به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام محمد جواد ارسطا، رییس دانشگاه باقرالعلوم(ع)، در همایش تحول در علوم انسانی که به همت پژوهشگاه علوم اسلامی قم در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد، با موضوع "نقش فقه در تحول علوم انسانی" به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی با اشاره به اینکه تصور رایج بر این است که فقه یک علم مصرف کننده بوده و بنابراین مولد نیست و صرفا نظریات را مورد استفاده قرار می دهد، اظهار داشت: برخی به اشتباه معتقدند که همیشه فقه چند قدم از آنچه در جامعه اتفاق می افتد عقب تر است.
حجت الاسلام ارسطا مدعی شد که با مراجعه به روایات خواهیم دید که تعریفی که برای فقیه و فقه ارائه می شود، غیر از تصور رایج است. وی در این باره گفت: امیرالمومنین (ع) می فرمایند که "الا اخبرکم بالفقیه حقا؟ ... لم یترک القرآن رغبة عنه الی غیره"؛ فقیه کسی است که به خاطر رغبت در امور دیگر از قرآن روی بر نمی گرداند.
وی به روایت دیگری از امام صادق (ع) اشاره کرد که در آن حضرت می فرمایند: "فقیه کسی است که به سنت رسول الله(ص) تمسک می جوید" و در ادامه افزود: این قبیل روایات متعدد است و ظاهرا در عصر ائمه نوعی انحراف و کج فهمی درباره معنای فقیه و فقاهت وجود داشته است که ائمه در موارد متعددی کوشیده اند این معنای غلط را پاک کنند.
رئیس دانشگاه باقرالعلوم (ع) بر اساس روایات مدعی شد که فقیه به کسی گفته می شود که بصیرت کافی را در مجموعه دین داراست و ادامه داد: بر همه فرهیختگان اصیل حوزوی است که به تبیین این حقیقت بپردازند که فقها فقط در احکام فرعی غور نمی کنند.
وی از قول حضرت امام خمینی(ره) گفت: فقه، تئوری واقعی و کامل و اداره کننده انسان از گهواره تا گور است.
حجت الاسلام ارسطا در ادامه افزود: این اداره کردن وقتی تحقق می یابد که در راستای هدف اصلی خلقت انسان باشد و هدف انسان نیز آزاد شدن از قید تمامی ارزش های الاهی است.
وی در بخش دیگری از سخنانش در پی پاسخ به این سوال بود که چه راهکارهایی می توان برای شکوفایی فقه تئوری پرداز ارائه داد؟ وی در این باره گفت: خارج شدن فقه از حصار تنگ فقه فردی یکی از راه ها و پاسخ ها به این پرسش است.
رئیس دانشگاه باقر العلوم (ع) در این باره ادامه داد: موضوع فقه افعال مکلف به معنای شخصی حقیقی نیست بلکه اشخاص حقوقی را هم در بر می گیرد. وقتی سخن از حیثیت اجتماعی افراد به میان می آید، پس باید این حیثیات از زوایای مختلفی مورد توجه قرار بگیرد.
وی فقه روانشناسی، فقه حقوقی و فقه اجتماعی را نمونه ای از این فرآیند دانست و گفت: فقه می تواند در چنین حوزه هایی ورود پیدا کند و به نظریه پردازی بپردازد.
حجت الاسلام ارسطا برلزوم توجه به نقش مصلحت در فقه غیر فرعی به عنوان راه حل دیگری برای پاسخ به پرسش مطرح شده اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از محورهای اصیل فقه غیر فرعی، مصلحت است. یعنی هر گونه تصرف و تصمیم گیری در حوزه امور عمومی، منوط به رعایت همه جنبه های امور عمومی است و برای ارتباط با این امور عمومی، فقه، لاجرم باید با همه حوزه ها ارتباط داشته باشد.
پایان پیام/
نظر شما