به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، نخستین نشست خبری سیدرضا صالحی امیری، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با حضور دکتر فریبرز خسروی، معاون پژوهشی و it این سازمان، دکتر غلامرضا عزیزی، معاون اسناد و امیرخانی پیش از ظهر امروز یکشنبه 31 فروردین در کتابخانه ملی برگزار شد.
سیدرضا صالحی امیری، در ابتدای این نشست با توجه به نام‌گذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی با اشاره به نقش و جایگاه فرهنگ در جامعه گفت: آنچه در سال فرهنگ برای ما اصحاب فرهنگ دارای اهمیت است توجه و نام‌گذاری این سال از سوی مقام معظم رهبری است و اهمیت این مقوله از سوی ایشان است.
وی با بیان اینکه فرهنگ بن‌مایه تمامی فضیلت‌هاست، اظهار داشت: فرهنگ روح حاکم بر جامعه است، اقتصاد، اجتماع و سیاست در ذیل فرهنگ هویت پیدا می‌کند، جامعه را نمی‌شود بدون فرهنگ اداره کرد، اگر در جامعه‌ای از آسیب اجتماعی زیاد سخن می‌گویند ناشی از خلل فرهنگی است و اگر در عالم سیاست به جای رقابت انتقام‌جویی را می‌بینید ناشی از ضعف فرهنگی است. توجه مقام معظم رهبری در سال 93 به مقوله فرهنگ بار مسئولیت ما را بیشتر می‌کند تا قدم‌های جدی در این عرصه برداریم، مطالبات از مسئولان فرهنگی امسال باید بیش از سال‌های پیش باشد و همه مسئولان باید در این سال پاسخگو باشند.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با اشاره به برنامه‌های راهبردی این سازمان در سال 93 اظهار داشت: اولین اقدام ما که در سال جدید آغاز خواهیم کرد تشکیل شورای راهبردی برای استفاده از خرد جمعی، ظرفیت نخبگان و اندیشمندان برای راهوری سازمان در جهت اهداف متعالی است.
وی تبدیل سازمان اسناد و کتابخانه ملی به اندیشگاه فرهنگی را از دیگر برنامه‌های امسال سازمان اسناد و کتابخانه ملی عنوان کرد و گفت: در کشور از کرسی‌های آزاداندیشی زیاد سخن گفته می‌شود اما کسی تاکنون به این مطالبه رهبری توجه نکرده است، توجه به این موضوع از اهداف اساسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی است.
برگزاری نشست‌های مستمر فرهنگی در حوزه‌های متعدد، برگزاری کرسی‌های نقد، انجام پژوهش‌های بنیادی، تدوین دانش‌نامه اسناد، پویاسازی پژوهشکده اسناد، پویاسازی پژوهشکده ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی از دیگر برنامه‌های راهبردی سازمان اسناد و کتابخانه ملی بود که صالحی امیری به آنها اشاره کرد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: گسترش سطح تولیدات و انتشارات علمی و تاریخی، توجه به تاریخ شفاهی، توجه به کتاب و نسخ خطی، جمع‌آوری نسخ خطی، تلاش برای اجماع اسناد ملی از دیگر اولویت‌های ما برای سازمان اسناد و کتابخانه ملی در سال 93 است.
سیدرضا صالحی امیری در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد عملکرد گذشته این کتابخانه اظهار داشت: منطق اخلاقی که ما به آن وفاداریم این است که از زحمات گذشتگان تقدیر کنیم و تلاش کنیم خودمان را در آینده اثبات کنیم، ارزیابی من از گذشته این است که گذشتگان تلاش خود را انجام داده‌اند.
وی در پاسخ به سوالی درباره کتابخانه دیجیتال کودکان و نوجوانان گفت: در بخش کودک 37 هزار جلد کتاب داریم. کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی با حضور آقای رحماندوست شکل گرفته است و طراحی خوبی برای این کتابخانه شده که در نوع خودش کار تازه‌ای در سطح کتابخانه‌های ملی است.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی همچنین در پاسخ به سوالی درباره سرانجام تفاهم‌نامه‌های امضا‌شده این سازمان با سازمان‌ها و کتابخانه‌های ملی کشورهای دیگر اظهار داشت: مقوله تفاهم‌نامه یک ماهیت دارد و یک صورت، ماهیت آن ضرورتی برای گسترش روابط بین کشورها که همان دیپلماسی فرهنگی است، دیپلماسی سیاسی مکمل دیپلماسی فرهنگی است، دیپلماسی سیاسی پایدار نیست اما دیپلماسی فرهنگی مبتنی بر ارزش‌ها و اشتراکات فرهنگی است، دیپلماسی سیاسی با تغییر دولت‌ها تغییر می‌کند اما دیپلماسی فرهنگی دارای تداوم تاریخی است و از این منظر ما به عنوان یک ایران دیرینه و با تمدن باید با دنیای معاصر برای اشاعه فرهنگی در تعامل باشیم. ظرفیت‌های سازمان تداوم همکاری با کتابخانه‌های کشورهای دیگر است و بر همین اساس تفاهم‌نامه‌هایی که تاکنون امضا شده که متضمن تعهداتی برای طرفین است که باید به آن وفادار باشد و آنچه که تاکنون بوده باید با پی‌گیری‌های دوسویه عمیق‌تر شود و هر کدام از طرفین از مفاد آنها بهره گیرند.
سیدرضا صالحی امیری با اشاره به وجود یک میلیون جلد نسخه خطی ایرانی در هند خاطرنشان کرد: قریب به یک میلیون جلد نسخه فارسی و عربی متعلق به ایران در هند وجود دارد و منابع خطی موجود در کلکته هند بیش از منابع موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی است. ما نیازمند همکاری جدی با هند برای دست‌یابی به این منابع خطی هستیم که اینها باید از اهدا و خرید گرفته تا استفاده دیجیتالی از این آثار باید صورت بگیرد و در همین راستا باید با بازنگری جدی با مراکز و کتابخانه‌ها و آرشیو ملی در دنیا برای دیجیتال‌سازی صورت بگیرد.
صالحی امیری تشکیل اندیشگاه ملی در کتابخانه ملی، تبدیل سازمان اسناد به مرکز تولید علم، تشکیل شورای راهبردی سازمان، تولید دانشنامه‌های جدید، بازنگری در شرایط عضویت در کتابخانه ملی، افزایش فضا برای مطالعه مخاطبان و دیجیتال‌سازی به منابع با سرعت بیشتر، برگزاری نشست‌های فرهنگی، برگزاری نشست نقد کتاب و افزایش ظرفیت منابع و اسناد از طریق تعامل با کشورهای دیگر و به‌ویژه کشورهای اسلامی و برگزاری یادمان مراجع تقلید را از مهم‌ترین برنامه‌های پیش‌روی سازمان اسناد و کتابخانه ملی برشمرد.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی درباره در دسترس قرار دادن اسناد سازمان‌هایی نظیر وزارت اطلاعات، وزارت دفاع و وزارت خارجه که تاکنون به صورت محرمانه بوده‌اند و دسترسی برای آنها برای پژوهشگران مقدور نبوده است، گفت: با تشکیل ستادی به نام مهتاب یک هم‌گرایی برای اسناد شکل گرفته است، اما واقعیت تلخ این است که هر سازمانی اسناد را در مجموعه خودش و در حریم خود تعریف کرده که بخش زیادی از مردم از دسترسی به آنها محروم هستند. بنای ما در دوره جدید اجرای قانون مصوب است یعنی همه دستگاه‌ها موظف هستند اسناد را در اختیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی قرار بدهند به جز دستگاه‌هایی که در قانون مشخص شده‌اند اما این اسناد مانند همه مراکز در دنیا تاریخی دارند که پس از گذشت آن تاریخ این اسناد آزاد می‌شوند و در اختیار مردم قرار می‌گیرند.
وی افزود: بر اساس منابع تاریخی بخش زیادی از اسناد ما از دوران پهلوی است که این اسناد باید در دسترس پژوهشگران قرار گیرد. یکی از دلایل ضعف مطالعات تاریخی در ایران عدم دسترسی به اسناد است، تجربه دنیا این‌گونه می‌گوید که باید اسناد در سطح ملی در اختیار پژوهشگران قرار گیرد تا امکان استفاده از آنها برای همگان فراهم شود.
دکتر عزیزی در ادامه اظهار داشت: دو گروه عمده مراکز اسنادی در کشور تعریف می‌شود اما ما یک آرشیو ملی داریم که دستگاه‌ها تنها می‌توانند اسناد را به این سازمان منتقل کنند؛ وزارت اطلاعات و مرکز اسناد انقلاب اسلامی تنها آرشیو سازمانی دارند، تاکنون ما 30 هزار کارتن سند از وزارت دفاع دریافت کردیم، قانونا این سازمان‌ها از تحویل اسناد به سازمان اسناد و کتابخانه ملی معاف هستند ولی با ما همکاری می‌کنند.
وی تصریح کرد: کلیه موسسات دولتی وابسته به دولت موظف به تحویل اسناد به سازمان اسناد و کتابخانه ملی هستند بجز سازمان‌های وابسته به مقام معظم رهبری.
دکتر خسروی نیز درباره سایت آمازون ملی که قرار بود پیش از این در سازمان اسناد و کتابخانه ملی راه‌اندازی شود، گفت: در آمازون ایرانی این ایده مطرح بود که سایتی راه‌اندازی شود که افراد به آن دسترسی داشته باشند و کتاب بخرند، اطلاق آمازون ایرانی به این سایت یک نام‌گذاری بود که ایده‌پرداز آن می‌خواست همانند سایت آمازون عمل کند، کتابخانه ملی وظایفی مهم‌تر از یک سایت مثل آمازون دارد. از منظر کلی آن سایت آمازون ایرانی که ایجاد شده عمقی ندارد شاید در کمیته تصمیم‌گیری سازمان اسناد و کتابخانه ملی یک بازنگری در آن صورت بگیرد و بر اساس آن تصمیم‌گیری شود که آیا این سایت باشد یا اینکه به بخش خصوصی واگذار شود.
سیدرضا صالحی امیری درباره مضرات نگاه کمی به فرهنگ گفت: رویکرد کمی‌گرایانه به عرصه فرهنگ بسیار بد است، حجم تولید میلیون‌ها جلد کتاب، مجلات و روزنامه‌ها و صدها ساعت برنامه صدا و سیما نشان می‌دهد که آمار آسیب‌های اجتماعی در ایران رو به رشد است و نتیجه می‌گیریم کارکرد کیفی رسانه‌ای به علمی در جامعه بسیار پایین است، باید از این منظر به تولیدات فرهنگی نگریسته شود.
دکتر خسروی درباره دیجیتال‌سازی پایان‌نامه‌های دانشجویی و اینکه این پایان نامه ها به راحتی در بازار خرید و فروش می‌شوند، اظهار داشت: بحث سرقت ادبی تنها درباره پایان‌نامه‌ها نیست، این به وضعیت قانون کپی‌رایت در کشور برمی‌گردد و ما در حوزه امانت و درستی در نقل قول در بحث آکادمیک دچار اشکال هستیم که این نیاز به فرهنگ‌سازی دارد که همان حاکمیت اخلاق در پژوهش است، باید آموزش آن از دوره ابتدایی شروع شود و به دانشگاه ختم شود، ما باید حقوق مولفان و مصنفان را در تولید آثار هنری به رسمیت بشناسیم. از منظر کتابدار نگاه ما به پایان‌نامه‌ها این بوده که فرد استفاده‌کننده با حضور کتابدار از یک، 2 یا 3 صفحه پایان‌نامه‌ای استفاده کند، ما باید در کتابخانه ملی از این آثار حفاظت بیشتری کنیم.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی از جمله اهداف این سازمان را گسترش فعالیت و همکاری با نهادهای بین‌المللی همانند یونسکو و آیسسکو عنوان کرد و گفت: امسال کمیته حافظه ملی پنج اثر کلیات سعدی، مثنوی مولوی، مسالک و ممالک استخری، البنیه عن الحقایق الدویه و سفرنامه ناصرخسرو را برای ثبت به یونسکو فرستاده است.
وی خاطرنشان کرد: ما در کتابخانه ملی به دنبال درآمدزایی نیستیم، هدف ما توسعه منابع غنی فرهنگی و خدمت‌رسانی به پژوهشگران است، وظیفه سازمان اسناد و کتابخانه ملی وظیفه روشنی است که خدماتی و پژوهشی است، رسالت ما در این سازمان انتخاب‌گرانه نیست تنها خدمت‌رسانی به پژوهشگران است که رویکرد مالی هم ندارند.
دکتر عزیزی از اعلام آمادگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی برای در دسترس قرار دادن اسناد برای پژوهشگران، محققان و علاقه‌مندان خبر داد و گفت: ما در معاونت اسناد منتظر افرادی هستیم که به ما مراجعه کنند تا اسناد را در اختیار آنها قرار بدهیم.
پایان پیام/
نظر شما