امام ممنوعیت گفتن از عشق را از حصار شاعران سنت گرا بیرون آورد

خبرگزاری شبستان: نام امام خمینی(ره) در میان شخصیت‌های سیاسی و مذهبی معاصر آشناترین نامی است که شنیده شده است؛ رهبر بزرگ ترین انقلاب جهانی معاصر، فقیهی نام آور که در عرصه دین پژوهی و فقه نظیر ندارد، سیاستمداری که معادلات امپراطوری شرق و غرب را به هم ریخت؛ با این همه او را نمی توان به علم و سیاست و کیاست محدود کرد چرا که او نه تنها در فقه و سیاست نام آور و مقتدا است بلکه درعرصه عرفان و هنر شعر هم همتایی ندارد و آنچنان که پیداست دیوان شعرش شاهدی بر این مدعاست.

سخن این است که این پیر عارف در خلوت خویش جز کرشمه معشوق نمی بیند، درد دارد اما در پی درمان نیست و آنچنان دل در گروی گیسوی مشکبار یار دارد که از هر دو جهان روی می گرداند و جز سر کوی دوست جایی نمی یابد، راهبری است که راه می جوید و از زلف، رخ، شراب، شاهد، شمع و شبستان می گوید و خروش بربط و آواز مستان می شنود اما اربابان اشارت و عبارت به خوبی می دانند که مراد او چیست و از پوست گذر می کنند و نغز می بینند و به مغز می رسند.

مرور دیوان اشعار امام(ره) با برخی چهره های اصیل شعر معاصر در این روزهای معطر به شمیم هجرت ایشان، ابعاد تازه ای از شخصیت بی بدیل و ماندگار یگانه انقلاب قرن را روشن می سازد.

سبزواری: بوی حافظ و مولوی از اشعار امام ره به مشام می رسد

حمید سبزواری، شاعر پیشکسوت کشورمان، شعر امام خمینی(ره) را نمونه کوچکی از عظمت معنوی ایشان می داند و بر این باور است که اوج معرفت امام(ره) بیشتر از این است که در دیوان اشعار بررسی شود. وی معتقد است: امام(ره) کسی است که سالیان دراز با بهره گیری از علوم اسلامی و عرفان مراحل کمال انسانی را کامل کرده است و در نهایت فروتنی و بزرگواری انسان را مجذوب شعر خویش می کند.

از نگاه حمید سبزواری، شعرگویی برای کسی که از لحاظ فضایل اخلاقی به کمال رسیده، امری سهل است و امام(ره) زمانی برای سرایش شعر دست به قلم می برد که غرق در تفکرات عرفانی و الهی است و معنویت و عشق در روح و جانش شعله کشیده است.

وی در این باره می‌گوید: شعر امام(ره) در راستای اهداف متعالی انقلاب اسلامی و بیان مسایل الهی و انسانی است که از خواندن آنها عطر اشعار مولوی و حافظ به مشام می رسد از طرفی دیگر سبک امام(ره) سبک عراقی است و این سبک نیز به نوبه خود یاد آور بزرگان عرصه شعر و شاعری است.

سبزواری در ادامه خاطر نشان کرد: امام خمینی(ره) کسی نیست که بتوان تنها درباره شعرش یا سیاست مداری اش گفت و یا اینکه ایشان را تنها در حوزه فقه یا مبانی اسلامی دید بلکه باید همه جانبه به این خورشید معاصر نگریست و از هیچ یک از ابعاد شخصیتی او غافل نشد چرا که غفلت از یک بعد ایشان ستمی ناخواسته بر آن حضرت است.

وی با بیان اینکه امام(ره) نادره روزگار خویش است، تاکید کرد: اگر چه مقام امام خمینی (ره) همیشه فراتر از یک شاعر است اما نمی توان از شعر او که در حوزه اندیشه های عرفانی در روزگار معاصر نظیر ندارد، چشم پوشید و باید گفت اشعار ایشان سرشار از اصطلاحات و عبارات و کنایه هایی است که همگی مفاهیم عمیق عرفانی را در دل خود جای می دهند و هرکدام از این واژه‌ها رموزی است که آن حضرت برای بیان عشق و ارادت خود به ذات باری تعالی برگزیده است.

اسرافیلی: امام خمینی (ره) یکی از معماران فرهنگ بشری است

حسین اسرافیلی، دیگر شاعر معاصر کشور، امام خمینی (ره) را یکی از معماران فرهنگ بشری می خواند که در کنار شخصیت های سیاسی و فرهنگی در احیای هویت فرهنگی جامعه نقشی به سزا داشته است و به نوعی پیامبر بازگشت به هویت اسلامی و انسانی است.

این شاعر گفت: شعر فارسی یک شعر آرمانگرا، متعهد و نجیب است؛ آنگونه که می توان گفت شعر فارسی نماد آرمان ها و ارزش هایی است که برای انسان در درجه اهمیت قرار دارد و شاعران پارسی گو از رودکی تا دوران صفویه همگی در این عرصه پیشتاز بوده اند و حتی گاه علمای بزرگ اسلامی چون علامه محمد حسین طباطبایی و علامه حسن زاده آملی نیز در شعر دستی توانا داشته اند و به زبان عشق و عرفان شعر سروده اند.

وی با بیان اینکه امام خمینی(ره) از جمله علمایی است که در حوزه شعر و ادب و عرفان دستی توانا داشته است، گفت: مهارت امام(ره) به گونه ای است که در دوران معاصر کسی را هم شان او نمی یابیم که چنین تسلطی برشعر و سرایش شعر داشته باشد و از این رو می توان گفت که امام (ره) شخصیتی کامل است که در کنار سیاست و فقه و علوم دینی از ادبیات نیز غافل نبوده است و شاعران بسیاری با الهام از اندیشه های ایشان شعر سروده اند آنگونه که می توان گفت در طول تاریخ به اندازه عصر انقلاب شعر حماسی و آیینی سروده نشده است.

اسرافیلی اظهار کرد: از طرفی دیگر رابطه مریدی و مرادی امام با اهل فضل و ادب نیز سبب توجه بیشتر شاعران به این پیرفرزانه و با کیاست است و همین امر نیز سبب شده تا بسیاری از شاعران عصر انقلاب در اشعار خود به نوعی مراتب ارادت عاشقانه خود را به آن حضرت نشان دهند .

وی ادامه داد: واژه هایی چون خورشید جماران، پور علی، پیشوا و... که به کرات در اشعار شاعران انقلابی وجود دارد، گویای این مطلب است و جالب است که در سال های گذشته این تعابیر در یک مجموعه به طور خاص جمع آوری شده و توسط دفتر نشر حضرت امام خمینی(ره) چاپ شده است.

وی بر این باور است که امام خمینی (ره) سرمشقی برای بسیاری شاعران شد تا به شیوه او سخن بگویند و به عبارتی دیگر تا قبل از اینکه امام(ره) در این عرصه گام بردارد بسیاری از واژه های عاشقانه و عارفانه در محدوده ممنوعه قرار داشتند و بسیاری از شاعران جرات بکار گیری آنها را نداشتند و امام(ره) بود که با ورود به این عرصه، اجازه و جسارت حضور را به شاعران هم فکر خود داد.

امام خمینی (ره) سرمشقی برای بسیاری شاعران شد تا به شیوه او سخن بگویند و به عبارتی دیگر تا قبل از اینکه امام(ره) در این عرصه گام بردارد بسیاری از واژه های عاشقانه و عارفانه در محدوده ممنوعه قرار داشتند و بسیاری از شاعران جرات بکار گیری آنها را نداشتند و امام(ره) بود که با ورود به این عرصه، اجازه و جسارت حضور را به شاعران هم فکر خود داد.ده‌بزرگی: تاثیر شعر حافظ بر امام(ره) مشهود است.

احمد ده بزرگی :از لحاظ ساختاری امام خمینی (ره) به شعر حافظ علاقه بسیاری نشان می داد

احمد ده بزرگی، دیگر شاعر برجسته کشور، ابعاد زندگی امام(ره) را سرشار از نور و رحمت می‌داند و می‌گوید: ایشان در زمینه شعر هر آنچه می‌گفت حرف دلش بود که بر روی کاغذ جاری می شد اگرچه دیوان امام(ره) همه آن چیزی نیست که از این پیر عارف پیشه به یادگار مانده است.

وی ادامه داد: از لحاظ ساختاری امام خمینی (ره) به شعر حافظ علاقه بسیاری نشان می داد و بافت و ساختار شعر حافظ و واژه های بکار برده شده در اشعار او در شعر امام(ره) نیز بسیار دیده می‌شود.

ده‌بزرگی البته این نکته را هم گفت: امام(ره) به دلایل فقهی و ملاحظاتی که در این زمینه داشت نمی خواست اشعارش در زمان حیاتش پخش شود به همین دلیل بعد از وفات ایشان بسیاری گمان نمی‌کردند این اشعار از امام خمینی (ره) باشد.

وی با بیان اینکه برخی از اشعار امام(ره) بافت و ساختار امروزی دارند، خاطرنشان کرد: امام مجتهدی است که با قرآن و احادیث سرو کار دارد بنابراین نمی توان از او توقع داشت شعری همه فهم بگوید با این وجود شعر ایشان، شفاف و بسیار روان است.

این شاعر افزود: شعر امام(ره) از حال و هوا و عرفان خاصی برخوردار است و سبک این بزرگوار به شیوه عراقی و شیوه ای کهن است با این وجود ایشان هیچ گاه خود را شاعر نمی داند و معتقد است که «شاعر اگر سعدی شیرازی است / بافته های من و تو بازی است».

وی ادامه داد: امام(ره) هیچ گاه خود را شاعر نمی داند، سر لوحه کارش قرآن و حدیث است از این رو تمام اشعارش ذکر و راز و نیاز با معشوق است. او قصد شاعری ندارد اما هر آنچه که می‌گوید کلامی است که از دلش برخاسته و در نهایت بر دل می‌نشیند.

اکرامی:  امام(ره)  ممنوعیت از عشق گفتن را از حصار شاعران سنت گرا بیرون آورد

محمود اکرامی، شاعر و روزنامه نگار شعر و اندیشه امام خمینی (ره) را سرشار از مفاهیم ناب عاشقانه می داند و معتقد است که ایشان به  عنوان یک مجتهد و سیاست مدار از تخییل بالیی بر خوردار است .با بیان اینکه امام خمینی(ره) توانست ممنوعیت از عشق گفتن را از حصار شاعران سنت گرا بیرون آورد، تاکید کرد: با حضور امام(ره) در عرصه شعر و شاعری، شاعران معاصر فرصتی دوباره یافتند تا از زیبایی‌های عشق بگویند و به ستایش معشوق بپردازند.

وی درباره جایگاه ادبی و عرفانی امام خمینی (ره) نیز گفت: جایگاه آن حضرت در عرصه شعر و عرفان هم شان مولوی و ابوسعید ابی الخیر است و عرفانی که در اشعار امام خمینی (ره) وجود دارد عرفانی ناب است که مفاهیم متعالی عرفانی را در ذهن متجلی می کند.

وی اظهار کرد: رهبری سیاسی و دینی، هیچگاه از عواطف و احساسات ناب شاعرانه ایشان نکاست چرا که او به مانند دریایی بود که رودخانه های فراوانی از آن سرچشمه می گرفتند و می توان درباره ایشان گفت که امام خمینی (ره) همه وجوه معرفتی و شخصیتی را با هم داشت و در نهایت یک رهبر مقتدر و سیاسی بود که توانست بزرگترین انقلاب فکری و عقیدتی دوران معاصر را رهبری کند.

اکرامی تصریح کرد: شاعرانی که اندیشه امام خمینی(ره) را به عنوان الگوی فکری خود انتخاب می کنند باید با مراقبه و معرفت بیشتر از پل مجاز به سوی حقیقت معنایی حرکت کنند و عشق را مرکب راه خویش سازند و با شناخت و معرفت در راه این پیر عارف و اندیشمند گام بردارند.
 

پایان پیام/