خبرگزاری شبستان: مرحوم آیت الله بهجت به این موضوع این طور اشاره می کردند که: گشتیم و گشتیم و بهتر از صلوات پیدا نکردیم. وقتی آیت الله بهجت چنین سخنی بر زبان می آورد تکلیف ها روشن می شود. البته این روایت مهم از حضرت پیامبر وارد شده است که از جمله حسناتی که کفه اعمال شما را سنگین می کند صلوات بر من و خاندان من است و جفاکارترین مردم کسی است که نام مرا بشنود و بر من صلوات نفرستد. از طرف دیگر به این امر هم دقت کنید که صلوات، شعار اسلامی است. پیروان هر شخصیت و بزرگی به گونه ای نام او را بزرگ می دارند. موسویان به گونه ای، عیسویان به گونه ای دیگر. امت اسلامی هم با بردن نام پیامبر و خاندان او تجلیل و ارادت خود را به ساحت قدسی پیامبر (ص) و معصومین (ع) ابراز می کنند.
ما این سروده را هم از جناب محمد بن ادریس امام شافعی داریم که: " یَا آلَ بَیتِ رَسولِ الله حُبُّکُمُ فَرضٌ مِنَ الله فی القُرآنِ أنزَلَهُ / کَفاکُم مِن عظیمِ القَدرِ أنّکُم مَن لَم یُصلِّ عَلَیکُم لَا صَلَاةَ لَهُ / ای خاندان نبوّت، محبّت شما فرضی است از جانب خداوند که در قرآن آمده و در بزرگی جایگاه و شوکت و شأن شما همین بس که اگر کسی در نمازش بر شما درود نفرستد در واقع نماز نخوانده است و نمازی ندارد."
بخش سوم و پایانی گفتگوی سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین مصطفی جان نثاری استاد حوزه و دانشگاه به شرافت و جایگاه صلوات بر پیامبر (ص) و آل پیامبر اختصاص دارد.
یکی از نکات مهم زندگی مسلمانان که به نوعی در تار و پود مسلمانی ما عجین شده و مثل جریان خون در رگ های مسلمانی هر روز وجود دارد، صلوات بر محمد (ص) و آل محمد (ص) است. ما چه در نمازها و چه در ادعیه و اذکار مان مدام بر این عهد اصرار می ورزیم و از خداوند می خواهیم که بر پیامبر و خاندان او درود بفرستد. رمز این صلوات ها از نگاه شما چه می تواند باشد؟
خب این پرسش عمیقی است و لایه های مختلفی در این باره وجود دارد که مجال بیشتری برای دقت و کاویدن می خواهد اما آنچه به اجمال می شود در این باره گفت این که صلوات اولا از شریف ترین اذکار وارده است. همچنان که بسیاری از علما بر این موضوع صحه گذاشته اند که ما ذکری شریف تر از صلوات نداریم. نکته بعد این که این ذکر شریف، متصل به اعتقادی توحیدی است. در واقع در صلوات قبل از این که شخص پیامبر مطرح شوند ما از "اللهم" آغاز می کنیم که بسیار معنا دار است. ما از خداوندی آغاز می کنیم که پیامبر را به عنوان رحمه للعالمین آفریده و حضرت را جهت هدایت آدمیان و خروج از پرده های ظلمت به سمت نور به مقام نبوت و بعثت رسانده است. پس نکته دومی که می شود روی آن انگشت گذاشت این است که صلوات پیش از آن که ذکر نبوی باشد ذکر توحیدی است، چون ما با آوردن "اللهم" از خداوند می خواهیم که بر پیامبر و آل ایشان درود بفرستد.
از سوی دیگر صلوات اعتقاد به نبوت است. ما در واقع با آوردن نام رسول الله (ص) آن هم در نمازها و دعاهایمان به صدای بلند نبوت ایشان را اعلام می کنیم، نکته دیگر این که صلوات دعا است. دعا یعنی خواستن، وقتی ما دعا می خوانیم در واقع چیزی را از خداوند می خواهیم. اللهم اغفر، اللهم اشف، اللهم ارزقنی و نظایر آن که در آن ها از خداوند می خواهیم که به ما روزی بدهد یا مریضان ما را شفا دهد یا ما را بیامرزد. دعا درخواست از خداوند است چون ما دچار فقر هستیم و در دعا از خدا می خواهیم رزی مادی یا معنوی ما را توسعه دهد. از این رو اگر به صلوات به چشم یک دعا نگاه کنیم در آن صورت ما از خداوند طلب تکریم و بزرگداشت مقام پیامبر به عنوان پرچمدار امت را داریم.
این که ما در کنار نام پیامبر (ص) از خاندان حضرت سخن به میان می آوریم حاوی چه پیامی می تواند باشد؟
در کنار نام پیامبر (ص) وقتی از آل پیامبر (ص) نیز سخن به میان می آید در واقع ما به این وسیله می خواهیم احترام خود به پیامبر را طرح کنیم و سپاس مان از پیامبر را با معرفت بیشتری به جا بیاوریم چون پیامبر خود فرمودند که در برابر آن همه رنج ها و مشقت ها و آسیب هایی که در راه تبیین پیام توحیدی و نبوت متحمل شدند چیزی از امت نمی خواهند جز محبت و مودت ذی القربی، پیامبر از ما چیزی نطلبیدند جز این که دوستان خاندان و اهل بیت ایشان باشیم
می شود گفت این هم در واقع محبت دیگری از رسول الله (ص) به ماست یعنی مودت ذی القربی، نوعی دستگیری از ماست که به این وسیله راه را گم نکنیم. در واقع رسول الله (ص) چون نگران ماست و نمی خواهد که امت در راه ضلالت و گمراهی بیفتد بحث پیوستن به خاندان و دوستی با اهل بیت (ع) را پیش می کشد؟
همین طور است. ما در واقع یه این وسیله به اهل بیت (ع) و خاندان پیامبر (ص) متمسک می شویم و به این ریسمان محکم الهی چنگ می زنیم. پس اگر بخواهیم نگاه جامع تری به صلوات داشته باشیم می بینیم که از هر منظری که به صلوات نگاه می کنیم رایحه ای خوش از آن به مشام می رسد مثل گلستانی که وقتی کسی در آن حضور می یابد با انواع عطرها و رایحه ها و زیبایی ها روبرو می شود در صلوات هم می بینید این همه برکت گنجانده شده است و این همه عطر خوش و بوی رحمانی و نبوی به مشام می رسد که هم از یک سو صلوات ما را به توحید و مرتبه یگانگی با خداوند می کشاند و به ما گوشزد می کند دادرس و فریادرس ما اوست و هم در مرتبه ای دیگر ما را به نبوت و امامت پیوند می زند. از سوی دیگر صلوات پیونددهنده مسلمان ها به همدیگر است. ما در ذکر صلوات با همه مسلمان ها نقطه اشتراک داریم. کدام مسلمانی است که این ذکر را بر زبان نیاورد؟ هر شیعه و سنی ای که نماز خود را به جا می آورد در متن نمازش از پیامبر و آل او یاد می کند و بر پیامبر و خاندانش درود می فرستد. در فضیلت پیامبر و آل او همین بس که بر همه مسلمان ها فرض شده است در نمازهای یومیه شان بر پیامبر و آل مصطفی درود بفرستند. در فضیلت پیامبر و خاندان ایشان همین بس که دوستی با پیامبر و آل او برای همه مسلمان ها تکلیف واجب و لازم شمرده شده است.
همچنان که حضرتعالی هم اشاره کردید ذکر صلوات از شریف ترین اذکار وارده است. این تعبیر را چند وقت پیش از زبان عالمی شنیدم که می فرمودند وقتی از زبان خدواند مطرح می شود که: ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما / در واقع ما وقتی صلوات می فرستیم افتخار همراهی با خداوند و ملائک در درود فرستادن و تکریم پیامبر و آل ایشان را پیدا می کنیم. می خواهم از شما بپرسم که به طور مشخص چه تأثیرات روحی و رفتاری می توان در صلوات جستجو کرد؟
مجموع بحث هایی که در این رابطه انجام شده ما را به این نقطه می رساند که ذکر صلوات، برکات فراوانی دارد. وقتی کسی بر پیامبر (ص) و خاندان او که سراسر نور و رحمت هستند درود می فرستد، در واقع او نیز به این بیت النور می آید و در این خانه امن قرار می گیرد. وقتی شما به دیدار چنینی دوستی می روید ممکن است از عطر و رایحه آن ها چیزی به شما نرسد؟ ممکن است قلب تان منور و نورانی نشود؟ همچنان که ما در آیت الکرسی می خوانیم که: الله ولي الذين آمنوا يخرجهم من الظلمات إلى النور / صلوات در واقع سبب خروج ذهن و قلب های ما از ظلمت و تاریکی به سمت نور می شود. صلوات، زمین قلب های ما را مستعد باروری بذرهای نور و رحمت می کند و قابلیت رشد در نور هدایت الهی را برای ما فراهم می کند.
مرحوم آیت الله بهجت به این موضوع این طور اشاره می کردند که: گشتیم و گشتیم و بهتر از صلوات پیدا نکردیم. وقتی آیت الله بهجت چنین سخنی بر زبان می آورد تکلیف ها روشن می شود. البته این روایت مهم از حضرت پیامبر وارد شده است که از جمله حسناتی که کفه اعمال شما را سنگین می کند صلوات بر من و خاندان من است و جفاکارترین مردم کسی است که نام مرا بشنود و بر من صلوات نفرستد. از طرف دیگر به این امر هم دقت کنید که صلوات، شعار اسلامی است. پیروان هر شخصیت و بزرگی به گونه ای نام او را بزرگ می دارند. موسویان به گونه ای، عیسویان به گونه ای دیگر. امت اسلامی هم با بردن نام پیامبر و خاندان او تجلیل و ارادت خود را به ساحت قدسی پیامبر (ص) و معصومین (ع) ابراز می کنند.
ما این سروده را هم از جناب محمد بن ادریس امام شافعی داریم که: " یَا آلَ بَیتِ رَسولِ الله حُبُّکُمُ فَرضٌ مِنَ الله فی القُرآنِ أنزَلَهُ / کَفاکُم مِن عظیمِ القَدرِ أنّکُم مَن لَم یُصلِّ عَلَیکُم لَا صَلَاةَ لَهُ / ای خاندان نبوّت، محبّت شما فرضی است از جانب خداوند که در قرآن آمده و در بزرگی جایگاه و شوکت و شأن شما همین بس که اگر کسی در نمازش بر شما درود نفرستد در واقع نماز نخوانده است و نمازی ندارد."
پایان پیام /
نظر شما