به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام محسن غرویان، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیه، در همایش تحول در علوم انسانی که به همت پژوهشگاه علوم اسلامی قم در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد، به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی با تاکید بر لزوم ایجاد فضای مناسب در جوامع علمی به عنوان لازمه برای ایجاد هر تحول علمی، اظهار داشت: اینگونه همایش ها همین نقش ایجاد فضای مناسب را دارد و البته باید بحث های مطرح شده هم به گونه ای باشد که بتواند این فضا را به وجود آورد.
نویسنده کتاب «صحیفه سجادیه موضوعی»، با این اعتقاد که در چنین فضاهایی باید برخی سخن ها و نظریات را شفات و روشن بیان کرد، گفت: چرا که وقتی فضا، فضای علمی باشد هر سخنی قطعا مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.
وی مدعی شد که تحول در علوم انسانی مانند همه تحولات دیگر، ممکن است که از یک جرقه ساده آغاز شود. وی در این باره افزود: نمونه این جرقه ها حتی در سیاست هم دیده می شود و آن هنگامی بود که بر علیه حضرت امام(ره) مقاله ای نوشته شد که همان جرقه ای برای انقلاب اسلامی شد.
نویسنده کتاب «آشنایی با فلسفه»، "اصالة الوجود" را نمونه ای از نظریاتی دانست که صدرالمتالهین گویا بر اساس جمله ای که در آثار فارابی یافته بود، به آن رهنمون شده بود.
وی جرات و جسارت را از دیگر مولفه های لازم برای ایجاد این تحول ذکر کرد و گفت: حدس جسورانه ای که پوپر می گوید، همین است. برای مثال می توان به حرکت حضرت امام برای طرح حکومت و نظام اسلامی در زمانی که حوزه های علمیه از سیاست تبری می جستند، مثال زد.
نویسنده کتاب «در محضر استاد حسن‌زاده آملی» بر این باور است که در تحول باید ادبیات خاصی را هم ارائه داد و نقش ادبیات در تحول و انقلاب علمی نباید نادیده گرفته شود. وی در این باره افزود: حتی برای این امر می توان به متون دینی مراجعه کرد و حقایق عالم را به زبا ن دیگری و ادبیات نوینی ارائه کرد.
وی در این حوزه، تغییر نظریه عناصر اربعه به جدول مندلیف، دیالکتیک هگل را به دیالکتیکی که در فلسفه مارکس پذیرفته شد، و نظریات تکلمیلی منطق ارسطو که توسط فرفریوس ارائه شد را مثال زد و گفت: نباید فضایی ایجاد کرد و تصور نمود که امکان ندارد غیر از این روند جاری حاکم، روش و رویکرد دیگری امکان داشته باشد.
عضو هیئت علمی جامعة‌المصطفی(ص) العالمیة، با این ادعا که تحول در علوم انسانی بدون نگاه جدید به انسان امکان ندارد، گفت: انسان نیز جزئی از هستی است. پس انسان شناسی هم بدون هستی شناسی نمی شود.
وی با طرح مباحث اصالت وجود و اصالت ماهیت که برخی این دو رویکرد را در فلسفه اسلامی، همانند یک قضیه منفصله حقیقیه می دانند، اظهار داشت: من این سوال را مطرح می کنم که آیا نمی توان این دو رویکرد را به سه رویکرد تبدیل کرد؟
حجت الاسلام غرویان با عنوان اینکه جرقه ای از آیات قرآن در ذهن او برای ایجاد رویکرد سوم نقش بسته است، گفت: بر اساس آیه "سبحان الذی بیده ملکوت کل شیء" من این سوال را طرح می کنم که چرا صدرالمتالهین به جای سخن از ملکوت از وجود سخن گفته است؟
وی مدعی شد که اصالت نه با وجود است و نه با ماهیت، بلکه اصالت با ملکوت اشیاء است.
حجت الاسلام غرویان با انتقاد از تمسک نجستن به آموزه های روایی و قرآنی، اظهار داشت: اگر می خواهیم در تحول علوم انسانی قدمی برداریم، باید با استفاده از ادبیات قرآن و حدیث، آموزه های آن را جایگزین معارف کنونی کنیم.
پایان پیام/
نظر شما