌ساز است، به عنوان مثال شورای عالی قرآن فعالیت‌های محدودی در حوزه ارزیابی و نظارت بر تلاوت‌های صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران دارد و نمی‌تواند در بخش‌های دیگر به صورت گسترده وارد شود. یکی از معضلات جامعه قرآنی برخی ناعدالتی‌هاست که اگر یک نهاد و دستگاه متمرکز در این حوزه با آن مقابله کند می‌تواند مرتفع شود. در یک سال از سوی نهاد ریاست‌جمهوری به 14 نفر از قاریان بین‌المللی کشورمان نشان و هدایای ارزنده‌ای اهدا شد که اگر یک نهاد و دستگاه مشخص در شناسایی و مشاوره‌دادن لازم به مجریان این طرح وجود داشت می‌توانست دیگر قاریان بین‌المللی کشورمان که از لحاظ فنی و تخصصی در سطح بالایی هستند در این جمع قرار دهد و وجود یک نماینده قرآنی از حق یا ناحق شدن جلوگیری می‌کند.
راه‌اندازی طرح شورای صنفی قراء و سیاست‌گذاری متمرکز برای آنها یکی از راهکارهای مفید برای شنیده‌شدن دغدغه‌های این جامعه به گوش مسئولان است که متاسفانه پس از چندین سال این امر محقق نشده و مهم‌ترین دلیل آن اختلاف نظری است که در بین قاریان کشورمان وجود دارد.
آسیب جدی مسابقات قرآنی در به هدر رفتن سرمایه‌های بزرگ قرائت کشور
شما با سیستم مسابقات قرآن و انتخاب یک نفر برگزیده از میان قاریان زبده کشور موافق هستید؟
یکی از جدی‌ترین آسیب‌های مسابقات سراسری قرآن ناشناخته‌ماندن قراء بااستعداد و توانمند کشور است که در این رقابت‌ها به دلایل مختلف رتبه‌های ممتاز کسب نمی‌کنند. مسابقات سراسری قرآن ویترین 10 درصد از توانمندی‌های جامعه قرآنی کشور است در حالی که 90 درصد قاریان دیگر ضمن دارابودن توانمندی و استعداد بالا در این رقابت‌ها دیده نمی‌شوند. متأسفانه شیوه برگزاری مسابقات کشورمان به کلی غلط بوده و این درست نیست که یک نفر به عنوان برترین قاری سال در یک رقابت قرآنی شناخته شود، باید جامعه قرآنی کشور به جایگاهی دست یابد که قراء به صورت متمرکز و در زمان خاص چندین تلاوت کرده و معدل کلی آنها گرفته شود تا سطح قاریان قرآن مشخص گردد. در این راستا می‌توان یک اردوی یک‌ماهه برای قاریان قرآن برگزار کرد و ضمن ارزیابی تلاوت آنها در این مدت قاریان ضعیف، متوسط و خوب را معرفی کرد؛سیستم مسابقات قرآن که با یک تلاوت محدود و در مدت زمان کم اقدام به شناسایی قاریان برتر می‌کند، قابل قبول نیست. خیلی از قراء دارای تلاوت‌های ضعیفی هستند اما به واسطه فضا و اتفاقات مختلفی که در یک رقابت قرآنی شاهد آن هستیم اول می‌شوند اما پس از کسب این رتبه در مجموع تلاوت‌های ضعیفی ارایه می‌کنند لذا باید برای جلوگیری از این آسیب آزمون‌های دقیق و گسترده‌ای برگزار شود تا قاریان منتخب واقعا شناخته شوند.
با آیین نامه فعلی مسابقات استاد عبدالباسط نیز مقام نمی آورد درحالی که یکی از بهترین قرای جهان اسلام است
آیا نحوه ارزیابی قراء در رقابت های قرآنی عادلانه است؟ این آیتم ها چقدر از نفوذ سلیقه داوران برای ارزیابی تلاوت ها جلوگیری می کند؟
نمره‌دهی به شرکت‌کنندگان مسابقات قرآنی در قالب تجوید، صوت، لحن، وقف و ابتدا و تقسیم‌بندی ناعادلانه نمرات در بین آیتم‌های مختلف سدی است که سال‌ها در کشور وجود دارد و غیر قابل شکستن است اما با وضعیت موجود و همین آیین‌نامه می‌توان نحوه برگزاری مسابقات را تغییر داد و ارزیابی تلاوت شرکت‌کنندگان را در چهارچوبی عادلانه قرار داد.
داورانی که ساعت‌ها به نمره‌دهی تلاوت قاریان مشغول هستند ناخود‌آگاه به علت خستگی نحوه ارزیابی‌شان نسبت به قراء مختلف تغییر می‌کند. همچنین آشنایی قبلی نسبت به تلاوت یک قاری برای داور می‌تواند از نظر ذهنی تأثیرگذار باشد و برای حل این مشکل می‌توان قاریان را در یک فضای قرنطینه قرار داد و داوران تنها با شنیدن صدای آنها به نحوه تلاوت‌شان نمره دهند. امروزه در کشور مصر برای تلاوت قاریان نمره کلی در نظر گرفته و درجات 1، 2 تا 3 مشخص می‌شود. ما نیز می‌توانیم با تغییر در نحوه نمره‌دهی و تغییر نگرش آیین‌نامه مسابقات برای شناسایی قاریان فنی و زبده نمرات کلی در نظر بگیریم.
قاریان مصری توانمندی بسیاری در ارایه تلاوت‌های مجلسی و استودیویی دارند اما اکثر قاریان ما از این توانمندی به دورند زیرا تنها در چهارچوب تلاوت مسابقه‌ای اکتفا کرده اند، به عنوان مثال قطعا با شرکت استاد مرحوم عبدالباسط در مسابقات قرآنی با نحوه نمره‌دهی و آیین‌نامه کنونی مردود می‌شد اما همین قاری تأثیرگذارترین تلاوت‌ها را در بین مردم دارد و از این دست قاریان نیز می‌توان به استاد شعبان فیاض، کامل یوسف و دیگر قراء اشاره کرد که ضمن دارابودن مدل فنی، جذاب و تاثیرگذار در تلاوت در چهارچوب مسابقات کاری از پیش نمی‌برند.
باید ویژگی های تلاوت استادانه را در بین نسل طلایی قرای مصری یافت
به نظر شما تلاوت های استادانه دارای چه ویژگی و مشخصه هایی هستند؟
برای شناخت تلاوت‌های استادانه باید در تلاوت قاریان دوره طلایی مصر همچون استاد مصطفی اسماعیل، استاد کامل یوسف و غیره جستجو کرد، قاریانی که اصالت تلاوت در وجودشان آشکار بود و خشوع قرائت قرآن در وجودشان موج می‌زد، آنها لحن، تحریر و تجوید قرآن را برای توجه افکار عومی به آیات و مضامین قرآن کریم صرف می‌زند، ما نیز برای دستیابی به تلاوت‌های استادانه باید به جایگاهی برسیم که صوت، لحن، تجوید و نغمات‌مان در راستای حفظ وجودی و توجه عموم مردم به آیات قرآن کریم باشد. تلاوت قرآن سرشار از حس و حال است و باید قاری دیگران را نیز در این احساس شریک کند.
اغلب قرا مقلد هستند، در حال حاضر نمی توان سبک جدیدی در تلاوت ارائه کرد
آیا می توان ادعا کرد روزی قاریان ایرانی سبک جدیدی را در تلاوت قرآن ابداع می کنند؟
یکی دیگر از جنبه‌های تمایز عمده قراء مصری با ایرانی در لهجه و جنس صداست که این موضوع نیز برای قاریان توانمند ایرانی با صداهای فاخر دست‌یافتنی نبوده و در اثر تنظیم زیاد می‌توان به جایگاهی رسید که همگان قراء ایرانی با مصری را اشتباه بگیرند.
فردی با بیان این مطلب که در حال حاضر نمی‌توان سبک خاصی را در تلاوت قرآن ابداع کرد، خاطرنشان کرد: قاریان ایرانی از ابتدا با تلاوت‌های قراء برجسته مصری مأنوس بوده و راه پیشرفت در زمینه قرآنی تقلید دقیق از این اساتید است و نمی‌توان ادعا کرد که قراء ایرانی می‌توانند مبدع سبک خاص در تلاوت قرآن شوند زیرا اگر این‌طور بود خود قراء نسل آخر مصر به آن دست می‌یافتند اما اکنون شاهد آن هستیم که خود این قراء نیز از تلاوت‌های قاریان نسل طلایی مصر تقلید می‌کنند.
پایان پیام/
نظر شما