به گزارش خبرگزاری شبستان، کتاب "استعمار و نام گذاری جغرافیایی" به همت سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد.
بنابراین گزارش، کتاب حاضر بهمنظور بررسی و مطالعه نقش قدرتهای استعماری در نامگذاری منطقه خاورمیانه طراحی و اجرا شده است. با اینحال، به دلیل گستردگی این فرایند در ابعاد جغرافیایی و زمانی، این تحقیق، نامگذاریهای استعماری بازه زمانی آغاز اکتشافات جغرافیایی در اواخر قرن پانزدهم تا آغاز قرن بیستم (نامگذاری خاورمیانه) را شامل میشود و از نظر جغرافیایی، قارههای آفریقا، آمریکا (شمالی، مرکزی و جنوبی) و اقیانوسیه را دربر میگیرد.
به لحاظ نظری، پژوهش حاضر در چارچوب نشانهشناسی و دیدگاه فلسفی دکارت، مبتنی بر خردباوری انجام گرفته است. نشانهشناسی بهعنوان دانشِ شناخت نشانهها از ظرفیت خوبی برای تحلیلهای معنایی برخوردار است و «نام» بهعنوان یک نظام دلالت و معنایی در کلیت خود یک نشانه بهشمار میرود. «نام» علاوه بر مرزبندی و تمایز قائلشدن میان افراد یک نوع، دارای بار هویتی، فرهنگی، تاریخی است و هنگامی که «نامی» بر یک پدیده نهاده میشود، نامگذارنده، همه موارد یادشده را در «نام» انتخابی خود در نظر گرفته است، ولو اینکه نسبت به عوامل یادشده آگاه نباشد.
علاوه بر نشانهشناسی، مکتب فکری سازهانگاری نیز از ظرفیت خوبی در زمینه تجزیه و تحلیل و بررسی نظامهای نشانهای از جمله «نام» برخوردار است. در واقع سازهانگاری، پلی میان نشانهشناسی و خردگرایی دکارتی است. در این بخش مفاهیمی چون هویت، قدرت نمادین، اعمال گفتمانی، ایدئولوژی، اسطوره، غیریتسازی و اروپامحوری در پیوند با نامگذاری جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفته است.
چهار فصل این کتاب:
فصل نخست به مقدمه و طرح تحقیق اختصاص یافته که در آن به موضوعاتی چون اهمیت و ضرورت موضوع و تبیین آن، پیشینه پژوهش، هدف و کاربرد آن، روش مورد استفاده، طرح مسئله و بیان پرسش های تحقیق، فرضیهها و مسئله نوآوری پرداخته شده است.
در فصل دوم، چارچوب نظری تحقیق بر اساس نظریه نشانهشناسی، سازهانگاری و چشمانداز دکارتی ارائه شده که بر اساس آن، پدیده «نام» و «نامگذاری» و آثار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
در فصل سوم، به نقش قدرتهای استعماری در نامگذاری مکانها و عوارض جغرافیایی در دوران اکتشافات جغرافیایی در قارههای آفریقا، آمریکا (شمالی، جنوبی و مرکزی) و اقیانوسیه پرداخته شده است که درحقیقت، مطالعات موردی مربوط به فصل دوم را شامل میشود.
در نهایت و در فصل چهارم، به نقش استعمار در نامگذاری خاورمیانه در چارچوب مدرنیته و چشمانداز دکارتی اشاره و توضیح داده شده که چگونه پیدایش «تصویر ژئوپلیتیکی» از جهان به نامگذاری «خاورمیانه» منتهی شده است. در پایان این فصل، تلاش شد با ارائه دلایل و شواهد تاریخی، نام جایگزینی مبتنی بر گذشتة تاریخی و واقعیات کنونی آن بهجای «خاورمیانه» استخراج و ارائه شود. در پایان، نتیجه و حاصل پژوهش به خوانندگان عرضه شده است.
شایان ذکر است، این کتاب به قلم حسین حمیدی نیا با شمارگان 500 نسخه، 227 صفحه و قیمت 12000 تومان منتشر شده است.
پایان پیام/
نظر شما