به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام علیرضا قائمی نیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در همایش ملی قرآن و معرفت شناسی اظهار کرد: معرفت شناسی از دانش هایی است که مهمترین شاخه های فلسفه بوده و از دوره یونان بوستان مسایل آن مطرح اما در قرن بیستم به استقلال رسیده و به صورت شاخه ای مستقل درآمد.
وی ادامه داد: می توان در خصوص فلاسفه مدرن گفت: عمدتا از زمان دکارت تا به امروز رویکرد معرفت شناختی داشته و از حوزه هستی شناسی کنار رفته اند و نحوه تقرب خود را به فلسفه از دریچه معرفت می دانند.
وی با تاکید بر اینکه معرفت شناسی حوزه مهمی است که مورد توجه فلاسفه جدید قرار گرفته است، ابراز کرد: مسایلی همچون رد شکاکیت، اقسام معرفت، ساختمان معرفت و ... مباحث ذی قیمتی هستند که در این زمینه مطرح اند.
حجت الاسلام قائمی نیا تصریح کرد: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از 10 سال پیش به دنبال آن بود فعالیتی در زمینه مباحث معرفتی و قرآن انجام دهد؛ حتی پیش از انقلاب کارهایی از سوی برخی اندیشمندانی همچون مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان انجام شد.
وی عنوان کرد: ضرورت این کار را می توان خود قرآن دانست که در تفکر اسلامی محوریت دارد، بنابراین اندیشه های جدید به یک معنا باید تکلیف خود را در حوزه معرفت شناسی با قرآن روشن کند و ما باید این نسبت را پیدا می کنیم که آیا می توان میان قرآن و مباحث معرفت شناسی جدید ارتباط برقرار کرد یا بر اساس قرآن برخی اندیشه ها را نفی یا از اندیشه های جدید در فهم برخی از ابعاد قرآن استفاده کرد.
وی در ادامه تصریح کرد: معرفت شناسی را در این همایش به معنای وسیع کلمه در نظر گرفته ایم که در آن حوزه هایی همچون هرمونوتیک هم در لابلای کار دیده می شود. همچنین مباحث معناشناسی و زبان شناسی هم در این حوزه داخل شده چرا که معنا و معرفت دو روی یک سکه هستند.
این استاد فلسفه اظهار کرد: درصددیم تا زمینه کار خود را در حد گسترده و بین المللی ادامه دهیم که در این زمینه چندین مقاله از کشورهای خارجی دریافت کردیم.
وی با تاکید بر اینکه قرآن برای عموم مردم نازل شده اما این دلیل نمی شود هر کس تا اندازه معرفت خود با آن مواجه شود، گفت: اینکه مخاطب قرآن مردم عادی هستند دلیل نمی شود مطالب آن در سطح پایین باشد، همانطور که هر گاه پیامبر (ص) کلامی می گویند هر کس به اندازه عقل خود از آن استفاده می کند نه اینکه ایشان در سطح پایینی صحبت کند لذا فیلسوف می تواند یک مطلب پیچیده و عوام نیز به اندازه فهم خود برداشت دیگری از یک کلام پیامبر (ص) داشته باشند.
حجت الاسلام قائمی نیا بیان کرد: اینکه عقلانیت در غرب رشد کرد و کلیسا شکست خورد مسایل ذوابعادی است که باید بررسی شود، عقلانیتی که در غرب رشد کرد همان عقلانیتی نیست که در اسلام وجود دارد بلکه تیغ دولبه ای است که از یک سو با کلیسا مواجه شد و از سوی دیگر با تفکر دینی.
وی اضافه کرد: عقلانیت در غرب عقلانیت خودبنیادی بود که در بستر خود باید معنا می شد و نباید کلیسا را تنها یک گالیله دید که نقد داشت بلکه فرایندی عقلانی از عقل طی شد که البته کلیسا هم برای خود دفاعیاتی داشت و فلاسفه هم همین طور.
وی با بیان اینکه مسئله در اینجا مسئله گذاره های علمی نیست بلکه تحصیل این گزاره ها است، گفت: در باب کلیسا در مواجهه با گالیله ابزارانگاری مطرح شد و ما در خصوص ماجراهایی که در غرب اتفاق افتاد برای گالیله و کلیسا نباید دچار سطحی نگری شویم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: اینکه مباحث معرفت شناسی در سطح قرآن مطرح کنیم بسیار مبارک است که می تواند از محدودیت های سنتی پیش رود.
حجت الاسلام قائمی نیا در پایان سخنان خود یادآور شد: غرب و تفکر غربی را نباید سیاه و سفید دید بلکه مجموعه ای از آراست که می تواند مبادی و مبانی موافق و مخالف دین در آن یافت لذا معرفت شناسی بستر مناسبی است که می توان مباحث علوم انسانی را در آن پیدا کرد.
پایان پیام/
نظر شما