به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، سیدرضا صالحی امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ظهر امروز دوشنبه 3 شهریور در نشست خبری که به مناسبت هفته دولت در کتابخانه ملی ایران برگزار شد برنامه های این سازمان را تشریح کرد.
سیدرضا صالحی امیری، رئیس کتابخانه ملی ایران در ابتدای این نشست گفت: گرامیداشت هفته دولت براساس یک منطقی است که در عملکرد یک سال گذشته بازنگری داشته باشیم تا نقاط قوت را شناخته و نسبت به رفع آن جامه‌عمل پوشیده و نقاط مثبت را قوت ببخشیم. این سازمان بنا به وظایف ذاتی خود تلاش می‌کند تا در عرصه ملی و بین‌المللی بعنوان یک نهاد فرهنگی در جهت ارتقاء سطح فرهنگ، دانش و آگاهی جامعه قدم بردارد، همچنین آن چیزی که بنده از عملکرد دولت ارزیابی کردم حداقل 12 اتفاق در 12 ماه بوده است که قابل تحلیل و بررسی است.
صالحی امیری افزود: اولین اتفاقی که در دولت یازدهم افتاد استقرار ثبات و آرامش در سطح ملی است و نتیجه این ثبات و آرامش ایجاد یک فضا و بستر لازم برای تحقق برنامه‌های دولت در سطح ملی، در عرصه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی یک ثبات نسبی را مشاهده می‌کنیم. اتفاق دوم حاکمیت اخلاق و پرهیز جدی از بداخلاقی‌های مرسوم گذشته است چرا که اخلاق بعنوان جوهر نظام فرهنگی ما باید در تمام شئونات حاکم جاری و ساری باشد یعنی بداخلاقی سم مهلکی است که تاثیر خودرا در مسائل مختلف در بر خواهد داشت.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: اتفاق سوم در دولت استقرار یک نظام کارشناسی و قانونی بود، دولت پایبند به قانون است و قانونمداری و قانونمندی را ضرورت تداوم حیات نظام سیاسی به آن پایبند است و عملکرد دولت هم این نوید را می‌دهد که دولت در هر شرایطی به قانون پایبند است. اتفاق چهارم استفاده از خرد جمعی در سطح جامعه است یعنی دولت دست نیاز خود را به همه فرهیختگان، نخبگان و اصحاب علم و اندیشه دراز کرد و از آنها کمک خواست به همین منظور استفاده از خرد جمعی و استفاده از ظرفیت ملی برای توسعه ملی بعنوان یکی از اهداف جدی و مورد توجه دولت به شمار می‌رود. بخش پنجم به توجه جدی دولت به کرامت و حرمت انسانها و حقوق شهروندی مربوط می‌شود به گونه‌ای که دولت بسیار حساس است و اخیراً حرکتی که از دولت دیده‌ایم به حادثه ناگوار ایران 140 بود که دولت بلافاصله برای دفاع از این شهروندان پروزهای این هواپیما را متوقف کرد و تلاش کرد با شفاف‌سازی و بدون کتمان‌سازی وتوجیه ، واقعیت‌های جامعه را همانطور که وجود دارد مورد توجه قرار دهد و به آن بپردازد.
وی افزود: بخش ششم به استقرار نظام برنامه‌ریزی در سطح ملی مربوط می‌شود چرا که جامعه بدون برنامه به ناکجا خواهد رفت، به همین منظور ایجاد یک ساز و کار نظام‌مند و برنامه‌ریزی از دیگر برنامه‌های دولت به شمار می‌رود همچنین ایجاد یه زمینه جدید برای برنامه ششم، حرکت مثبتی است که دولت آن را دنبال کرده و جزء حرکت مثبت آن نیز به شمار می‌رود.
صالحی امیری با اشاره به این مطلب که تصمیم‌های سلیقگی، احساسی و لحظه‌ای به صورت جد در دولت جلوگیری و پرهیز خواهد شد، گفت: محور هفتم درک لازم از مصالح و منابع ملی در حوزه سیاست خارجی است به گونه‌ای که در سال گذشته بجای استفاده از ادبیات خشن و تهدیدآمیز، تلاش شده است با ایجاد تعامل و مذاکره منافع ملی را دنبال کنیم. محور هشتم تلاش برای انسجام و وحدت ملی دردرون نظام است آن هم با پذیرش همه سلایق سیاسی یعنی دولت با ارائه گفتمان اعتدال، تلاش کرد تا همه ظرفیت‌های ملی را در عرصه‌های مختلف به کار گیرد و تلاش جدی در عرصه ساختاری، اسنجام و وحدت با قوا است.
وی ادامه داد: اگر به برخورد هفته گذشته با دولت انجام شد را مشاهده کرده باشید متوجه می‌شوید که ریاست محترم جمهور در سخنرانی خود از ادبیات بسیار منطقی برخوردار بودند و آن را حق مجلس دانستند اما علیرغم اینکه دولت به این نتیجه ناراضی و ناخوشایند بود بنابراین مسئله انسجام و وحدت ملی هم در سطح قوا و هم در سطح نهادها یکی از برنامه‌های جدی دولت بوده و به آن وفادار است.
وی افزود: اتفاق نهم به استفاده از ظرفیت نظام کارشناسی برای توسعه ملی اختصاص دارد یعنی دولت به تنهایی نمی‌تواند لوکوموتیو بزرگ توسعه را به مقصد برساند به همین منظور تلاش کرد تا از نهادهای مردمی و انجمن‌های علمی و نخبگان دعوت کرده و آنها را به استخدام بگیرد چرا که دولت در تمام حوزه‌ها به این باور است که باید کار را به مردم واگذار کرد و دولت باید رسالت سیاست‌گذاری و نظارت را بر عهده گیرد.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران عنوان کرد: توجه اساسی دولت به معیشت عمومی، اتفاق دهم دولت در 12 ماه گذشته بوده است یعنی در اولین جلسه دولت، معیشت در دستور کار قرار گرفت و تا به امروز که شما نیز شاهد آن هستید، قدم‌های جدی در این راستا برداشته شده است.
وی با اشاره به این مطلب که دولت به مسئله فرهنگ و هنر توجه ویژه‌ای دارد، اضافه کرد: فرهنگ، بن‌مایه توسعه است، به نوعی فرهنگ منشأ همه فضلیت‌ها است. فرهنگ رود جاری است که همه از آن سیراب خواهند شد، جامعه بدون فرهنگ، جامعه مرده‌ای است که حیاط نباتی خواهد داشت.
صالحی امیری افزود: نکته مهمی که دولت به آن اهتمام دارد، توجه اصلی و اساسی به سرمایه اجتماعی، اعتماد و حمایت مردم و تلاش برای مشارکت جویی مردم و ارتقای سرمایه اجتماعی دولت در سطح ملی استئ در جایی توجه به سرمایه ملی به نام جوانان است.
رئیس کتابخانه ملی ایران گفت: ما و شما باید تلاش کنیم تا جامعه را به سمت زیست فرهنگی سوق دهیم، زیست اقتصادی نیاز اولیه جامعه است اما نیاز بنیادی جامعه اسلامی، نیاز فرهنگی است.
وی اضافه کرد: وقتی از زیست فرهنگی استفاده می‌کنیم، مقصود و هدف ما حاکمیت اخلاق در عرصه اقتصاد، سیاست، جامعه و فرهنگ یک ضرورت اساسی است.یعنی وقتی اخلاق از سیاست فاصله بگیرد آن وقت آن چیزی که به عنوان گرانی، تورم و همه آن چیزی که ما به عنوان آسیب‌ها نام می‌بریم ناشی از فقدان اخلاق در انسان است.
صالحی امیری بیان کرد: وقتی از سیاست اخلاقی صحبت می‌کنیم حاکمیت قوانین اخلاقی در رفتار سیاسی است؛ وقتی اخلاق در سیاست‌گذاران نباشد آن وقت انگ‌زنی، افترا و انتقام جویی جایگزین یک رقابت سالم سیاسی خواهد شد و در نهایت سیاست‌ورزی که ضرورت یک جامعه است تبدیل به سیاست‌بازی خواهد شد.
وی افزود: نکته دیگری که در عرصه فرهنگی حائز اهمیت است، بحث افزایش مصرف فرهنگی جامعه است، که این مهم رسالت همه رسانه‌ها است یعنی شما باید این را در جامعه ترویج دهید که مصرف محصولات فرهنگی را در جامعه افزایش دهید چراکه متأسفانه ما مصرف‌مان نسبت به سایر کشورها بسیار پایین است. از سرانه مطالعه گرفته تا فیلم، ادبیات، شعر، نقاشی و غیره در نتیجه یکی از ضرورت‌های افراد جامعه سوق دادن به افزایش میزان محصولات فرهنگی و ارتقای فضیلت و معرفت در جامعه ایران است.
این مقام مسئول گفت: جامعه بدون معرفت، جامعه‌ای خشک و بی‌روحی است یعنی فضیلت چشمه جوشانی است که باید همه از آن بهره‌مند شوند به گونه‌ای دیگر جامعه فضیلت ره به جایی نبرد، همچنین آن چیزی که ما امروز از قرع بعنوان بن‌بست اخلاقی صحبت می‌کنیم همان کاستن فضیلت‌های انسانی است.
وی اضافه کرد: جامعه ایران، جامعه متکثر و متنوعی است، همه اقوام و همه نحله‌های فکری در آن زیست می‌کنند لذا این جامعه باید به سمت یک جامعه با ویژگی‌های یک جامعه ملی حرکت کند.
صالحی امیری با اشاره به اقدامات اخیر سازمان اسناد در کتابخانه ملی ایران بیان کرد: نخستین اقدام ما در کتابخانه ملی ایران تشکیل شورای اجرایی سازمان بود که با استفاده از ظرفیت‌های صاحب‌نظران مورد اهتمام قرار گرفت از همان ابتدا و تا به امروز بنا را بر این گذاشتیم تا از تصمیم جمعی و خرد کلی در این سازمان به فعالیت بپردازیم.
وی افزود: تاکنون برای این مهم 300 کار را تعریف کردیم که تعیین سیاستها که منبعث از سیاستهای کلان نظام، دولت، چشم‌انداز و مقام معظم رهبری است و برنامه‌ریزی تحقق سیاستها که وظیفه اجرا بر عهده معاونین را مورد توجه قرار داده ایم.
صالحی امیری با اشاره به این مطلب که 8 برنامه را بعنوان سیاست اساسی در این کتابخانه مورد بررسی قرار داده‌ایم، گفت: نخستین برنامه، تحول در نظام دیجیتال‌سازی است یعنی ما بتوانیم بستری را فراهم کنیم که همه افراد در همه نقاط کشور بتوانند از مخازن و میراث ملی سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران بهره‌مند شوند.
وی بیان کرد: اکنون ظرفیت دیجیتال‌سازی کتابخانه ملی ایران کمتر از 5 درصد است که هیچ‌گاه این مهم همراه با نظام فرهنگی نیست اما در تلاش هستیم تا با هماهنگی با مجموعه دولت همچون وزارت ارتباطات و نهادهای ذیربط در حال برنامه‌ریزی گسترده برای تحول در امر دیجیتال‌سازی هستیم.
صالحی امیری عنوان کرد: بحث توسعه فرهنگی در کتابخانه ملی ایران آغاز شده است، به همین منظور تفاهم‌نامه‌ای را با میراث فرهنگی و نهادهای ذیربط میراث فرهنگی امضاء کردیم تا بخش عظیمی از توریست‌هایی که به داخل کشور سفر می‌کنند نیم‌روز به کتابخانه ملی ایران اختصاص داده تا از این کتابخانه بازدید کنند یعنی توریسم فرهنگی در بخش بین‌المللی یکی از مواردی است که در کتابخانه ملی ایران مورد توجه قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: تاکنون 7 اثر در کمیته حافظه جهانی به ثبت رسیده است که کتابخانه ملی ایران 3 ثبت را برای این مهم دنبال می‌کند که ثبت نخست به حافظه اثر در ثبت ملی، ثبت اثر در سطح منطقه‌ای و ثبت اثر در ثبت بین‌المللی مربوط می‌شود.
صالحی امیری با اشاره به این مطلب که ما جزء کشورهای پیشرو در ثبت آثار و میراث ملی در سطح جهانی هستیم، گفت: در حوزه بین‌الملل، توسعه، ارتباط با کتابخانه‌های سراسر جهان آن هم بدون توجه به توسعه تشریفاتی، ایجاد کارگاه‌هایی برای آموزش کارکنان کتابخانه‌های ملی، گسترش ظرفیت نسخ خطی در کتابخانه ملی بعنوان میراث ملی بزرگ ایران از جمله فعالیتهای این کتابخانه به شمار می‌رود.
رئیس کتابخانه ملی ایران گفت: چندی پیش که بنده به فرانسه و به اجلاس ایفلا رفته بودم متوجه شدم که 2600 نسخه نفیس خطی به زبان فارسی در کتابخانه ملی فرانسه نگهداری می‌شود که برخی از آنها بسیار نفیس بودند که این امر نشان می‌دهد این فرهنگ و ریشه‌های آن از سرزمین فراتر رفته است.
وی اضافه کرد: اندیشگاه کتابخانه ملی ایران بعنوان یک کانون فرهنگی است که تعامل و تبادل اندیشه میان فرهیختگان، نخبگان و صاحب اندیشه و فکر است که ما به همه ناشران و اهالی اندیشه اعلام کردیم که برنامه‌های نقد کتاب و یا تبادل اندیشه از لحاظ فرهنگی را در این مکان برپا کنند.
صالحی امیری عنوان کرد: رئیس کتابخانه ملی فرانسه گفت که 200 همایش ملی در 60 نمایشگاه ملی در کتابخانه ملی این کشور به طور سالیانه برگزار می‌شود چرا که کتابخانه ملی در دنیا تنها سرویس ثبت سند را ندارد بلکه به عنوان یک کانون فرهنگی در جامعه فعالیت می‌پردازد.
وی با اشاره به برپایی کرسی‌های آزاد اندیشی بیان کرد: بیش از دو دهه است که مقام معظم رهبری در برپایی کرسی‌های آزاد اندیشی توجه دارند اما به این مسئله مهم یعنی ایجاد و گسترش جلسات کرسی‌های آزاد اندیشی کمتر توجه شده است که کتابخانه ملی ایران به این مهم پرداخته است.
این مقام مسئول گفت: انجام پژوهش‌های بنیادی در سازمان، انسجام و هماهنگی با نهادهای مربوطه کشور و ایجاد تعامل با رؤسای کتابخانه‌های بزرگ کشور و جلوگیری از موازی‌کاری و تدوین اساسنامه یکی دیگر از برنامه‌های اساسی این کتابخانه به شمار می‌رود.
صالحی امیری بیان کرد: تشکیلات مهتاب را فعال کرده‌ایم و دبیرخانه آن را در مرکز اسناد ایجاد کرده‌ایم، همچنین توجه اساسی به حوزه تاریخ شفاهی یکی دیگر از اقدامات موثر کتابخانه ملی ایران به شمار می‌رود چرا که جامعه ایران نسبت به تاریخ شفاهی بیشتر از تاریخ کتبی رغبت نشان می‌دهد به همین منظور در نظر داریم خاطرات شفاهی سیاستمداران و نخبگان را در قالب تاریخ شفاهی به ثبت برسانیم.
رئیس کتابخانه ملی ایران گفت: متأسفانه کارکنان ملی کتابخانه ایران در معیشت خوبی به سر نمی‌برند به همین منظور بنا داریم تا از طریق دولت و موافقت آنها کمکی به معیشت کارکنان کتابخانه ملی ایران کنیم.
وی درباره دسترسی دشوار مخاطبان به کتابخانه ملی ایران ادامه داد: این را باید با مسئولان شهرداری و نهادهای ذیربط بیان کرد که این مجموعه را زودتر سامان دهند چرا که هر توسعه‌ای با چالشی همراه است به همین منظور اگر بخواهیم از فضای مناسب‌تری در تپه عباس‌آباد برخوردار شویم مجبور به تحمل برخی از سختی‌ها نیز هستیم اما در چندین جلسه پیگیری این موضوع بودیم که امیدواریم با راه‌اندازی باغ کتاب تهران تپه عباس‌آباد به یک مرکز بزرگ فرهنگی در ایران تبدیل شود.
صالحی امیری ادامه داد: در هیچ‌کجای دنیا وظیفه کتابخانه ملی قرائت‌خانه نیست بلکه همه کتابخانه‌های ملی جهان مرکزی برای حضور پژوهشگران، نخبگان و محققان است تا آنها به سهولت به منابع خاص دسترسی پیدا کنند اما روزانه کتابخانه ملی ایران حداقل با ۱۰۰۰ و بالغ بر ۳۰۰۰ نفر مواجه است که واقعاً ظرفیت حضور همه آنها در کتابخانه ملی مقدور نیست.
وی افزود: برای کاهش مخاطبان کتابخانه ملی ایران تعریف عضویت در کتابخانه را محدود کردیم و از دانشجویان فوق‌لیسانس به بالا عضویت پذیرفتیم اما واقعاً این تمایل قلبی ما نیست اما به دلیل اینکه امکان سرویس‌دهی به بیش از ۳۰۰۰ نفر را در کتابخانه ملی نخواهیم داشت به انجام این کار پرداختیم.
صالحی امیری با اعلام این خبر که مجموعه کتابفروشی کتابخانه ملی را به یک مرکز فروش کتاب و ارائه لوازم التحریر ارتقاء خواهیم داد، گفت: معتقدیم باید در سراسر کشور و بخصوص در محله‌های شهر، کتابخانه و قرائت خانه‌ای برای مخاطبان راه‌اندازی شود یعنی باید کتابخانه‌ها به محلات بروند تا همه مخاطبان به سهولت بتوانند به کتاب دسترسی داشته باشند.
وی افزود: کتابخانه ملی ایران برای حضور هنرمندان و مستندسازان در این کتابخانه از هیچ کمکی دریغ نخواهد کرد و درب‌های این کتابخانه همیشه به روی آنها باز خواهد بود بدون آنکه به سطح تهسیلات توجه‌ای داشته باشیم.
رئیس کتابخانه ملی ایران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه احیای شیفت شب کتابخانه ملی ایران به کجا انجامید، گفت: در گذشته بررسی کردیم که حدود ۱۰ نفر به صورت شبانه از شیفت شب این کتابخانه استفاده می‌کنند به همین منظور تلاش کردیم تا طی بررسی‌های کارشناسی شده و به دور از کار تبلیغاتی این مسئله را مورد توجه قرار داده تا اگر طی بررسی‌ها به مخاطب بیشتری رسیدیم به احیای شیفت شب بپردازیم.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا خدمات کتابخانه ملی نظیر صدور فیباها برای ناشران هزینه‌ای خواهد شد، ادامه داد: ما هیچ تصمیمی برای اخذ پول از ناشران را نداریم چرا که در کشور مظلوم‌ترین قشر، قشر فرهنگی هستند، امروزه ناشران و از همه مهمتر مؤلفان ما کمترین درآمد را دارند، بنده به عنوان کسی که قلم می‌زنم و از وضعیت نشر کشور نیز مطلع هستم به این مهم اعتقاد دارم که اهالی قلم و ناشران جز با علاقمندی و عشق فرهنگی هیچ چیز دیگری باعث ادامه کار آنها نمی‌شود.
صالحی امیری عنوان کرد: خرج‌کردن برای ناشران و مؤلفان هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است و باید به شرایط نویسنده و ناشر نیز توجه شود به همین منظور وزیر ارشاد نیز تلاش بسیاری در این راستا دارد و آن را دنبال می‌کند.
معاون پؤوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی: دانشنامه فرهنگ معاصر به زودی منتشر می شود
در ادامه این مراسم فریبرز خسروی سخنگوی کتابخانه ملی ایران درباره دانشنامه فرهنگ معاصر گفت: این دانشنامه در مرحله مدخل گزینی قرار دارد و افرادی نظیر آقای خرمشاهی، انوشه و فانی در تدوین آن نقش بسزایی داشته و دارند که شورای راهبردی آن نیز متشکل از دوازده نفر و ۳۰ گروه نیز برای نوشتن متقل‌ها و مقالات به انجام فعالیت می‌پردازند.
وی درباره حوزه دیجیتال‌سازی عنوان کرد: کشوری در دنیا پیدا نمی‌شود که ۱۰۰ درصد اطلاعات خود را دیجیتال‌سازی کرده باشد، به طور مثال کتابخانه ملی آمریکا ۲۳ درصد کتاب و منابع خود را و کتابخانه ملی فرانسه و انگلیس حدود ۱۵ درصد از منابع خود را دیجیتال‌سازی کرده است.
خسروی ادامه داد: تصور ۱۰۰ درصدی دیجیتال‌سازی منابع کتابخانه ملی ایران تنها یک تصور خیال‌پردازانه‌ای است که نمی‌توان آن را به انجام رساند، همچنین در گذشته این کتابخانه ۱۷ میلیون برگ سند و کتاب را دیجیتال‌سازی کرده است که امثال این رقم به ۳۰ میلیون رسیده است.
سخنگوی کتابخانه ملی ایران گفت: زمانی خواهد رسید که منابع لازم در کتابخانه ملی ایران را دیجیتالی خواهیم کرد اما معتقدیم که متاسفانه در سطح کشور کتابخانه دیجیتال وجود ندارد که باید در این راستا گام‌های اساسی برداشته شود.
وی درباره اهداء کتاب به کتابخانه ملی ایران افزود: ماهانه ۲۰ هزار عنوان کتاب از طریق مبادله و اهداء و ۸ هزار عنوان کتاب از طریق واسپاری به این کتابخانه ارائه می‌شود که در این میان ماهانه ۵ هزار مجوز فیپا صادر می‌شود.
خسروی بیان کرد: در بخش خطی طی یک سال گذشته منتهی به پایان تیرماه، ۱۰۹۰ عنوان در حوزه کتاب‌های خطی، ۲۲۷ عنوان اهدائی و ۲۹۸۰ کتاب خریداری شده است که همه آنها به کتابخانه‌های مربوطه اهداء شده‌اند.
وی با اشاره به این مطلب که دلالان صاحبان نسخ خطی را به ارائه اسناد و نسخ خطی‌شان به مکان‌های رسمی تهدید می‌کنند، گفت: برخی از مردم نسخ خطی خود را برای فروش به کتابخانه ملی ایران ارائه داده بودند که برخی از این نسخ‌ها به دلیل کم کیفیت بودن و بعضیدیگر به دلیل قبول نکردن قیمت پیشنهادی از سوی کتابخانه ملی ایران پذیرفته نشد.
در پایان این مراسم رئیس کتابخانه ملی ایران از آمادگی این کتابخانه برای نگهداری نسخ خطی مردم خبر داد و گفت: اگرهر شخصی یک نسخ خطی را در منزل نگه دارد حداکثر مراقبت از این اثر ۵۰ سال خواهد بود اما کتابخانه ملی ایران همان اثر را تا ۵۰۰ سال نگهداری می‌کند به همین منظور علاقمندان می‌توانند با مالکیت ۱۰۰ درصدی این آثار و محافظت آنها از طریق کتابخانه ملی اثر مربوطه را به این کتابخانه ارائه تا نسبت به آن حفاظت لازم صورت گیرد.
پایان پیام/
نظر شما