حجت الاسلام محمد شهبازیان در گفت و گو با خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان بااشاره به روش تقطیع روایات برای اثبات ادعای احمد بصری، گفت: گاهی فردی برای اثبات ادعای خود به قسمتی از یک روایت اشاره می کند که در صورت بیان آن به صورت کامل و تمام دلیلی بر ادعای آنها نمی باشد لذا تقطیع و برش زدن روایات از نمونه شگردهای مدعیان دروغین است که با این عمل راهی برای ادعای خود جستجو می کنند.
وی با بیان اینکه احمد بصری نیز برای اهداف خود از این شیوه استفاده کرده و برخی از ادله دعوت خود را با این ترفند بیان می کند، خاطرنشان کرد: این فرد با تقطیع روایتی از امام صادق(ع) مدعی است که از یاران امام عصر(ع) است، در این روایت آمده که امام صادق(ع) در معرفی یاران حضرت مهدی(ع) فرمودند: ... در بصره احمد است.
حجت الاسلام شهبازیان با اشاره به اینکه ازجمله روایاتی که برای اثبات نام احمد در روایات ادعا می شود، روایت فوق است، اظهارداشت: آنها مدعی هستند اهل بیت(ع) به نام احمد تصریح کرده اند و این از مصادیق بیان امامت یک امام ازسوی امام قبل خود است.
این پژوهشگر مهدویت تقطیع این روایت را نمونه بارزی از شیادی و دروغ گویی احمد بصری و همراهانش دانست و بیان داشت: این فرد قسمتی از روایتی را که به هیچ وجه به او ارتباطی ندارد، برداشته و اصطلاحا تقطیع نموده تا بتواند ادعای کذب خود را ثابت کند.
وی بااشاره به ضعیف بودن سند این روایت و نقل آن تنها در کتاب دلائل الامامه، تصریح کرد: البته در انتساب این کتاب به محمد بن جریر طبری تردید وجود دارد اما قدمت این کتاب به قرن پنجم هجری می رسد و از منابع متقدم به حساب می آید، در همه منابع متاخر نیز این روایت را از دلایل الامامه نقل کرده اند. ازجمله کتاب بشاره الاسلام که احمد بصری از این منبع نقل می کند.
حجت الاسلام شهبازیان با بیان اینکه با مراجعه به متن اصلی روایت درمی یابیم که متن کامل به دست احمد بصری تقطیع شده است، افزود: به تصریح روایت فردی که با نام احمد از بصره است، احمد فرزند ملیح است نه فرزند اسماعیل و این روایت نه تنها تصریحی بر نام احمد بن اسماعیل بصری ندارد بلکه دلیلی برای رد ادعای او نیز است.
این پژوهشگر مهدوی ادامه داد: برخی از پیروان احمد بصری در توجیه این دلیل به این سخن تمسک کرده اند که در کتاب بشاره الاسلام متن روایت بدین صورت آمده است و ادعای احمد بصری را اثبات می کند؛ "و من البصره عبد الرحمن بن الاعطف بن سعد و احمد و ملیح و حماد بن جابر" همان گونه که ملاحظه می شود. در این متن کلمه "و" میان نام احمد و ملیح آمده است و گویا تقطیعی از طرف احمد صورت نپذیرفته است.
وی با بیان اینکه این افراد همچنین مدعی هستند که منبع نقل کتاب بشاره الاسلام از کتاب دلائل الامامه نبوده بلکه از کتاب غایه المرام سید هاشم بحرانی بوده است، گفت: آنها مدعی هستند اگر چه در کتاب دلایل الامامه عبارت احمد بن ملیح آمده است اما شاید در کتاب غایه المرام به صورت احمد و ملیح ذکر گردیده و از این روی کتاب بشاره الاسلام روایت را بدون کلمه "بن" آورده است مضاف بر اینکه زمان نسخه برداری کتاب غایت المرام از زمان نسخه برداری کتاب دلائل الامامه قدیمی تر است چرا که زمان نگارش غایه المرام بین سال های 1100 ق تا 1103 ق بوده و زمان نگارش و نسخه برداری از کتاب دلایل الامامه به تاریخ 1319 ق می باشد در نتیجه باید به متن کتاب غایه المرام تمسک کرد نه دلایل الامامه.
حجت الاسلام شهبازیان بیان داشت: مدعای این گروه را می توان چنین خلاصه کرد: منبع نقل کتاب بشاره الاسلام، دلائل الامامه نیست بلکه غایه المرام سید هاشم بحرانی است و اشکال زمانی وارد بود که منبع نقل دلایل الامامه باشد و اینکه زمان نسخه برداری کتاب غایه المرام قبل از دلایل الامامه می باشد.
این پژوهشگر مهدوی با بیان اینکه منبع اصلی این روایت کتاب دلایل الامامه است، خاطرنشان کرد: این افراد نفهمیده اند که حتی نویسنده کتاب بشاره الاسلام این روایت را از طریق کتاب غایه المرام از دلایل الامامه ذکر کرده است و نقل سید هاشم بحرانی نیز از کتاب دلائل می باشد در نتیجه عبارت منبع اصلی برای ما حجت بوده و همه متونی که از دلائل الامامه نیز روایت را نقل نموده اند به جای "واو" عبارت "بن" را نقل کرده اند.
وی ادامه داد: البته باید توجه داشت که این روایت از سوی سید هاشم بحرانی در کتاب المحجه که پیوست به کتاب غایه المرام بوده است ذکر شده و در کتاب المحجه نیز این روایت را به نقل از دلائل الامامه و به صورت (احمد بن ملیح) آورده است. عبارت "بن" در نسخه های متعددی از کتاب المحجه ذکر شده و تردیدی در اشتباه چاپی کتاب بشاره الاسلام باقی نمی گذارد به ویژه اینکه نسخه موجود از کتاب المحجه در زمان حیات سید هاشم بحرانی نگارش یافته و بنا بر تصریح کاتب آن که هم دوره با بحرانی بوده با نسخه اصلی و دست نوشته سید هاشم بحرانی مقابله و هماهنگ شده است. پس بر فرض که حتی قدمت کتابت کتاب غایه المرام و المحجه را بر دلائل الامامه بپذیریم نقدی بر ما وارد نبوده و اشکال بی معنا خواهد بود.
حجت الاسلام شهبازیان بااشاره به تاریخ نسخه نویسی کتاب دلائل الامامه، اظهارداشت: اما در مورد تاریخ نسخه نویسی کتاب دلائل الامامه نیز باید به این نکته اشاره کرد که کتابت موجود در تاریخ (1319 ق) صورت گرفته است اما این کتابت از روی نسخه قدیمی و متعلق به تاریخ (1092 ق) می باشد و باز هم قدمت نسخه کتاب دلائل الامامه از کتاب غایه المرام و بشاره الاسلام بیشتر می باشد و منبع اصلی برای ارجاع کتاب دلائل المامه باقی خواهد ماند.
این پژوهشگر مهدوی گفت: همانگونه که نویسنده کتاب بشاره الاسلام در پایان روایت بیان کرده متن روایت را از منبعی دارای غلط نقل کرده است که اطمینان به نقل بشاره الاسلام را کاهش می دهد آنچه که نظر ما را تایید دوباره می کند عبارت دیگری در دلائل الامامه است که تعداد یاران حضرت مهدی در بصره را سه نفر اعلام می کند و در صورتی که میان احمد و ملیح "واو" قرار دهیم تعداد یاران چهارنفر خواهد شد و این مطلب خلاف روایت است توجه شود که هر دو روایت را ابو بصیر از امام صادق نقر کرده و به یک مطلب اشاره دارند.
پایان پیام/
نظر شما