آنچه علی اکبر حسین(ع) از جدش به ارث برده بود

 حجت الاسلام امیرعلی حسنلو، مدیرگروه تاریخ وسیره مرکز مطالعات وپاسخگویی به شبهات حوزه در گفتگو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت: امام حسین علیه السّلام شش فرزند داشتند که یکی از آنها علی در کربلا شهید شد. نام مادر علی، لیلی دختر ابی مرّه بن عروة بن مسعود ثقفی بوده است. او در اوائل خلافت عثمان بن عفان متولد گردید و از جدش علی علیه السّلام حدیث نقل کرده است. ولی شیخ مفید اظهار داشته او پس از شهادت جدش علی متولد شده است.

وی در بیان فضایل و ویژگی های منحصر بفرد حضرت علی اکبر علیه السلام تصریح کرد: ابوالفرج گفته است معاویه روزی پرسید سزاوارترین مردم به خلافت چه کسی می باشد؟ گفتند تو، گفت: نه! سزاوارترین مردم بر خلافت علی بن الحسین است . کنیه این فرزند امام حسین علیه السلام، ابوالحسن و ملقب به اکبراست، چون بزرگترین فرزند امام بود. لذا با این لقب، ملقب شده است.

این استاد حوزه خاطرنشان کرد: بنابر نقل برخی از مورخان و محدثان شیعه امام حسین علیه السّلام سه فرزند خود را علی نامیده بود و هر یک را با لقب «اکبر»، «اوسط» که همان حضرت زین العابدین علیه السلام است و «اصغر» (شهید شیرخوار کربلا) ملقب نموده بود. علی اکبر نیز در کربلا شهید شد.
بنابر نقل برخی از مورخان و محققان پس از شهادت اصحاب امام حسین، علی اکبر نخستین کسی بود که از بنی هاشم به میدان جنگ رفت و به شهادت رسید. او با دیدن تنهایی پدر برای اجازه از پدر در حال سوار بر اسب به حضورش رسید و از آن حضرت اجازه خواست و امام حسین علیه السّلام او را بدرقه کرد و در حین بدرقه در حالیکه زیباترین و نیکوخوترین مردم را با چشمان اشک بار به میدان جنگ می فرستاد چنین فرمود: خدایا گواه باش که جوانی به مبارزه ایشان می فرستم که از همه ی مردم از نظراخلاق و سیما و گفتارش به رسول خدا(ص) شبیه تر است ما هر وقت شوق دیدار پیامبرت را داشتیم به او می نگریستیم ......»

این کارشناس تاریخ اسلام افزود: امام حسین(ع) در توصیف و معرفی علی اکبر (ع) فرمود: علی اکبر جلوه ای از رخ و رفتار زیبای رسول خدا است : «..... اَشبه الناس خلقاً و خلقاً و منطقاً برسولک ....» یعنی شبیه ترین مردم از نظر رفتار و خلق و خوی و از نظر گفتار به پیامبرست. این جمله امام حسین علیه السّلام سه شباهت علی اکبر به پیامبر را بیان می نماید.
آنچه از این روایت استفاده می شود این است که حضرت علی اکبر(ع) اخلاقی بسیار نیکو و پسندیده داشت و در این نیک خلقی به پیامبر اکرم صلّ الله علیه و آله که قرآن از خلق آن حضرت تحسین می نماید، شباهت داشت.
حسن اخلاق پیامبر(ص) با اعجاب و حیرت در قرآن کریم بیان شده است چنانکه  می فرماید: «انک لعلی خلق عظیم ....» و همین حسن خلق و نوع برخورد پیامبر(ص) با مردم بود که اسلام با سرعت چشمگیری رونق و گسترش یافت چنانکه قرآن در این باره سخن گفته است.

حجت الاسلام حسنلو یادآور شد: با این اوصاف اخلاق علی اکبر(ع) شباهت کامل به پیامبر(ص) داشت که امام حسین علیه السّلام آن را اظهار می نماید. شباهت دیگری که مورد توجه امام بوده است شباهت ظاهری و جسمانی است که با عبارت«خَلقاً» در روایت مطرح شده بنابر اظهار امام، حضرت علی اکبر از نظر قیافه و شمایل و سیمای ظاهر ی نیز به پیامبر اکرم صلّ الله علیه و آله شباهت کامل داشته است، این شباهت نیز در بین اصحاب پیامبر(ص) که آن جناب را دیده بودند معروفیت داشت و تمام بنی هاشم و اصحاب پیامبر(ص) که یاد پیامبر می افتادند به زیارت علی اکبر می رفتند چنانکه از عبارت حدیث امام حسین(ع) این مطلب روشن می شود.

وی خاطرنشان کرد: اما شباهت علی اکبرعلیه السّلام به پیامبر اکرم صلّ الله علیه و آله از نظر منطق منظور از این شباهت، شباهت علمی نیست، منظور امام از شباهت در منطق، شباهت در نطق و بیان گفتار و کردار و جامع تر از آن سیره و همه ی جلوه های رفتاری است ، چنانکه می دانید پیامبر اکرم(ص)  بیانی بسیار زیبا و فصیح داشت و بسیار روشن و واضح سخن می گفت، خوش بیان، ‌خوش لحن و خوش صدا بود چون تمام کمالات بشری در آن حضرت نمایان بود، لذا از این حیث، حضرت علی اکبر در این خصوصیات از جدش رسول خدا ارث برده بود و کاملاً شبیه جدش و مثل جدش سخن می گفت؛ بنابراین آنچه در حدیث آمده است هیچ ربطی به علم منطق ندارد بلکه منظور از منطق در این حدیث گفتار و طرز صحبت کردن و امثال آن است.

حجت الاسلام حسنلو افزود: امام حسین (ع) درمعرفی وتبیین شخصیت فرزند برومندش اورا جلوه ای تمام نما از رفتار و کردار پیامبر(ص) معرفی کرد و به مخاطبان آن روز وآیندگان اعلام نمود که ای مردم دنیا بدانید بنی امیه و پیروان آنها چه کسی را در کربلا برای رسیدن به قدرت وسلطنت وحکومت به قتل رساندند ؛ به این معنا که آنها اگر قدرت داشتند خود پیامبر(ص) را نیز درمکه به جهت منافع مادی به قتل می رساندند؛ چنانکه ابوسفیان بارها این توطئه را چید اما موفق نشد ؛ وجود علی اکبر(ع) درکربلا درکنار امام با معرفی شخصیت او از سوی امام به تاریخ وآیندگان بیانگر این است که راه درست اسلام در مسیر امامت است وراه باطل همان راه مدعیان خلافت واصحاب سقیفه؛ امام با این پیام رسا فرمود که درهمیشه تاریخ قدرت طلبانی هستند که برای مطامع دنیوی جلوه های حق را به قتل رسانده وبه اسارت می برند ؛ نکته دیگر اینکه در بیان جامعیت تبیین امام حسین(ع) این نکته نیز وجود دارد که برای شناخت حضرت علی اکبر (ع) باید از آیات قرآن نیز کمک گرفت چون درروایاتی ذکر شده که وجود شریف پیامبر صلّی الله علیه و آله تجلی قرآن است.

1- شیخ مفید الارشاد، چاپ اول، آل البیت، 1413، ج 3، ص 135.
2. محمد سماوی، ابصار العین فی انصار الحسین، چاپ اول، قم، نوید الاسلام، 1369، ص 6 ـ 85، و علامه مجلسی، بحارالانوار، چاپ سوم، تهران، اسلامیه، سال 68، ج 45، ص 330.
3. محسن امین، اعیان الشیعه، چاپ سوم، بیروت، ج 1، ص 607.
4. نجم الدین جعفر بن محمد، مثیر الاحزان، چاپ اول، قم، مؤسسه امام مهدی،‌1406، ص 68 و ابن اعثم، الفتوح، ترجمه مستوفی، چاپ اول، تهران، انتشارات، آموزش انقلاب اسلامی 1372، ص 907.
5. سورة قلم، 4.
6. موسوعة کلمات الامام حسین ـ علیه السّلام ـ ، موسسه امام صادق، چاپ اول، 76، ص 610.
7. موسوعة کلمات الامام حسین ـ علیه السّلام ـ ، موسسه امام صادق، چاپ اول، 76، ص 610.