به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، بسیاری از مفاهیم و فرهنگ ممالک اسلامی حاصل تصمیماتی است که در دوره های مختلف در مساجد اتخاذ شده اند.
در زمان حیات پیامبر اکرم(ص) نیز «مسجد» از چنان جایگاه مهم و کلیدی برخوردار بود که اساسی ترین مسایل مربوط به جامعه و امت اسلام در مسجد طرح و تصمیم گیرهای لازم از سوی نبی مکرم اسلام به سایرین ابلاغ می شد.
با این وصف مسجد در امت اسلام راهگشایی برای مسایل معنوی، فرهنگی، سیاسی ، اجتماعی است. با در نظر داشت این مسئله با حجت الاسلام و المسلمین «احمد احمدی»، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رییس سازمان «سمت» به گفت وگو پرداخته ایم که حاصل آن را می خوانید:
- اصلی ترین فلسفه وجودی مسجد عبادت حق تعالی است اما فارغ از این آنچنان که از تاریخ صدر اسلام بر می آید تعاریف دیگری نیز نسبت به کارکرد مساجد ارایه شده است، برای ما از دیگر فلسفه و ماهیت های وجودی مسجد به ویژه اهداف اخلاقی و تربیتی آن بفرمایید.
پیامبر اکرم(ص) زمانی که وارد مدینه شدند، در اولین اقدام دست به تاسیس مسجد می زنند و مسجد در واقع در آن دوران علاوه بر مکانی برای عبادت، پایگاه علم، سیاست و تجمعات مسلمین نیز بود. تعلیم علم، ارایه مباحث دینی عمدتا در مساجد صورت می گرفت. در زمان نبی مکرم اسلام(ص) مسلمین گروه گروه در مساجد می نشستند و در حوزه های دینی بحث می کردند.
-هریک از بخش های معماری مساجد پشتوانه و مفهومی معنوی دارند، از نگاه شما این معماری ویژه در گلدسته، محراب، مناره، چه مفاهیمی را منتقل می کند؟
محراب یا جایی که سخنور درکلیساها می ایستد و سخنرانی می کند جای بلندی است که کشیش یا فرد سخنور پشت آن ایستاده و برای حاضران صحبت می کند. مسیحیان فقط یک دعایی در کلیسا دارند و کشیش دعایی می خواند و تمام. اما مساجد واقعا نمونه بارزی از انسجام و وحدت است و با سایر اماکن مذهبی تفاوت دارد. فرم و شکل مسجد مملو از مفاهیم معنوی است. وقتی موذن برای اذان گفتن بالای مناره های مسجد می رود در واقع تداعی کننده یک مفهوم است. مناره در حقیقت آیتی از فرا رفتن از حوزه خاک است. موذن بالای مناره است که مردم را به سوی نماز دعوت می کند.
همچنین هنرهایی که در مساجد به کار رفته است یادگاری ماندنی است، مثلا مسجد امام اصفهان واقعا آیتی از هنر معنوی است. یک صدا که زده می شود چندبار بر می گردد. این مساله ناشی از معماری قوی این مسجد است. چنین هنری در کلیسها وجود ندارد، ساختار مساجد یادآور خداست.
- از سال 1336 در جلسات درس اسفار و تفسیر علامه طباطبایی در مسجد حجتیه شرکت داشتید، چه عواملی منبر علامه طباطبایی را در مسجد حجتیه چنان جذاب می کرد که تعداد زیادی از طلاب برای حضور در جلسات وی در این مسجد حضور می یافتند؟
آن سال ها عموما دروس در مساجد ارایه می شد، مرحوم علامه طباطبایی دو درس داشت، یکی اسفار و دیگری تفسیر، سال 1336 که به قم آمدم در این جلسات شرکت کردم. صدای مرحوم علامه چندان بلند نبود. طلاب در جلسات حاضر می شدند و علامه به ستونی تکیه می داد و درس می گفت.
یکی از علل جذاب بودن منبر علامه طباطبایی این بود که همواره تا جایی که توان داشت به سوالات طلاب پاسخ می گفت. بلافاصله بعد از اتمام درس که علامه به سوی منزل می رفتند درست تا داخل کوچه آیت الله زنجانی طلاب ایشان را همراهی می کردند و سوالات خود را مطرح می کردند و ایشان تا درب منزل پاسخگو بودند و گاهی به اندازه ای این سوالات طول می کشید که کمر علامه تا می شد با این حال اما تا رمق داشت پاسخ می گفت اما دیگر باقی شاگردان خجالت می کشیدند و سوالات خود را به زمان دیگری موکول می کردند.
- با توجه به اینکه دهه آخر شعبان با عنوان دهه تکریم و غبارروبی مساجد نامگذاری شده است، انتشارات سمت به عنوان یکی از ناشران اثرگذار تاکنون چند عنوان کتاب در حوزه علوم دینی و به ویژه مسجد منتشر کرده است؟
ما در حوزه علوم دینی بخش قابل توجهی از آثار را داشته ایم که تعداد زیادی از آنها در باب مسایل دینی از جمله علوم قرآنی، تعلیم و تربیت اسلامی، علم کلام، فلسفه اسلامی، کتاب های مختلفی را منتشر کرده ایم. در این بین کتابی ویژه با عنوان «مسجد» منتشر نکرده ایم اما در ذیل آثاری که عنوان کردم اشاراتی به مسجد نیز وجود دارد.
- در حوزه گسترش مباحث علمی در سطح مساجد چه پیشنهادی دارید، آیا می توان از «مسجد» به عنوان یک ظرفیت در راستای گسترش مباحث حوزه های معرفت بهره جست؟
قطعا، اما این رویکرد مستلزم برنامه ریزی جدی و دقیق و حضور صاحب نظران در این مباحث دارد، می توانیم از مساجد به عنوان ی ظرفیت در حوزه مباحث معرفتی بهره ببریم اما همان طورکه اشاره کردم قدم اول در گرو برنامه ریزی دقیق است.
پایان پیام/
نظر شما