برجستگی های انقلاب اسلامی ایران نسبت به سایر انقلاب ها / بخش اول

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از البرز، در انقلاب نگاری جوامع مختلف از دوره رنسانس به عنوان نخستین منشاء فکری و تحول بنیادی در میان مردم به عنوان توده های جامعه یاد می شود. دوره رنسانس که از قرن 14 الی 19 جامعه بشری با بسیاری از مناسبات قدیم و کهن خود را از دست می دهد این تغیر به سمت هویت جدید جوامع است، که کسانی که در مقام وزراء و مناسبات نیستند این مناسبات را بدست آورند و این حاصل تلاش های فیلسوفان در عرصه  ادبیات ، فلسفه و ... است. این مسائل باعث شد مردم در جایگاهی که هستند به تردید بیافتند و در قرن 16 و 17 توده ها به خودشان بیایند که خداوند همه را برابر خلق کرده و این ایراد کار خود ما است که یک عده در مقام رعیت باشند و یک عده سران جامعه باشند.

در طول قرون وسطی به ویژه از قرن 12 الی قرن 15 اصحاب کلیسا خود تعیین حکام و فرمانروایان را نیز در مناطقی که خود به طور مستقیم بر آن ها حاکمیّت نداشتند در تصرف خود داشتند و حتی در برخورد با فرمانروایان و امپراطوری ها یی که تابع دستورات آنها نبودند و یا از فرمان آنان سرپیچی می کردند یا از پرداخت باج و خراج و مالیات به کلیسا امتناع می ورزیدند، به راحتی آنان را مورد تکفیر قرار داده و در طول تاریخ شاهد فتاوای گوناگون بودند. در حقیقت تغیرها و دگرگونی ها در جوامع در شکل متحول ساختن مناسبات زیربنایی اقتصادی و مناسبات روبنایی سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی صورت می گرفت که اصطلاحا از آن به عنوان انقلاب یاد می شود.

به این ترتیب مفهوم انقلاب یا به طور دقیق انقلاب های سیاسی، اجتماعی با شرحی که بر شمردیم ویژگی های جامعه مدرن است، که در جریان آن تودها متشکل از آگاه و سازمان یافته با برنامه های منسجم و نسبتاً دقیق در صفوفی معین همراه با خواسته ها و مطالبات مبتنی بر سه اصل برابری یا تساوی، آزادی و عدالت به اعتراض علیه وضع موجود برمی خیزد و تا تحقق اهداف خود علارغم دشواری ها و سرکوب ها از پای نمی نشیند.

از این نمونه انقلاب ها به وفور در دوران مدرن از همان قرن 17 از زمان اوریول در انگلستان از انقلاب 1606 انقلاب شکوهمند که منجر به خلع شاه از سلطنت و بعدها انقلاب دیگری که از آن به احیاء مجدد نظام سلطنتی یاد می شود، همین طور انقلاب امریکا، انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه، انقلاب چین، انقلاب کوبا، انقلاب الجزایر و انقلاب ایران و نظایر آن را می توان مشاهده کرد.

شکل گیری انقلاب زمانی است، که جامعه با بن بست روبه رو است

در جوامع کلاسیک و غیر مدرن ممکن است، حرکاتی به نام انقلاب داشته باشیم از جمله اقداماتی که خلع پادشاه را داشته باشد ولی نمی توان آن را انقلاب دانست، انقلاب وقتی پیش می آید که جامعه با بن بست های جدّی مواجه باشد. برخی انقلاب ها در کنار خواسته های طبقاتی، خواستارهای دیگر نیز دارد چون انقلاب الجزایر که شورش بر علیه بیگانه و استعمارگر است، که سنتی ها آداب و رسوم را استحاله می کند گرچه  نمی توان نفی کرد، در همان الجزایر فرانسه که تا دهه 60 میلادی زیرچکمه استعمارگران قرار داشته به این معنی نیست، که ما با فاصله طبقاتی تماس نداشتیم.

مردم در کنار مبارزه علیه استعمار خارجی که هویت و ملیت آنان دستخوش و انقلاب ها ار بر مبنای انگیزه های مادی و اقتصادی انقلاب به طور عام و انقلاب های اجتماعی به طور خاص ویژگی جامعه مدرن باید آن ها را در راستای رفتار جمعی مورد توجه قرار دهیم . بنابر این می توان نتیجه گرفت که انقلاب مدرن را بر مبنای اراده یا خواست یک گروه یا طبقه اجتماعی یا یک فرد هر چه تاثیرگذار باشد شناسایی کرد.

انقلاب حاصل رفتار جمعی کنش گرانی است، که به طور ارادی و آگاهانه و خودخواسته همچنین برخی اقشار نیز به صورت ناخواسته و غیر ارادی در ارستای تحقق اهداف معین شکل می گیرد. یک رفتار جمعی بر این مبنا جدا از انقلاب سایر حرکت ها چون جنبش های اجتماعی یا تجمعات توده ای و نظایر آن ها را نیز باید بر مبنی پارامتر( رفتار جمعی) شناسایی و تبیین کرد.

این مقدمه سرفصلی است، به منظور بررسی برجستگی ها و تفاوت های انقلاب اسلامی ایران نسبت به سایر انقلاب ها در جهان، که با استناد به کتاب « دغدغه های فرهنگی» که شرح مبسوطی از بیانات مقام معظم رهبری است، نسبت به مسئله انقلاب می پردازد.

ادامه دارد...

پایان پیام/