بناهای تاریخی بیانگر فرهنگ اصیل ایرانی/تبدیل حمام حاج آقا تراب به موزه

به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان، حمام حاج آقا تراب (یا حمام دوقلو) در محله علی آباد واقع در بافت قدیمی شهر نهاوند قرار دارد در سر در ورودی این بنا، کتیبه ای نصب شده که نام بانی حمام و تاریخ ساخت آن را، سال 1230 هجری شمسی در زمان ناصرالدین شاه قاجار بیان می کند ولی به سبک دوران صفویه ساخته شده است.
 

علت شهرت آن به حمام دوقلو به این است که حمام از دو قسمت تشکیل شده قسمت اول دارای سردینه (حمام سرد) و گرمینه (حمام گرم) بزرگ بوده و فقط مورد استفاده رجال، اشراف و شاهزادگان قرار می گرفته و قسمت دوم همان حمام که آن هم به نوبه خود دارای سردینه و گرمینه بوده (ولی در ابعاد کوچک) ویژه افراد عادی و طبقات پایین جامعه بوده است.
 

بر هلالی بالای ستون های حمام تصاویر زیبایی از شاهنامه نقش بسته، که گویای داستان جنگ رستم با دیو سفید است، این تصاویر با هفت رنگ، صحنه هایی از داستان شاهنامه را نشان می دهد که به طرز ماهرانه ای کاشی کاری شده و قسمت رخت کن حمام نیز با گچ بری های اسلیمی ، به زیبایی تزئین شده است.
 

این حمام دارای سه قسمت سردینه، گرمخانه ومیان درمیان در و همچنین نقوش اسلیمی آهک بری شده با ملات ساروج است که در آن نقوش رستم و سهراب با کاشی هفت رنگ ترسیم شده است.
 

این حمام در یکی از محلات قدیمی شهر نهاوند نزدیک بازار قیصریه رو به روی مسجد حاج اقاتراب به وسیله مرحوم حاج میرزا محمد تقی که از خوانین و محترمین شهر بوده، ساخته شده وبه نام فرزندش حاج اقا تراب معروف شده است.
 

بیرون حمام طاق نماها و حجره هایی به عمق بیش از یک متر و ارتفاع حدود سه متر است و بالای این حجره ها طاقجناقی زیبایی، با تزیینات آجر چینی خفته و رفته به چشم می خورد.
 

طاق نمای وسط در واقع ورودی اصلی به گرمابه است و در دو طرف پله ها دو عدد ستون سنگی با تزیینات مارپیچی زیبایی کار گذاشته شده و سر ستونهایی پله ای شکل به همان سبک سر ستونهای معبد لائودیسه دوره سلوکیان است.
 

در وسط طاق نمایی از نوع شاخ بزی تعبیه شده است که جلوه خاصی به مدخل ورودی داده است و پس از عبور از طاق اصلی که با سه پله به سمت پایین منتهی می شود در چوبی قدیمی از چوب گردو با حجاری زیبایی در بالای ان به چشم می خورد.
 

در شمال حمام مردانه بخش زنانه قرار دارد که هفت پله از سطح کوچه پایین تر است، سر درورودی آن ساده و بدون تزیین و در ورودی آن کوچک است.
 

فضای داخل گنبد با طرح های هندسی ساده گچ بری شده است و این اضلاع که طاق نماهایی را بوجود آورده جای رخت کن است. در وسط حمام حوض سنگی هشت ضلعی تعبیه شده و فاقد ستون است.
 

کف حمام با سنگهای خاکستری مفروش گردیده بدنه گرمخانه با ساروج اندودشده است که هم اکنون در بخش حمام زنانه سنت حنابندان به نمایش گذاشته شده که بیش از20 پیکره با لباسهای محلی وجود دارد.

موزه حمام حاج اقا تراب یکی از بزرگترین و ارزشمندترین موزه تاریخی ایران می باشد

علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان به خبرنگار شبستان گفت: حمام حاج اقا تراب با صرف هزینه‌ای بالغ بر 400 میلیون ریال به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده است.
 

وی افزود: این حمام با تفکیک دو بخش زنانه و مردانه و تزئین آنها با ماکتهای مجزا، در بخش مردانه مراسم شستشو به نمایش گذاشته شده و در بخش زنانه مراسم حنابندان یک عروس به تصویرکشیده شده‌است.
 

وی تصریح کرد: با عنایت به ضرورت حفاظت و صیانت از آثار تاریخی و باستانی شهرستان نهاوند مرمت و باسازی پشت بام حمام تاریخی حاج آقا تراب نهاوند با اختصاص اعتبار 310 میلیون ریال انجام شد.
 

ایزدی خاطرنشان کرد: حمام حاج آقا تراب نهاوند در کنار مسجد حاج آقا تراب واقع شده و یکی از بزرگترین و ارزشمندترین حمام های تاریخی ایران می باشد که در سال 1356 به شماره 1492 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
 

وی با اشاره به اینکه در شهرستان نهاوند بیش از 250 اثر تاریخی و فرهنگی وجود دارد که تاکنون 110 اثر از آنها به ثبت آثار ملی رسیده است، گفت: آثار تاریخی و فرهنگی هویت هر جامعه‌ای به شمار می‌رود که حراست و حفاظت از آنها وظیفه همه مردم به‌ویژه مسئولان مربوطه است.

حمام حاج اقا تراب به نمایش آداب و رسوم سنتی مردم نهاوند می پردازد
ابراهیم جلیلی، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نهاوند به خبرنگار شبستان گفت: حمام موزه مردم شناسی حاجاقا تراب به سبک زندگی و آداب و رسوم سنتی مردم نهاوند به نمایش در آمده است.
 

وی افزود: حمام حاج آقا تراب که به حمام دوقلو معروف است یکی از اماکن تاریخی نهاوند است که موزه مردم شناسی در آن قرار گرفته و همه ساله پذیرای گردشگران زیادی قرار می گیرد.
 

وی تصریح کرد: بر اساس آمارهای موجود امسال بازدید از موزه های شهرستان و حمام حاج آقا تراب از افزایش خوبی برخورداربوده است.
 

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نهاوند اظهار داشت: مردم نهاوند و گردشگران غیر بومی می‌توانند بخشهای مهمی از زندگی مردم پیشین منطقه به همراه آداب و رسوم و لباسهای محلی را ببینند.
 

جلیلی ابراز کرد: حمام حاج آقا تراب که در بافت قدیمی شهر نهاوند قرار دارد و از دو بخش مردانه و زنانه تشکیل شده‌، بنای این ساختمان مربوط به دوران قاجار بوده و یکی از معدود جاذبه‌های تاریخی و قابل بازدید در نهاوند است.
 

وی با بیان اینکه این حمام علاوه بر دو قسمت ماکتها حمام سرد و گرم، حجره شاه نشین و خزینه نیز دارد، گفت: حمام حاج آقا تراب نهاوند توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان به موزه مردم شناسی تبدیل شده که در این موزه بخش های از سنت های مردم بصورت مجسمه درداخل حمام به نمایش در آمده است.
 

وی اظهار کرد: یکی از جذابیتهای دیدنی این حمام سیستم گرمایشی آن است که این سیستم به طور کامل از طریق شیشه کاری در معرض دید بازدید کنندگان قرار گرفته است.

پایان پیام/