محمدرضا شمس از نویسندگان کودک و نوجوانان در مورد علل کپی کاری آثار ادبی به خبرنگار شبستان گفت: کپی کاری از آثار هنری از قدیم بوده است و مسئله جدیدی نیست. هنرمند ناخواسته تحت تأثیر یک متن یا بازی قرار می گیرد و از آن الگوبرداری می کند. تمام آثار ادبی در دنیا به هر حال تحت تاثیر هم هستند. نویسنده ها کارهای هم را می خوانند و تحت تاثیر نوشته های هم قرار می گیرند.
شمس ادامه داد: ممکن است نویسنده ای، کتاب نویسنده دیگری را بخواند و جرقه ای در ذهنش زده شود و کتابی متفاوت بنویسد و یا احتمال دارد نویسنده ای تحت تاثیر سبک نویسنده دیگر به سبک جدیدی برسد اما مشکل آنجاست که صرفا تقلید صورت می گیرد بی هیچ خلاقیتی.
وی با بیان اینکه کپی کاری آثار هنری در مملکت ما به دلیل عدم رعایت کپی رایت شدت زیادی دارد، عنوان کرد: متاسفانه در کشور ما علاوه بر کپی آثار هموطنان از آثار هنری هنرمندان خارج کشور هم کپی برداری می شود. هری پاتر را برمی دارند و اسامی آن را عوض کرده و کتاب منتشر می کنند. کپی کاری بخصوص در زمینه کارهای سینمایی و تلویزیونی زیاد شده است.
این نویسنده یادآور شد: در حوزه داستان هم کپی کاری کم نیست، چندی پیش در مجله سنجاقک کاری از خانم کتبی را کپی کرد و به اسم فرد دیگری چاپ کردند. چند باری هم کارهای من به اسامی دیگر چاپ شد. از تلویزیون کار من را پخش می کنند بدون اینکه در جریان باشم حتی به خود زحمت نمی دهند با یک تلفن از من اجازه بگیرند.
شمس عدم خلاقیت را یکی از علل مهم عدم کپی رایت دانست و افزود:سهل الوصول بودن کپی و عدم خلاقیت باعث کپی کاری آثار هنری شده است.کسی که خلاقیت داشته باشد کپی کاری نمی کند، نویسنده کلی فکر کرده و زحمت کشیده و کس دیگر به راحتی کار او را کپی می کند، آن طرف مرز هنرمندی زحمت کشیده فیلم و سریال ساخته این طرف آداپته و ایرانی می کنند، لوکیشن و میزانسن و اسامی را تغییر می دهند بدون اینکه فکر و زحمتی کشیده باشند.
وی با اشاره به اینکه یک سری از افراد از راه همین کپی کاری معروف و مطرح شده اند، بیان کرد: خانم روکینگ در هری پاتر هم تقلید کرده از جاهای مختلف، مثلا جادوگری را از یک جا برداشته و موضوعی دیگر را از جای دیگر اما خلاقیت خودش را هم اضافه کرده است و برای همین کار خیلی خوب درآمده است.
شمس خاطرنشان کرد: برخی افراد به طور ناشیانه و برخی حرفه ای کپی می کنند. در واقع کپی کارهای حرفه ای، کپی کار خوب هستند اما خلاق نیستند. بدون ضابطه و رابطه در کشور به این مسئله کپی کاری دامن زده است.
این نویسنده با اشاره به هرج و مرج موجود در بازار کتاب اظهار داشت: اتفاق افتاده که به ناشر کار ترجمه می دهیم و ناشر آن را رد می کند و فردا در بازار کتاب همان کار به اسم دیگر چاپ می شود و بیرون می آید.
وی در مورد ارایه آثار هنری از روی یک افسانه تصریح کرد: افسانه برای کسی نیست، زمانی که کتابت نبوده افسانه ها سینه به سینه منتقل می شده است. می توان افسانه ای را برداشت و با خلاقیت و ابتکار از آن یک کار هنری ارایه داد. این کپی کاری نیست اما وقتی کسی کاری را تالیف کرده است و وقت گذاشته و زحمت کشیده، نمی توان در آن دست کاری کرد و به اسم خود چاپ کرد.
این نویسنده یادآور شد: انسان متمدن در جمع زندگی می کند و در جمع به تبادل اطلاعات می پردازد و از انسان های دیگر الهام می گیرد و تحت تأثیر آنها قرار می گیرد. اتفاق می افتد که نویسنده و هنرمند از یک اتفاق داستان یا از خاطره یک شخص الهام بگیرند و آن را به داستان تبدیل کنند. این امر بدیهی است اما اگر تبدیل به تقلید صرف شود ماهیت خود را از دست می دهد.
پایان پیام/
نظر شما